دراسه عنصری الشخصیه و الزمن فی روایه البحث عن ولید مسعود لجبرا ابراهیم جبرا

رقیه رستم پور

دوره 2، شماره 2 ، فروردین 1391، ، صفحه 29-44

https://doi.org/10.22054/rctall.2012.6969

چکیده
  تشمل آرا جبرا النقدیه علی عناصر الروایه و یما ان روایه البحث عن ولید مسعود نموذج من روایاته التی تمثاز بقوه عناصرها، هذا جاء البحث لیلقی الضوء علی آراء جبرا ابراهیم جبرا فی عنصری الشخصیه و الزمن معتمدا علی المنهج الوصفی التحلیلی المتعرف علی ابداعه النقدی و مدی تطبیق آرائه عن الشخصیه و الزمن فی هذه الروایه.  بیشتر

هنجارگریزی معنایی در قصیدة «رَحَلَ النَّهَار» بدر شاکر السیّاب

محمد ابراهیم خلیفه شوشتری؛ جواد ماستری فراهانی

دوره 4، شماره 10 ، تیر 1393، ، صفحه 33-60

چکیده
  هنجارگریزی، بحثی در نقد صورتگرا و یکی از نظریّه‌های ادبی معاصر است که مبنای آن بر پایة علم بلاغت استوار می‌باشد. در رویکردهای جدید زبان‌شناختی، نظریّه‌پردازان معاصر هنجارگریزی را ابزار شعرآفرینی معرّفی کرده‌اند و برای آن انواع گوناگونی برشمرده‌اند. در این ‌میان، هنجارگریزی معنایی بیش از همه در عرصة شعر بازخورد دارد. شاعر با ...  بیشتر

بررسی هم‌معنایی در گفتمان قرآنی بر پایة نظریة تحلیل مؤلفه‌ای

کبری راستگو؛ فرشته فرضی شوب

دوره 7، شماره 16 ، شهریور 1396، ، صفحه 34-11

https://doi.org/10.22054/rctall.2017.7813

چکیده
  هم‌معنایی به‌عنوان یکی از پربسامدترین روابط معنایی در گفتمان قرآنی، از اهمیت ویژه‌ای در مطالعات دانش معنی‌شناسی معاصر، به‌ویژه الگوی تحلیل مؤلفه‌ای برخوردار است. این الگوی معنایی که گسترة مفهومی یک واژه را متشکل از اجزای کوچکتری به نام مؤلفه‌های معنایی می‌داند و با تجزیة مؤلفه‌ها، شباهت‌ها و تفاوت‌های میان واژه‌های مرتبط ...  بیشتر

تعدیل و تغییر در ترجمه، چالش‌ها و راهکارهابا تکیه بر ترجمة کتاب التّرجمة و أدواتها

منصوره زرکوب؛ عاطفه صدیقی

دوره 3، شماره 8 ، مهر 1392، ، صفحه 35-54

چکیده
  هر زبان دارای نظام منحصر به فردی است که عناصر آن موجودیّت و ارزش خود را در چهارچوب این نظام و در ارتباط با سایر عناصر به دست می‌آورند. بنابراین، مترجم نمی‌تواند بدون در نظر گرفتن این نظام برای عناصر زبان مبدأ معادل پیدا کند، بلکه باید به جای معادل‌یابی دقیق عناصر زبان مبدأ، توجّه خود را به ارزش و نقش ارتباطی کلام معطوف کند و با اعمال ...  بیشتر

بررسی کتاب صدی الحیاه بر اساس هفت اصل آموزش زبان ارتباطی

سیدضیا الدین تاج الدین

دوره 2، شماره 3 ، تیر 1391، ، صفحه 35-53

https://doi.org/10.22054/rctall.2012.6976

چکیده
  ارزشیابی کتاب های درسی یکی از مراحل سه گانه ی تدوین برنامه ی آموزشی است: برنامه ریزی، اجرا و ارزشیابی . یکی از اهداف مرحله ی سوم، ارزشیابی بسته ی آموزشی و مطالب درسی است. مک دونا و شا ارزشیابی را به دو دسته ارزشیابی بیرونی و ارزشیابی درونی بر اساس میزان همخوانی فعالیت های 12 گانه ی کتاب با 7 اصل بنیادین آموزش زبان ارتباطی است: 1. اصل انتقال ...  بیشتر

