دوره 12 (1401)
دوره 11 (1400)
دوره 10 (1399)
دوره 9 (1398)
دوره 8 (1397)
دوره 7 (1396)
دوره 6 (1395)
دوره 5 (1394)
دوره 4 (1393)
دوره 3 (1392)
دوره 2 (1391)
دوره 1 (1390)
محل نشر ایران - تهران
ناشر دانشگاه علامه طباطبائی
شروع انتشار سال 1390
وضعیت چاپ الکترونیکی و چاپی
درصد همانندی 22%
زبان مجله فارسی (چکیده انگلیسی)
هزینه چاپ بله
نوع مجله علمی-پژوهشی
نوع مقاله علمی-پژوهشی
نوع داوری داوری بسته و حداقل 2 داور
-----------------------------------------
تعداد دوره‌ها 13
تعداد شماره‌ها 28
تعداد مقالات 260
تعداد نویسندگان 416
تعداد مشاهده مقاله 1,029,093
تعداد دریافت فایل اصل مقاله 293,747
نسبت مشاهده بر مقاله 3958.05
نسبت دریافت فایل بر مقاله 1129.8
-----------------------------------------
تعداد مقالات ارسال شده 750
تعداد مقالات رد شده 496
درصد عدم پذیرش 66
تعداد مقالات پذیرفته شده 185
درصد پذیرش 25
زمان پذیرش (روز) 199
تعداد پایگاه های نمایه شده 15
تعداد داوران 180

 

نشریه پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی یک نشریه با داوری بسته و دوسو ناشناس و با دسترسی آزاد است که از سوی دانشگاه علّامه طباطبائی به عنوان دانشگاه پیشرو در علوم انسانی و اجتماعی در ایران منتشر می‌شود. این نشریه به منظور فراهم نمودن محیط فکری برای پژوهشگران ملّی و بین المللی با تمرکز بر مباحث ادبیات عربی پایه گذاری شده است. این نشریه در پاسخ به پیشرفت های صورت گرفته در حوزه ادبیات عرب انتشار یافته و هدف آن انتشار مقالات با کیفیت که یافته های مرتبط با موضوعات مهم ادبیات عربی را گزارش می‌دهند است.   

به منظور دسترسی آسان و جهانی به آخرین یافته های پژوهشی، این نشریه به عنوان یک نشریه دسترسی-آزاد پایه گذاری شده است. نشریه مبلغ 200,000 تومان جهت داوری مقالات دریافت می‌کند و مبلغ 400.000 تومان جهت چاپ دریافت می گردد. 

نشریه پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی به دو صورت چاپی و آنلاین منتشر می شود.

این نشریه طبق مجوز  شماره 3/18/63670 مورخ 1393/4/15 کمیسیون نشریات علمی کشور موفق به اخذ درجه علمی - پژوهشی شده است و اکنون دارای بالاترین ضریب تاثیر در موضوع مربوط می باشد و امتیاز علمی پژوهشی خود را حفظ نموده و مورد تایید وزارت علوم تحقیقات و فناوری است.

 لطفا جهت آماده‌سازی و ارسال مقاله پس از مطالعه دقیق بخش راهنمای نویسندگان سامانه از بخش راهنمای نویسندگان، فایل ساختار مقالات را  دانلود کرده و مقاله را در این قالب آماده و  طریق همین سامانه به دفتر فصلنامه ارسال فرمایید. فصلنامه از پذیرفتن مقالاتی که خارج از این ساختار باشد معذور می‌باشد. ارسال فرم‌های تعهد و تعارض امضا شده توسط نویسندگان به همراه مقاله الزامی می‌باشد.

نشریه با همکاری انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی (با رتبه B) منتشر می‌شود.

