%0 Journal Article %T بررسی تعریب داستان «شاه و کنیزک» مثنوی با تکیه بر الگوی وینی و داربلنه (موردپژوهی مقایسه ترجمۀ منظوم هاشمی و جواهری) %J پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی %I دانشگاه علامه طباطبایی %Z 2980-7735 %A شهبازی, علی اصغر %A پارسایی پور, مصطفی %D 2020 %\ 09/22/2020 %V 10 %N 23 %P 237-270 %! بررسی تعریب داستان «شاه و کنیزک» مثنوی با تکیه بر الگوی وینی و داربلنه (موردپژوهی مقایسه ترجمۀ منظوم هاشمی و جواهری) %K مثنوی مولوی %K تعریب %K داستان شاه و کنیزک %K مدل وینی و داربلنه %K نقد ترجمه %R 10.22054/rctall.2020.52368.1477 %X مثنوی مولانا در آن سوی مرزهای زبان و فرهنگ فارسی بازتابی گسترده داشته و مخاطبان بسیاری را شیفتۀ خود ساخته است. این اثر فاخر در میان کشورهای عربی نیز از توجه ویژه­ای برخوردار بوده است. ادبای عرب -در قالب­های نظم و نثر- به ترجمه و شرح این شاهکار ادبی­- عرفانی پرداخته­اند که در این میان، ترجمه­های منظوم دو شاعر معاصر عراقی، عبدالعزیز جواهری و محمد جمال هاشمی در معرفی مثنوی به مخاطبان عرب نقشی برجسته ایفا کرده است. آشنایی این دو مترجم با چارچوب­ اندیشه سراینده مثنوی و قرابت فرهنگی دو زبان، فضای روحانی اشعار را در تعریب این اثر نمایان می­سازد. در مقالۀ حاضر پس از بیان ویژگی­های این دو ترجمۀ منظوم، برگردان داستان آغازین مثنوی، یعنی «شاه و کنیزک» را با تکیه بر هفت راهبرد ترجمۀ «وینی» و «داربلنه» مورد ارزیابی قرار دادیم. این بررسی بیانگر آن است که تعریب جواهری به دلیل بهره­گیری پربسامد از الگوهای ترجمۀ مستقیم و به طور ویژه ترجمۀ لغوی به متن مبدأ نزدیک­تر­ است. ضمن آنکه وفاداری به متن و رعایت امانت از ویژگی­های مثبت این ترجمه به‌شمار می­آید. درحالی که در ترجمۀ منظوم هاشمی، ساختارهای نحوی و معنایی زبان مقصد بیشتر جلوه دارد. این مترجم به جای تعریب دقیق ابیات به تصریح معانی ضمنی داستان پرداخته است تا درک داستان برای خوانندۀ زبان دوم آسان شود. در میان راهبردهای هفتگانۀ ترجمه نیز جابه­جایی و تعدیل در ترجمۀ هاشمی، فراوانی قابل توجهی نسبت به دیگر مراحل دارد. %U https://rctall.atu.ac.ir/article_11747_4600aed646f8549f389598beb400c50c.pdf