چالش‌های آموزش ترجمۀ عربی- فارسی در دانشگاه‌های ایران از نگاه استادان این حوزه

علی قربان باقری؛ مسعود فکری

دوره 10، شماره 23 ، مهر 1399، ، صفحه 35-59

https://doi.org/10.22054/rctall.2020.53355.1488

چکیده
  پژوهش حاضر سعی دارد با استفاده از روش پیمایشی و به کمک پرسشنامه به بررسی چالش‌های آموزش ترجمه در گروه‌های زبان و ادبیات عربی کشور بپردازد. از این رو، پرسشنامه‌ای در سه سطح عمومی، تخصصی و مبانی نظری ترجمه تهیه و با کمک نرم‌افزار SPSS به تجزیه‌وتحلیل آن پرداخته شد. جامعۀ آماری، 18 نفر از استادان ترجمۀ دانشگاه‌های دولتی معتبر است که به ...  بیشتر

ترجمه در زبان و ادبیات عربی
نقد ترجمه سبک «چند زبانی» رمان در سه برگردان فارسی از رمان «پست شبانه»

فاطمه اکبری زاده؛ یسرا شادمان

دوره 13، شماره 28 ، فروردین 1402، ، صفحه 35-68

https://doi.org/10.22054/rctall.2022.63765.1581

چکیده
  بر اساس نظریه باختین؛ رمان به‌عنوان نوع ادبی، متناسب با روح عصر و جامعه بشری، دارای روابط مکالمه‍‍گون در ابعاد زبانی است. رمان تصویری گفتگومند، حاصل درهم‍تنیدگی زبان‍های برآمده از شخصیت‍هاست؛ که هرکدام با جهان‍بینی‍، سطح اجتماعی و فرهنگی مختلف، در رمان حضورداشته و در تعامل باهم هستند. رمان «پست شبانه» در دنیایی ...  بیشتر

خوانشی تازه در تقابل زبان رسانه و معیار و تأثیر آن بر ترجمه

رضا ناظمیان؛ زهره قربانی

دوره 6، شماره 15 ، مهر 1395، ، صفحه 36-13

https://doi.org/10.22054/rctall.2016.7214

چکیده
  زبان مطبوعات سپر دفاعی زبان عربی معیار است، به این معنا که ساخت‌های واژگانی و بافت‌های نحوی جدیدی که از رهگذر ترجمه از زبان‌های خارجی به زبان عربی وارد می‌شوند، ابتدا در زبان مطبوعات مطرح می‌شوند و پس از پذیرش مطبوعاتی و رسانه‌ای به زبان عربی معیار راه پیدا می‌کنند. این مقاله در پی آن است تا با بر شمردن آن بافت‌ها به تقاوت‌های ...  بیشتر

چالش‌های معادل‌یابی اصطلاحات«ساختار» و «ساختارگرایی» در قاموس‌های لغوی و پژوهش‌های نوین عربی

علی صیادانی؛ رسول بازیار؛ الهام کاری

دوره 3، شماره 9 ، دی 1392، ، صفحه 37-54

چکیده
  اصطلاحات «ساختار: Structure» و «ساختارگرایی: Structuralism» از جمله اصطلاحاتی هستند که در آثار معجم نویسان، ناقدان و زبانشناسان عربی، حجم وسیعی از معادل‌های واژگانی را به خود اختصاص داد‌‌ه‌اند که رایج‌ترین آنها: «البنیویة، البنییة، البنائیّة، البنویّة، البنیانیّة، الهیکلیّة، الترکیبیّة و...» است. این نوع چالش‌های ترجمه‌‌‌های ...  بیشتر

ترجمه در زبان و ادبیات عربی
مقایسه ی ساختار ترجمه ی عربی و فارسی رمان «پیامبر» جبران خلیل جبران (براساس الگوی کارمن گارسس)

محمد کبیری؛ بهزاد حشمتی؛ بایزید تاند

دوره 12، شماره 27 ، دی 1401، ، صفحه 37-67

https://doi.org/10.22054/rctall.2022.69296.1640

چکیده
  ترجمه، اصیل‌ترین نوع فکر و اندیشه است که عامل انتقال یک فرهنگ از یک مکان به مکان دیگری است؛ در حقیقت نوعی مکمل تولید داخلی است و با توجه به ماهیت هرمونتیکی آن همواره در تولید اندیشه‌های جدید نقش بسزایی ایفا می‌کند. مقایسه ساختار زبان‌های متنوع به نوعی به مطالعات زبان‌شناسی کمک وافری می‌کند و از دل این مقایسه‌ها به تفاوت‌های ساختاری ...  بیشتر