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
نگاهی نو به ترجمۀ قرآن‌کریم براساس مؤلفه های واحد ترجمه (نقد موردی: ترجمۀ معزی، پاینده، مکارم شیرازی و انصاریان)

جواد اصغری؛ حسین جوکار

دوره 13، شماره 29 ، مهر 1402، صفحه 1-42

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.71468.1658

چکیده
  تاکنون الگوی دقیق و جامعی برای نقد واحد ترجمه در ترجمۀ قرآن طراحی نشده­ است. به منظور دست­یابی به چنین الگویی می­توان ابتدا کار­آمدیِ مؤلفه­های واحد ترجمه را مورد بررسی قرار­داد. به همین جهت، در این پژوهشِ نو تلاش شده­ است تا مقولۀ واحد ترجمه در ترجمۀ قرآن کریم بررسی­شود. در این جستار ابتدا به شرح واحدهای ترجمه­ از نظر ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
بررسی مقوله های فرهنگی و عناصر غیرکلامی در زیرنویس عربی فیلم سینمایی «ملودی» بر اساس راهبردهای گاتلیب

سجاد اسماعیلی؛ محمد زنگویی

دوره 13، شماره 29 ، مهر 1402، صفحه 43-74

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.76611.1704

چکیده
  مقوله­ های فرهنگی و عناصر غیرکلامی، یکی از اجزای مهم محتوایی در متن­های دیداری و شنیداری است که نقش مهمی در انتقال و القای مفاهیم اصلی به مخاطب دارند. درک، دریافت و انتقال صحیح این عناصر، یکی از دغدغه ­های اصلی مترجمان به ویژه مترجمان فیلم ­ها است. مترجم می­تواند با استفاده از معادل­ های دقیق نوشتاری در زیرنویس فیلم، معنای ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
بررسی دلایل لغزش مترجمان در برگردان معنای ارجاعی (مطالعۀ موردی ترجمۀ جلد دوم کتاب الأیام)

حوریه کوکبی دانا؛ علی سعیداوی

دوره 13، شماره 29 ، مهر 1402، صفحه 75-106

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.75900.1695

چکیده
  معنای ارجاعی به ‌عنوان نخستین معنای هر واژه، پایه و اساس شناخت معانی دیگر است. از این ‌رو، درک و شناخت معنای ارجاعی بر دیگر معانی رجحان دارد و بهنگام ترجمه نیز مترجم در صورتی مجاز است به معانی دیگر متوسل شود که معنای ارجاعی نتواند پیام و مفهوم را به‌ درستی به زبان مقصد منتقل کند. با ‌وجود این، در موارد بسیاری ملاحظه می‌شود مترجمان ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
کاربست الگوی آنتوان برمن در تحلیل تعریب وصیت‌نامۀ سیاسی-الهی امام خمینی(ره) با نگرش به گرایش‌های تغییر شکل‌دهندۀ متن مبدأ

جلال عبیدان؛ مرتضی زارع برمی

دوره 13، شماره 29 ، مهر 1402، صفحه 107-144

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.74338.1679

چکیده
  هدف از پژوهش حاضر، تحلیل گرایش‌های تغییر شکل‌دهندۀ متن مبدأ در ترجمه از فارسی به عربی است تا بدین ‌وسیله اصول و مبانی تعریب به بحث گذارده شود. بر همین اساس، پژوهش حاضر به دو بخش نظری و تطبیقی تقسیم شده است؛ بخش نظری، دربرگیرندۀ نگرش آنتوان برمن به گرایش‌های تغییر شکل‌دهندۀ متن مبدأ است و بخش تطبیقی، ناظر به تحلیل تعریب وصیت‌نامۀ ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
قالب های ثابت زبان و چالش های معادل یابی آن در ترجمه های نهج البلاغه (موردکاوی نفرین های جمعی)

سمیه سلمانیان؛ کیوان احسانی

دوره 13، شماره 29 ، مهر 1402، صفحه 145-178

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.73262.1668

چکیده
  در نهج ­البلاغه گاه با تعابیر و اصطلاحاتی برمی­خوریم که می­توان آن را تعابیر نفرین ­آمیز نامید. این تعابیر دارای دو کارکرد هستند برخی جنبه نفرین و دشنام دارند و برخی دیگر ظاهری نفرین­آمیز دارند؛ اما معنایی کنایی و غیر نفرینی افاده می­کنند. شناخت پیشینۀ تاریخی این تعابیر و بافت متنی و موقعیتی آن در تشخیص معنای مورد نظر امام ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
رهیافت‌های گریز از ترجمه‌ناپذیری رمان النظارة السوداء اثر احسان عبدالقدوس

