دوره 13 (1402)
دوره 12 (1401)
دوره 11 (1400)
دوره 10 (1399)
دوره 9 (1398)
دوره 8 (1397)
دوره 7 (1396)
دوره 6 (1395)
دوره 5 (1394)
دوره 4 (1393)
دوره 3 (1392)
دوره 2 (1391)
دوره 1 (1390)
محل نشر ایران - تهران
ناشر دانشگاه علامه طباطبائی
شروع انتشار سال 1390
وضعیت چاپ الکترونیکی و چاپی
درصد همانندی 22%
زبان مجله فارسی (چکیده انگلیسی)
هزینه چاپ بله
نوع مجله علمی-پژوهشی
نوع مقاله علمی-پژوهشی
نوع داوری داوری بسته و حداقل 2 داور
-----------------------------------------
تعداد دوره‌ها 14
تعداد شماره‌ها 29
تعداد مقالات 261
تعداد نویسندگان 417
تعداد مشاهده مقاله 1,051,898
تعداد دریافت فایل اصل مقاله 303,146
نسبت مشاهده بر مقاله 4030.26
نسبت دریافت فایل بر مقاله 1161.48
-----------------------------------------
تعداد مقالات ارسال شده 758
تعداد مقالات رد شده 497
درصد عدم پذیرش 66
تعداد مقالات پذیرفته شده 186
درصد پذیرش 25
زمان پذیرش (روز) 199
تعداد پایگاه های نمایه شده 15
تعداد داوران 180

 

نشریه پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی یک نشریه با داوری بسته و دوسو ناشناس و با دسترسی آزاد است که از سوی دانشگاه علّامه طباطبائی به عنوان دانشگاه پیشرو در علوم انسانی و اجتماعی در ایران منتشر می‌شود. این نشریه به منظور فراهم نمودن محیط فکری برای پژوهشگران ملّی و بین المللی با تمرکز بر مباحث ادبیات عربی پایه گذاری شده است. این نشریه در پاسخ به پیشرفت های صورت گرفته در حوزه ادبیات عرب انتشار یافته و هدف آن انتشار مقالات با کیفیت که یافته های مرتبط با موضوعات مهم ادبیات عربی را گزارش می‌دهند است.   

به منظور دسترسی آسان و جهانی به آخرین یافته های پژوهشی، این نشریه به عنوان یک نشریه دسترسی-آزاد پایه گذاری شده است. نشریه مبلغ 200,000 تومان جهت داوری مقالات دریافت می‌کند و مبلغ 400.000 تومان جهت چاپ دریافت می گردد. 

نشریه پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی به دو صورت چاپی و آنلاین منتشر می شود.

این نشریه طبق مجوز  شماره 3/18/63670 مورخ 1393/4/15 کمیسیون نشریات علمی کشور موفق به اخذ درجه علمی - پژوهشی شده است و اکنون دارای بالاترین ضریب تاثیر در موضوع مربوط می باشد و امتیاز علمی پژوهشی خود را حفظ نموده و مورد تایید وزارت علوم تحقیقات و فناوری است.

 لطفا جهت آماده‌سازی و ارسال مقاله پس از مطالعه دقیق بخش راهنمای نویسندگان سامانه از بخش راهنمای نویسندگان، فایل ساختار مقالات را  دانلود کرده و مقاله را در این قالب آماده و  طریق همین سامانه به دفتر فصلنامه ارسال فرمایید. فصلنامه از پذیرفتن مقالاتی که خارج از این ساختار باشد معذور می‌باشد. ارسال فرم‌های تعهد و تعارض امضا شده توسط نویسندگان به همراه مقاله الزامی می‌باشد.

نشریه با همکاری انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی (با رتبه B) منتشر می‌شود.

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
بازکاوی ترجمۀ فارسی «الفرج بعد الشدّۀ» بر اساس الگوی کاتارینا رایس

سید مهدی مسبوق؛ سولماز غفاری

دوره 14، شماره 30 ، فروردین 1403، صفحه 9-34

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.77119.1708

چکیده
  «الفرج بعد الشدة» از جمله آثار روایی است که بخش بزرگی از فرهنگ و ادب عامه کهن را نمایندگی می­کند. این کتاب که در سدۀ هفتم توسط دهستانی به فارسی برگردانده شده، مشتمل بر حکایت­های عامۀ بسیاری است در قالب 14 باب که در آن بیش از 200 سرگذشت زندگی انسان­های گرفتار در قالب داستان با مضامینی اخلاقی به تصویر کشیده شده است که در مهلکه­های ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
واکاوی معانی ثانویۀ استفهام در ترجمه بر اساس الگوی نظری وینی و داربلنه (مطالعۀ موردی: ترجمه‌های منتخب قرآن)

