ترجمه در زبان و ادبیات عربی
احمد لامعی گیو
چکیده
ترجمه از مهمترین راههای انتقال فرهنگ در میان جوامع بشری و از مؤثرترین مؤلفههای ایجاد پیوند میان ملل مختلف برای تعالی ارزشهای انسانی و تضارب اندیشههای جهانی بهشمار میآید. این پدیده به شکلهای گوناگونی صورت میگیرد و جانب هر یک از دو زبان مقصد یا مبدأ، دچار برجستگی یا فرورفتگی میشود و یا با تعادل ساختاری و معنایی، انجام ...
بیشتر
ترجمه از مهمترین راههای انتقال فرهنگ در میان جوامع بشری و از مؤثرترین مؤلفههای ایجاد پیوند میان ملل مختلف برای تعالی ارزشهای انسانی و تضارب اندیشههای جهانی بهشمار میآید. این پدیده به شکلهای گوناگونی صورت میگیرد و جانب هر یک از دو زبان مقصد یا مبدأ، دچار برجستگی یا فرورفتگی میشود و یا با تعادل ساختاری و معنایی، انجام میگیرد. آنتوان برمن از نظریهپردازان ترجمه است که به معرفی مؤلفههای تحریفی ترجمه پرداخت و عدم تعادل متن مبدأ و مقصد را نشان داد. ترجمه آثار دو ملت ایران و عرب از این مؤلفهها خالی نیست. از جمله مهمترین آثار ادبی در زمینه داستان، نون و القلم جلال آلاحمد است که داستانی تمثیلی با رویکرد اجتماعی محسوب میشود. این داستان را ماجده العنانی، مترجم و پژوهشگر مصری ترجمه کرد و به جهان عرب معرفی کرد. بررسی عناصر ریختشکنانه برمن در این ترجمه، میزان پایبندی مترجم به ساختار و مفهوم متن مبدأ را میرساند و نمایانگر میزان جذب مخاطب به این ترجمه است. پژوهشگر با روش توصیفی- تحلیلی، شخصیتهای داستان را در متن مبدأ و مقصد وارسی کرد و به بازخوانی غنازدایی کمّی و کیفی اقدام کرد. برای این کار، نمونههایی را به طور تصادفی ساده از هر شخصیت برگزید و ترجمة پیشنهادی برای متون منتخبه نیز ارائه شد. یافتههای پژوهش نشان داد که العنانی در ترجمة اوصاف شخصیتها، اغلب قصد حفظ ساختار نحوی زبان مبدأ را دارد، اما این امر سبب ریزش کیفیّت ترجمه شده و مفهوم والای متن مبدأ را به زیر کشیده است. در برخی موارد، وی به تضعیف کمّی و حذف برخی واژگان و عبارات پرداخته که موجب تزلزل در بار معنایی و پیام متن مبدأ شده است.