نقد و بررسی ترجمۀ شعر عرفانی با رویکرد نظریة لفور (بررسی موردی ترجمۀ محمد الفراتی از غزلیات حافظ)

فاطمه سرپرست؛ عبدالعلی آل بویه لنگرودی؛ محسن سیفی

دوره 8، شماره 18 ، شهریور 1397، ، صفحه 39-66

https://doi.org/10.22054/rctall.2018.8933

چکیده
  محمد الفراتی (1880ـ1978م.)، مترجم و شاعر سوری، گزیده‌ای از غزل‌های حافظ را به زبان شعر ترجمه کرده‌است. وی با وجود آشنایی با زبان فارسی، گاهی در فهم، دریافت و انتقال مفاهیم بلند عرفانی خواجة شیراز موفق نبوده‌است. این جستار سعی دارد بر اساس نظریۀ لفور به بررسی و ارزیابی دریافت معنایی محمد الفراتی از اصطلاحات، واژگان و تعابیر عرفانی موجود ...  بیشتر

انتقال معنا و بینامتنی بر اساس مدل "لپی هالم" بررسی موردی ترجمة اشعار احمد مطر

فرامرز میرزایی؛ سریه شیخی قلات

دوره 3، شماره 7 ، تیر 1392، ، صفحه 41-58

چکیده
  «بینامتنی» ابزاری هنری در دست آفریننده متن است که زمینه­ساز زیبایی و ژرف­معنایی آن می­گردد؛ امّا چگونه می­توان در ترجمه، معنا را با حفظ زیبایی این شگرد هنری، انتقال داد؟ زیرا در ترجمه، نشانه­های لفظی، به عنوان بهترین علامت برای پی­بردن به بینامتنی ودرک معنایی آن، تقریبا از بین می­رود واگر این بینامتنی، با متون برجسته ...  بیشتر

دراسة آراء الجاحظ حول الشعر و نقده
دوره 2، شماره 4 ، مهر 1391، ، صفحه 42-25

چکیده
  إن الجاحظ من أکبر النقاد و أصحاب الرأی فی الأدب العربی شعره و نثره. فجاءت آراؤه فی هذا الباب متناثرة بین آثاره لاسیما فی کتابی البیان و التبیین و الحیوان و رغم أنّ له آراءً فی الشعر و نقده مهدّت الأرضیة لاستقلال النقد، فی العصور الآتیة غیر أنه لم تکن للنقد فی عصره أسس و مبادئ مدونة. و بهذا یعتبر الجاحظ من مؤسسی النقد الأدبی و نقد الشعر ...  بیشتر

نظریۀ روایت بیکر و ظرفیت‌های پژوهشی آن در مطالعات ترجمه

کاوه بلوری؛ مزدک بلوری

دوره 9، شماره 21 ، دی 1398، ، صفحه 45-72

https://doi.org/10.22054/rctall.2020.41835.1385

چکیده
  مقالۀ حاضر به شرح نظریۀ روایت بیکر می‌پردازد و حوزۀ پژوهشی جدیدی را در مطالعات ترجمه به خواننده معرفی می‌کند. برای این منظور، مفهوم روایت در علوم اجتماعی -که مبنای نظریِ کار بیکر است- شرح داده می‌‌شود و مدل پیشنهادی او برای تحلیل ترجمه از منظر این نوع روایت‌شناسی معرفی می‌شود. در بخش دوم، برخی از پژوهش‌های انجام شده در چارچوب این ...  بیشتر

نقد و بررسی اطناب و توضیح در ترجمة صحیفة سجادیه بر اساس نظریة آنتوان برمن (مطالعة موردی: ترجمة انصاریان)

محمد فرهادی؛ سید محمود میرزایی الحسینی؛ علی نظری

دوره 7، شماره 17 ، مهر 1396، ، صفحه 54-31

https://doi.org/10.22054/rctall.2017.8326

چکیده
  ترجمه به عنوان روشی برای آشنایی با آداب و فرهنگ دیگر ملت‌ها از دیرباز مورد توجه بوده‌است و همواره دو رویکرد مبدأگرا و مقصد‌گرا داشته‌است و هر یک از این دو رویکرد طرفداران خاص خود را داشته‌اند. آنتوان برمن یکی از نظریه‌پردازان مبدأگرای علم ترجمه است که در نظریة خود با عنوان «گرایش‌های ریخت‌شکنانه»، سیزده عامل انحراف در ترجمه را ...  بیشتر