احمد پاشازانوس؛ عبدالعلی آل بویه لنگرودی؛ محمد زنگویی

دوره 14، شماره 30 ، فروردین 1403، صفحه 35-70

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.79038.1727

چکیده
  یکی از سبک‌های زیبای قرآنی برای بیان حقیقت، جلب توجه و آگاهی دادن به مخاطب، استفهام است. غالب استفهام‌های قرآن دربر دارندة اغراض و اهدافی غیر از استفهام حقیقی است. عالمان علم بلاغت، معانی ثانویة متعددی را از جمله انکار، استهزاء، تعجب، تقریر، نفی و... برای استفهام برشمرده‌اند.  تاکنون تئوری‌های مختلف ترجمه به عنوان چهارچوب‌هایی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
ارزیابی تطبیقی کیفیت خروجی ماشین‌های ترجمه برخط رایگان بین عربی و فارسی بر اساس مدل DQF-MQM

شهریار نیازی؛ محمود بی جن خان؛ مازیار پاشایی

دوره 14، شماره 30 ، فروردین 1403، صفحه 71-98

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.78817.1724

چکیده
  نیاز بشر به اجرای فرآیند ترجمه با بازدهی هر چه بیشتر موجب تلاش وی برای دست ‌یافتن به فناوری‌های پیشرفته ترجمه بوده است. بخش اعظم تلاش‌ها در این میدان صرف رسیدن به ترجمۀ ماشینی یا خودکار (بدون دخالت انسان) شده است که کیفیت ترجمۀ انسانی را ندارد، اما دارای مزیت‌های دیگری مانند سرعت و دسترسی بالا و هزینه پایین است. اوج این مزایا را می‌توان ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
بن‌مایه‌های تراسازگاری در ترجمۀ نمایشنامۀ جسر إلی الأبد اثر غسان کنفانی بر اساس الگوی بازآفرینی ترجمه ای لانس هیوسِن

علی صیادانی؛ یزدان حیدرپور مرند

دوره 14، شماره 30 ، فروردین 1403، صفحه 99-130

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.79358.1731

چکیده
  خلاقیت در ترجمه با مفهوم تراسازگاری رویکردی تعبیری و مفهومی است که در آن به ترجمه با دید کاربردی نگاه می‌شود. از برجسته‌ترین نظریه‌پردازان این حوزه، لانس هیوسن است. وی بر این باور است که در مورد مسائل ترجمه چالش‌هایی وجود دارد که در بازتولید معنا رنگ و بوی قوی‌تری به خود دارد. این چالش‌ها با نشانگرهای عملگرایانه بازشناخته می‌شود. ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
تحلیل تطبیقی ترجمه‌های واژۀ «صهر» در قرآن کریم (بر اساس نظریۀ فردینان دو سوسور)

مجید صالح بک؛ عبدالقادر پریز؛ پروین صانعی

دوره 14، شماره 30 ، فروردین 1403، صفحه 131-164

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.74676.1682

چکیده
  سوسور با نگاهی سیستماتیک و نظام‌مند، زبان را مجموعه‌ای از نشانه‌ها ‌دانسته و در نظریۀ زبانی خود نشانه را کلیدواژه اساسی قرار می‌دهد. در ترجمه نیز نشانه‌ها بسیار حائز اهمیت‌اند و مترجم باید بتواند با شناخت دقیق کلمات متن، روابط میان آن‌ها را شناسایی کرده و از این روابط در جهت ترجمه‌ای دقیق‌تر یاری گیرد؛ این مسأله در ترجمۀ قرآن ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
ارزیابی ترجمۀ فارسی رمان «موسم الهجرة إلی الشمال» بر اساس الگوی ژان رنه لادمیرال

یسرا شادمان؛ فاطمه اکبری زاده

دوره 14، شماره 30 ، فروردین 1403، صفحه 165-190

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.70819.1655

چکیده
  ژان رنه لادمیرال در حوزۀ نظریه­پردازی ترجمه با رویکرد مقصد‌گرا معتقد است که محدود کردن ترجمه به رمزگردانی ساده نا‌درست بوده و مترجم باید به تولید معنا و یا آفرینش مجدد بپردازد. این نظریه­پرداز راهکار‌هایی از جمله جابه‌جایی، ابهام‌زدایی، افزوده‌سازی و... ارائه داده‌ است. مقالۀ حاضر به روش توصیفی- تحلیلی با تکیه بر رویکرد لادمیرال، ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
جملۀ اسنادی با فعلِ «است» و معادل‌های کاربردیِ آن در عربی برمبنای نظریۀ کتفورد