زهرا خفاجه کریموی؛ حسین شمس آبادی؛ سید مهدی نوری کیذقانی

دوره 13، شماره 29 ، مهر 1402، صفحه 179-218

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.76050.1697

چکیده
  در این دنیای به هم پیوسته، ارتباط مؤثر میان زبان‌های مختلف امری بسیار مهم است. با این ‌حال، ترجمۀ متون موجود در زبان‌ها به دلیل تنوع، اغلب چالش‌هایی را ایجاد می‌کند که برابر دقیق مفاهیم یا عبارات خاص را دشوار می‌نماید. همچنین وابستگی دوسویه فرهنگ و زبان با یکدیگر این واقعیت را تبیین می‌کند که در فرآیند ترجمه همواره با فرهنگ و زبان ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
نسبیت زبانی در معادل‌یابی و ترجمۀ مفاهیم نام اندام «دست» در زبان عربی بر مبنای رویکردهای شناختی و فرهنگی

زهره قربانی مادوانی؛ احیا کماسی

دوره 13، شماره 29 ، مهر 1402، صفحه 219-254

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.74658.1681

چکیده
  نسبیت زبانی همواره یکی از چالش­های فراروی مترجمان بوده است و آن حاصل تجربه‌های زیستی متفاوت سخنوران زبان است. تجارب جمعی سخنوران زبان مانند آداب و رسوم، باورها و پدیده­های اجتماعی، مبانی فرهنگی است که با مفاهیم زبانی در ارتباط است. نام اندام‌ها یعنی واژگان مربوط به بیان اعضای بدن انسان مانند: چشم، سر، گوش و... ممکن است حاوی مفاهیم ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
ارزیابی کیفیت ترجمۀ فارسی رمان فردقان اثر یوسف زیدان براساس الگوی ارزیابی کیفیت ترجمۀ جولیان هاوس

رضوان بیرانوند؛ علی نظری؛ سید اسماعیل قاسمی موسوی

دوره 13، شماره 29 ، مهر 1402، صفحه 255-284

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.75196.1686

چکیده
  ارزیابی کیفیت ترجمه همواره در مطالعات ترجمه اهمیت داشته است؛ از میان الگوها و نظریه­های موجود، الگوی ارزیابی کیفیت ترجمۀ هاوس یکی از معروف­ترین­­هاست. هاوس ترجمه را بر دو نوع می­داند: آشکار و پنهان؛ در ترجمه آشکار متن و عناصر آن، فرهنگ‌محور بوده و بافت­گردانی در آن دیده می‌شود، اما در ترجمۀ پنهان، هنجارها و فرهنگ زبان ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
بررسی معادل یابی واژگان در تا سبز شوم از عشق (ترجمۀ گزیده‌ای از اشعار نزار قبانی به فارسی) براساس اصل هم‌معنایی

اویس محمدی

دوره 13، شماره 29 ، مهر 1402، صفحه 319-354

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.71539.1659

چکیده
  زبان شعر، افزون بر اینکه ژرف است و معناهای بسیاری در خود دارد با نازک­کاری­های زبانی و ظرافت­های بیانی بسیاری خلق شده است. واژگانی که به شعر می­آیند، ظرفیت معنایی بسیاری دارند؛ این ظرفیت در شعر پویا و متکثر می­شود. از این رو،  واژگان شعر،  معناهای پنهان و سایه­وار بسیاری را در خود دارند که فهم آن‌ها نیازمند خوانشی دقیق ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
تحلیل تطبیقی دو ترجمه از رمان الفتاة‌ الأخیرة بر اساس نظریۀ واژگانی‌شدگی و قمرمحوری تالمی

زینب ناظمیان؛ بتول مشکین فام؛ نسرین فقیه ملک مرزبان

دوره 13، شماره 29 ، مهر 1402، صفحه 319-354

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.77410.1711

چکیده
  »حرکت» بنیان هستی است. علوم مختلف به فراخور موضوع خود این مفهوم را کاویده و فرمول‌بندی کرده‌اند. زبان‌شناسی شناختی از دیدگاه فلسفی- ذهنی- زبانی به این مقوله می‌پردازد و فرآیند شکل‌گیری و انتقال مفاهیم حرکتی از عالم خارج به ذهن و از ذهن به زبان را بررسی می‌کند. تالمی در همین راستا نظریۀ افعال حرکتی را ارائه و زبان‌ها را با توجه ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
بررسی ترجمۀ فارسی سخنان وزیر قطر و نمایندۀ عربستان سعودی در افتتاحیۀ دورۀ 148 اتحادیۀ کشورهای عربی بر اساس مدل شفنر