تأثیر وابستگی گفتمانی مترجم بر ترجمه؛ مطالعة موردی ترجمة فارسی کلیله و دمنه

مهدی مقدسی نیا

دوره 8، شماره 19 ، دی 1397، ، صفحه 57-33

https://doi.org/10.22054/rctall.2019.32196.1325

چکیده
  مترجم همچون هر انسان دیگری، به حکم وابستگی‌های گفتمانی خود، رفتارهای خاص فرهنگی و اجتماعی از خویش نشان می‌دهد. دغدغة اصلی این پژوهش، تلاش برای کشف تأثیری است که وابستگی‌های گفتمانی یک مترجم بر ترجمه‌اش دارد و برای این هدف، ترجمة نصرالله منشی از بخش «الأسد والثور» کلیله و دمنه به عنوان پیکرة مورد مطالعه انتخاب شده، مورد تطبیق ...  بیشتر

بررسی بازتاب فرهنگ و تمدّن‌های مختلف در شعر أعشی و تأثیر این تمدّن‌ها بر شعر او

سیدمحمد میرحسینی؛ حشمت‌الله زارعی کفایت

دوره 2، شماره 5 ، دی 1391، ، صفحه 58-39

چکیده
  اعشی یکی از اصحاب معلّقات و یکی از شاعران طبقه­ی اول عصر جاهلی است که در شعر وی به‌خاطر کثرت سفرهایش به مناطق مجاور می‌توان گوشه­هایی از فرهنگ و تمدّن‌های مختلف همچون تمدّن فارسی، رومی، حبشی، نبطی، مصری، ترکی، کابلی و غیره را دید. از آنجا که او برای به‌دست‌آوردن مال و ثروت به همسایه­های مجاور سفر کرد، شعر وی نمایانگر نشانه‌های ...  بیشتر

معادل‌یابی مقوله‌های فولکلور ایرانی: بررسی موردی ترجمة عربی نون والقلم جلال آل احمد

مرضیه ربیعی؛ عبدالعلی آل بویه لنگرودی؛ احمد پاشازانوس

دوره 9، شماره 20 ، شهریور 1398، ، صفحه 58-31

https://doi.org/10.22054/rctall.2019.35084.1337

چکیده
  عناصر فرهنگی به منزلة شناسنامة یک ملت است و می‌تواند در صورت انتقال صحیح بر غنای فرهنگی مقصد نیز بیفزاید. لذا مترجم باید ضمن بهرمندی از دانش‌های زبانی، بر فرهنگ زبان مبدأ و مقصد تسلط کافی داشته باشد. پژوهش حاضر در نظر دارد معادل‌یابی عناصر فرهنگی رمان نون والقلم جلال آل احمد را بر اساس تقسیم‌بندی مقوله‌های فرهنگی صادق هدایت در ترجمة ...  بیشتر

اسلوب تصریح و تبیین در ترجمه ی قرآن (بررسی موردی ترجمه ی فیض‌الإسلام)

صادق سیاحی؛ محمود آبدانان مهدی زاده؛ محمود شکیب انصاری؛ معصومه تراوش

دوره 6، شماره 14 ، فروردین 1395، ، صفحه 60-41

https://doi.org/10.22054/rctall.2016.5028

چکیده
  از آنجا که هدف از ترجمة متون دینی، تفهیم هرچه بهتر و بیشتر مفاهیم و معارف ناب دینی و اسلامی به مخاطبان است، مترجمان باید تلاش کنند تا تعادل ترجمه‌ای را در متون دینی و ارائة ترجمه‌ای که پاسخگوی نیاز مخاطب باشد، رعایت کنند. دستیابی به تعادل ترجمه‌ای، مستلزم اعمال تعدیل‌ها و تغییر‌هایی در فرایند ترجمه است. یکی از این تغییرها که نخستین‌بار ...  بیشتر

وجوه ابهام صرفی در زبان عربی و تأثیر آن بر ترجمه ی قرآن کریم

یوسف نظری

دوره 5، شماره 12 ، شهریور 1394، ، صفحه 64-41

چکیده
  ابهام ساختارهای صرفی زبان عربی را می‌توان به دو نوع تقسیم کرد: 1ـ ابهام‌هایی که می‌توانسته به وجود آیند، امّا واضع با اتّخاذ تدابیری مانع آن شده است. 2ـ ساختارهایی که به صورت بالقوّه ابهام‌آفرین هستند. علمای قدیم تنها وجه نخست را به عنوان ابهام (اللَّبْس) برشمرده‌اند، چراکه از دیدگاه ایشان، اصولاً فهم معنا در بستر توجّه به بافت کلام ...  بیشتر