حسام حاج مؤمن سیچانی

دوره 14، شماره 30 ، فروردین 1403، صفحه 191-230

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.79499.1735

چکیده
  این مطالعه با تأکید بر ضرورتی که نگاه کاربردی به ترجمه برای آموزش ترجمه دارد، می­کوشد از محدودۀ انتزاعیِ مقابله­های دستوری میان زبان­های فارسی و عربی عبور کند و با رویکردی متن­محور به ترجمه از فارسی به عربی بررسی کند که ساخت­های جملۀ اسنادی با فعلِ «است» عملاً با چه ساخت­هایی در زبان عربی معادل­سازی می­شوند تا ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
آسیب‌شناسی عملکرد مترجمان قرآن در برگردان رابط‌ها بر اساس انسجام پیوندی (واکاوی موردی: فولادوند، خرمشاهی و مکارم شیرازی)

سیدمهدی حسینی؛ سید حسین سیدی

دوره 14، شماره 30 ، فروردین 1403، صفحه 231-262

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.76357.1700

چکیده
  از سال 1976 و با طرح نظریۀ انسجام از سوی هلیدی و رقیه حسن این نظریه مبنای بسیاری از ‌پژوهش‌های تحلیل گفتمانی قرار گرفت. قرآن کریم نیز به عنوان متنی وحیانی قرن‌های متمادین است که عرصۀ بررسی‌های زیبایی شناختی قرار می‌گیرد و به گواهی قرآن‌پژوهان پیشین و پسین نظم هوشمندانه و ترتیب شگرف عبارات قرآنی در کنار شیوایی الفاظ و بلندی مضامین ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
ارزیابی ترجمۀ فارسی رمان فی قلبی أنثی عبریة بر پایۀ الگوی کارمن گارسس

فاطمه سواری؛ نعیم عموری

دوره 14، شماره 30 ، فروردین 1403، صفحه 263-298

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.77146.1710

چکیده
  نقد و ارزیابی ترجمه یکی از مهم‌ترین زمینه‌های مطالعاتی بر پایۀ بنیان‌های پژوهش‌‌های علمی به شمار می‌رود که به منظور سنجش و تشخیص سطح کیفی متون ترجمه شده صورت می‌پذیرد. لازمۀ این نقد و ارزیابی، کمک گرفتن از پژوهش‌های زبان‌شناختی نظریه‌پردازان مطرح در حوزۀ مطالعات ترجمه است. یکی از مهم‌ترین الگوهای ارزیابی در حوزۀ مطالعات ترجمه، ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
معادل‌گزینی مقوله‌های فرهنگی بر پایۀ رویکرد نیومارک (مورد پژوهش: ترجمۀ عربی رمان «سفر» دولت‌آبادی)

نیکو نیک راه؛ علیرضا نظری؛ علی اصغر شهبازی

دوره 14، شماره 30 ، فروردین 1403، صفحه 299-334

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.77515.1713

چکیده
  ترجمه به عنوان فرآیند انتقال داده­های زبانی در بسیاری از متون ادبی به ویژه آثار داستانی به عنوان پل تعاملات فرهنگی عمل می­کند. از این ­رو، تسلط مترجم بر عناصر فرهنگی موجود در متن مبدأ و توانمندی وی در گزینش معادل صحیح یا صحیح­تر در متن مقصد می­تواند به عنوان مقوله­ای در سنجش توفیق یا عدم توفیق مترجم محسوب شود. پیتر نیومارک ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
واکاوی مؤلفه‌های فرهنگی رمان «ثریا در اغماء» در ترجمۀ عربی بر اساس نظریۀ لارنس ونوتی