محمد رحیمی خویگانی

دوره 13، شماره 29 ، مهر 1402، صفحه 355-390

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.76859.1706

چکیده
  پرداختن به نقش ترجمه در شکل گرفتن گفتمان‌های سیاسی، مسئلۀ مهمی است که کمتر مورد توجه پژوهشگران عرصۀ ترجمۀ بین زبان عربی و فارسی بوده است؛ گفتمان سیاسی ترجمه بر این مهم تمرکز دارد که هر متنی در خلال ترجمه، لاجرم دچار تغییراتی ایدئولوژیک می‌شود که شایسته و بایسته بررسی و نقد است. بر همین اساس، پژوهش حاضر تلاش دارد تا ترجمه‌های متفاوت ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
نقد ترجمه ی منطق‌الطیر عطار از بدیع محمد جمعه با تکیه بر نظریة گارسس

آرزو پوریزدانپناه کرمانی

دوره 13، شماره 29 ، مهر 1402، صفحه 391-430

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.75995.1696

چکیده
  الگوی گارسس یکی از مهم­ترین نظریات حوزه ی زبان­شناختی است که به منظور تشخیص سطح کیفی ترجمه ­ها، سازمان­ یافته­ و به تحلیل کیفی متون ترجمه ­شدة ادبی می­پردازد. در این الگو ترجمه ­ها با تکیه بر دو معیار مقبولیت و کفایت و براساس ویژگی ­های مثبت و منفی در چهار سطح بررسی می­شوند. در سطح نخست این نظریه، عناصر مرتبط با واژگان ...  بیشتر

رویکرد «درزمانی» به تعبیر «نظم أمرکم» در عبارتِ «أُوصِیکُمَا بِتَقْوَى اللَّهِ وَ نَظْمِ أَمْرِکُمْ»

علیرضا فخّاری؛ زهرا بشارتی

دوره 6، شماره 14 ، فروردین 1395، ، صفحه 184-145

https://doi.org/10.22054/rctall.2016.5032

چکیده
  امام علی(ع) در نامة 47 نهج‌البلاغه به سه امر مهم، یعنی «تقوای الهی»، «نظم امر» و «اصلاح ذات‌البین» وصیت فرموده است. در سده‌های اخیر، عبارت «نَظمِ أَمرِکُم» به «نظم فردی»، یعنی «قرارگیری هر شیء در جایگاه خود» معنی شده ‌است. امّا بر اساس قرائن موجود در متن نامه، از جمله شرایط حسّاس زمانی، مخاطبان نامه، ...  بیشتر

انواع «ی» در زبان فارسی و دشواری‌های ترجمة آن به عربی

سید محمدرضا ابن الرسول؛ محمد رحیمی خویگانی

دوره 3، شماره 6 ، فروردین 1392، ، صفحه 91-112

چکیده
      یکی از مباحث مهم دستور زبان فارسی که نقش به سزایی در روند کار ترجمه بین دو زبان فارسی و عربی، بازی می‌کند، چندگونگی «ی» در این زبان است. شاید کمتر زبانی را بتوان یافت که در آن یک حرف تا این حد دارای کارکردهای متنوع و مختلف باشد؛ کارکردهایی که غالباَ کمترین هم‌پوشی را با هم داشته و کاملاَ با هم متفاوتند. پژوهش حاضر بر ...  بیشتر

بررسی تطبیقی طنز کلامی در دوبلة عربی و فارسی انیمیشن زوتوپیا براساس مدل مگدالنا پانِک

عبدالباسط عرب یوسف آبادی؛ فرشته افضلی

دوره 10، شماره 22 ، فروردین 1399، ، صفحه 205-232

https://doi.org/10.22054/rctall.2020.54173.1497

چکیده
  تردیدی نیست که بخش قابل­توجهی از انیمیشن­های مشهور با اهداف آموزشی و سرگرم­کنندة ادبی شکل گرفته‌اند و پدیدآورندگان این آثار با تکیه­ بر زﺑﺎن ادﺑﻲ جامعة هدفشان را با دنیای طنز و شیوه­های بیان آن آشنا می­سازند. هرچه طنز در این ژانرهای تصویری- کلامی ﻫﻨﺠﺎرﺷﻜﻦﺗﺮ باشد، ﻗﺪرت ﺟﺬب ﻣﺨﺎطبش نیز اﻓﺰاﻳﺶ میﻳﺎﺑﺪ. این ویژگی ...  بیشتر