دشواری ترجمة زبان عرفان (بررسی موردپژوهانه: غزلیّات مختارة مِن دیوان شمس تبریز)

محسن سیفی؛ نجمه فتحعلی زاده

دوره 5، شماره 13 ، دی 1394، ، صفحه 64-35

https://doi.org/10.22054/rctall.2015.2433

چکیده
  برگردان آثار ادیبان عارف و شاعران سالک به سبب پیچیده‌گویی‌ها و کاربست رموز و اصطلاحات خاص، همواره یکی از چالش‌های فراروی مترجمان بوده است. غزلیّات شمس که مجموعة سروده‌های عرفانی مولاناست، تاکنون چندین بار به زبان عربی برگردانده شده ‌است. از جملة این ترجمه‌ها، ترجمة «محمّد سعیدجمال‌الدّین» است که به صورت گزیده‌ای از غزلیّات ...  بیشتر

الترجمات الحرفیه الفارسیه للقرآن الکریم و توحیدها دراسه و تحلیل

مهدی ناصری

دوره 2، شماره 2 ، فروردین 1391، ، صفحه 45-64

https://doi.org/10.22054/rctall.2012.6970

چکیده
  لاشک ان القرآن فی اعلی درجات البیان لفظا و معنی، بانفراده بمغازیه و معانیه السامیه. انه معجز من حیث الصور البیانیه الحی تکون فی الفاظه و عبارته. فانطلاقا من ذلک علی مترجم القرآن ان یهتم یتشکل القرآن و نسیجه اللغوی کما یهتم بمعانیه اثنا الترجمه. فمن الاصول المهمه التی تبیین التزام المترجم بلفظ القرآن و شکله هی مراعاه قضیه توحید الترجمه ...  بیشتر

پیش فرض‌های بافتی و تلاش پردازش در ترجمة آیات بافت محور قرآن؛ دیدگاه نظریة مناسبت

رضا ناظمیان؛ حسام حاج مؤمن؛ محمد جمشید

دوره 3، شماره 6 ، فروردین 1392، ، صفحه 49-68

چکیده
      نظریة مناسبت، از کارآمد­ترین رهیافت­ها در بررسی ارتباط­پذیری متون و نحوة دریافت آن­ها از سوی مخاطب است. از آن­جا که فرض است متن دینی مخاطب عام دارد، این مقاله بر آن است تا به بررسی عوامل افزایش یا کاهش سطح مناسبت متون دینی ترجمه شده به فارسی و راه‌کار­های افزایش سطح مناسبت این ترجمه­ها برای مخاطب فارس­زبان ...  بیشتر

بررسی سیرتحول مفاهیم از یأس به امید و مقاومت در شعر فدوی طوقان

ابوالفضل رضایی؛ فرشاد نوری

دوره 1، شماره 1 ، دی 1390، ، صفحه 51-74

چکیده
       چکیده بی‌گمان شعر هر شاعری آینه‌ای است که مقتضیات زمانه‌ی او را بازتاب می‌دهد و نمودار احساسات و واکنش او در برابر رخدادها و جریان‌های موجود در جامعه‌اش است و از جانب دیگر شعر بر حوادث و مسائل زمانه‌ی خود نیز تأثیرگذار است و مردم را از کاری منع و به عملی تشویق می‌کند، شعر فدوی طوقان شاعر سیاسی و متعهد فلسطینی مجسم‌کننده‌ی ...  بیشتر

بررسی ترجمة متون سیاسی از دیدگاه بافت زبانی با نگاهی به کتاب التطرف الاسرائیلی، جذوره و حصاده

مجید صالح بک؛ فاطمه کاظمی

دوره 3، شماره 8 ، مهر 1392، ، صفحه 55-80

چکیده
  ترجمه بیان دوبارة اندیشه و انگیزة نویسنده یا گوینده از زبان مبدأ به زبان مقصد است و در آن مهارت در فهم این اندیشه و انگیزه در کنار امانت‌دارای و پایبندی به سبک قرار می‌گیرد، به گونه ای که متن ترجمه شده در خواننده یا شنونده تأثیر بگذارد. در این مقوله، بافت به عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر فهم متن، نقش ویژه‌ای در دریافت متن دارد. مطابق ...  بیشتر