زهرا سلیمی؛ نرگس انصاری؛ سید محمد میرحسینی

دوره 14، شماره 30 ، فروردین 1403، صفحه 335-368

https://doi.org/10.22054/rctall.2022.67805.1626

چکیده
  نظریۀ لارنس ونوتی یکی از نظریه‌های ارائه شده در زمینۀ ترجمه‌ای روان و برجسته است. او با مطرح کردن دوگانۀ بومی‌سازی و بیگانه‌سازی، نحوۀ حضور مترجم در متن را ارزیابی می‌کند. از نظر وی، راهبرد بومی‌سازی با هدف جلوگیری از ورود فرهنگ دیگری صورت می‌پذیرد و بیگانه‌سازی در جهت آشنایی مخاطب با ارزش‌ها و فرهنگ سایر ملل انجام می‌پذیرد. ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
نقد و ارزیابی برگردان عربی کتاب «آن بیست و سه نفر» اثر احمد یوسف‌زاده بر پایۀ سطح لغوی- معنایی الگوی ترجمۀ کارمن گارسس

ولی بهاروند؛ مینا حسونی نژاد؛ جواد کارخانه

دوره 14، شماره 30 ، فروردین 1403، صفحه 369-402

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.79865.1739

چکیده
  ترجمه را می‌توان پلی برای پیوند اندیشه‌ها و باورهای مردمان دو فرهنگ دانست. از دیرباز تاکنون آدمی در پرتو ترجمه با گفتارها، کردارها و دستاوردهای سرزمین‌های دیگر آشنا شده و از این رهگذر، بینش و نگرش خود را بارور کرده است. یکی از برجسته‌ترین نظریه‌های ترجمه که به سنجش سطح کیفی متون برگردان شده ادبی می‌پردازد و چهار سطح گوناگون را ...  بیشتر

رویکرد «درزمانی» به تعبیر «نظم أمرکم» در عبارتِ «أُوصِیکُمَا بِتَقْوَى اللَّهِ وَ نَظْمِ أَمْرِکُمْ»
دوره 6، شماره 14 ، فروردین 1395، ، صفحه 184-145

https://doi.org/10.22054/rctall.2016.5032

چکیده
  امام علی(ع) در نامة 47 نهج‌البلاغه به سه امر مهم، یعنی «تقوای الهی»، «نظم امر» و «اصلاح ذات‌البین» وصیت فرموده است. در سده‌های اخیر، عبارت «نَظمِ أَمرِکُم» به «نظم فردی»، یعنی «قرارگیری هر شیء در جایگاه خود» معنی شده ‌است. امّا بر اساس قرائن موجود در متن نامه، از جمله شرایط حسّاس زمانی، مخاطبان نامه، ...  بیشتر

انواع «ی» در زبان فارسی و دشواری‌های ترجمة آن به عربی
دوره 3، شماره 6 ، فروردین 1392، ، صفحه 91-112

چکیده
      یکی از مباحث مهم دستور زبان فارسی که نقش به سزایی در روند کار ترجمه بین دو زبان فارسی و عربی، بازی می‌کند، چندگونگی «ی» در این زبان است. شاید کمتر زبانی را بتوان یافت که در آن یک حرف تا این حد دارای کارکردهای متنوع و مختلف باشد؛ کارکردهایی که غالباَ کمترین هم‌پوشی را با هم داشته و کاملاَ با هم متفاوتند. پژوهش حاضر بر ...  بیشتر

بررسی تطبیقی طنز کلامی در دوبلة عربی و فارسی انیمیشن زوتوپیا براساس مدل مگدالنا پانِک
دوره 10، شماره 22 ، فروردین 1399، ، صفحه 205-232

https://doi.org/10.22054/rctall.2020.54173.1497

چکیده
  تردیدی نیست که بخش قابل­توجهی از انیمیشن­های مشهور با اهداف آموزشی و سرگرم­کنندة ادبی شکل گرفته‌اند و پدیدآورندگان این آثار با تکیه­ بر زﺑﺎن ادﺑﻲ جامعة هدفشان را با دنیای طنز و شیوه­های بیان آن آشنا می­سازند. هرچه طنز در این ژانرهای تصویری- کلامی ﻫﻨﺠﺎرﺷﻜﻦﺗﺮ باشد، ﻗﺪرت ﺟﺬب ﻣﺨﺎطبش نیز اﻓﺰاﻳﺶ میﻳﺎﺑﺪ. این ویژگی ...  بیشتر

واژگان تحول‌یافتة عربی در فارسی و چالش‌های فراروی مترجمان
دوره 7، شماره 16 ، شهریور 1396، ، صفحه 169-150

https://doi.org/10.22054/rctall.2017.7822

چکیده
  اعتقاد و گرایش ژرف نسبت به دین اسلام باعث شد ایرانیان زبان عربی را یک زبان بیگانه ندانند و در برابر ورود واژگان عربی، به‌ویژه واژگان دارای هویت دینی، موضع دفاعی نگیرند. از این رو، کلمات عربی به‌راحتی وارد زبان فارسی شدند و به دلیل سابقة زیادی که در این زبان داشتند، دچار تحول معنایی شدند. این امر چالش بزرگی را فراروی مترجمان قرار داده‌است. ...  بیشتر

بررسی ونقد معانی حرف جر «باء» از دیدگاه ابن هشام انصاری
دوره 3، شماره 7 ، تیر 1392، ، صفحه 79-104

چکیده
  جمال الدین بن هشام انصاری (761م) در تاریخ نحو عربی و تحول و پیشرفت و احیای این علم، سهمی بسزا و نقشی عظیم دارد. او که خالق اثر «مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب» است، نحوی مبتکر و صاحب­نظری است که در فهم، بررسی، مقایسه، استنباط و بیان مسائل و قضایای نحوی از شیوه­ها و اسلوب­های بدیع و منحصر­به­فرد خود استعانت می­گیرد. حرف جر «باء» ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
کیفیت سنجی انتقال تلمیحات نمادین در ترجمه های عربی منطق الطیر بر اساس مدل لپیهالم

اعظم دریادل موحد؛ سید مهدی مسبوق؛ محمد طاهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 خرداد 1403

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.77950.1720

چکیده
  عطار نیشابوری شاعر بلندآوازه و عارف بزرگ سدۀ ششم و هفتم هجری، مضامین والای عرفانی را در قالب نماد و رمز در آثار خود به تصویر کشیده‌است. یکی از این آثار، منظومه فاخر منطق‌الطیر است که با نماد و رمزهای دینی و عرفانی پیوندی عمیق دارد. از آنجا که تلمیح، نقش برجسته‌ای در تأثیرگذاری مضامین عرفانی دارد عطار این تلمیحات را به صورت رمز و نماد ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ارزیابی برابرنهاده های مؤلفه های عامیانۀ سریال مختارنامه

علی نجفی ایوکی؛ محدثه حدادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 تیر 1403

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.77582.1714

چکیده
  سریال‌ ارزشمند مختارنامه شامل تعداد قابل توجهی از مؤلفه‌های زبان عامیانه همچون اصطلاحات، کنایه‌ها، همگون‌سازی، واژگان کوچه ‌بازاری، دشواژه‌ها، دعا، نفرین و شکسته‌نویسی است که سهم بسیار زیادی در فرایند انتقال مفاهیم مورد نظر به مخاطب داشته است. این سریال که به زبان عربی برگردان شده و از شبکه‌های متعدد جهان اسلام به نمایش درآمده ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
مطالعة شبه‌ترجمة رمان «آدم زنده» از احمد محمود

عبدالباسط عرب یوسف آبادی؛ محبوبه نورا

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 مهر 1403

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.79888.1740

چکیده
  شبه‌ترجمه به متونی اطلاق می‌شود که به صورت ترجمه ارائه شده؛ اما هیچ منبع متناظری به زبان‌های دیگر برای آن وجود ندارد؛ درنتیجه فاقد هرگونه انتقال واقعی زبانی و رابطة ترجمانی است. این‌گونه آثار یکی از موضوعات جذاب برای پژوهش‌گران علاقه‌مند به ترجمه است. شناسایی انگیزه‌ها و راهبردهای خلق شبه-ترجمه در نظام ادبی جامعة مقصد امری بایسته ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی راهبـرد «بومـی‌سازی» در بـرگردان عـربی عناصر فرهنگی رمـان «درازنای شب» بر اساس نظـریه «ذخـایر فرهنگی ایون زوهـر»

سید حسن طباطبائی؛ حبیب کشاورز؛ علی ضیغمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 آبان 1403

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.79477.1734

چکیده
  یکی از مباحث مهم و مورد توجه نظریه‌پردازان علم ترجمه ارتباط عمیق بین فرهنگ و زبان است. بسیاری از مترجمان و نظریه‌پردازان برای ترجمه متون این دو را لازم و ملزوم یکدیگر می‌دانند. نمی‌توان انکار کرد که زبان بخش بزرگی از فرهنگ را تشکیل می‌دهد و تأثیر فرهنگ و زبان بر یکدیگر تأثیری متقابل است. در نظریه ذخایر فرهنگی ایون زوهر، زبان به عنوان ...  بیشتر

ابر واژگان