واژگان تحول‌یافتة عربی در فارسی و چالش‌های فراروی مترجمان

ربابه رمضانی

دوره 7، شماره 16 ، شهریور 1396، ، صفحه 169-150

https://doi.org/10.22054/rctall.2017.7822

چکیده
  اعتقاد و گرایش ژرف نسبت به دین اسلام باعث شد ایرانیان زبان عربی را یک زبان بیگانه ندانند و در برابر ورود واژگان عربی، به‌ویژه واژگان دارای هویت دینی، موضع دفاعی نگیرند. از این رو، کلمات عربی به‌راحتی وارد زبان فارسی شدند و به دلیل سابقة زیادی که در این زبان داشتند، دچار تحول معنایی شدند. این امر چالش بزرگی را فراروی مترجمان قرار داده‌است. ...  بیشتر

بررسی ونقد معانی حرف جر «باء» از دیدگاه ابن هشام انصاری

غلامحسن محبی؛ بتول علوی

دوره 3، شماره 7 ، تیر 1392، ، صفحه 79-104

چکیده
  جمال الدین بن هشام انصاری (761م) در تاریخ نحو عربی و تحول و پیشرفت و احیای این علم، سهمی بسزا و نقشی عظیم دارد. او که خالق اثر «مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب» است، نحوی مبتکر و صاحب­نظری است که در فهم، بررسی، مقایسه، استنباط و بیان مسائل و قضایای نحوی از شیوه­ها و اسلوب­های بدیع و منحصر­به­فرد خود استعانت می­گیرد. حرف جر «باء» ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
تحلیل تطبیقی ترجمه‌های واژه «صهر» در قرآن کریم(بر اساس نظریه فردینان دو سوسور)

مجید صالح بک؛ عبدالقادر پریز؛ پروین صانعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 شهریور 1402

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.74676.1682

چکیده
  سوسور با نگاهی سیستماتیک و نظام مند، زبان را مجموعه‌ای از نشانه‌ها ‌دانسته ولذا در نظریه زبانی خود نشانه را کلیدواژه اساسی قرار می‌دهد. در ترجمه نیز نشانه‌ها بسیار حائز اهمیت‌اند و مترجم باید بتواند با شناخت دقیق کلمات متن، روابط میان آن‌ها را شناسایی کرده و از این روابط در جهت ترجمه‌ای دقیق‌تر یاری گیرد؛ این مسأله در ترجمه قرآن ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
ارزیابی ترجمه فارسی رمان «موسم الهجرة إلی الشمال» بر اساس الگوی ژان رنه لادمیرال

یسرا شادمان؛ فاطمه اکبری زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 مهر 1402

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.70819.1655

چکیده
  ژان رنه لادمیرال در حوزه نظریه‌پردازی ترجمه با رویکرد مقصد‌گرا معتقد است که محدود نمودن ترجمه به رمزگردانی ساده نا‌درست بوده و مترجم باید به تولید معنا و یا آفرینش مجدد بپردازد. این نظریه‌پرداز راهکار‌هایی از جمله جابجایی، ابهام زدایی، افزوده‌سازی و... ارائه داده‌ است. مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی با تکیه بر رویکرد لادمیرال، ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
معادل گزینی مقوله های فرهنگی بر پایه رویکرد نیومارک (موردپژوهی ترجمۀ عربی رمان «سفر» دولت آبادی)

نیکو نیک راه؛ علیرضا نظری؛ علی اصغر شهبازی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 فروردین 1403

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.77515.1713

چکیده
  ترجمه به عنوان فرایند انتقال داده‌های زبانی در بسیاری از متون ادبی به ویژه آثار داستانی به عنوان پل تعاملات فرهنگی عمل می‌کند. از این‌رو، تسلّط مترجم بر عناصر فرهنگی موجود در متن مبدأ و توانمندی وی در گزینش معادل صحیح یا صحیح‌تر در متن مقصد می‌تواند به عنوان مقوله‌ای در سنجش توفیق یا عدم توفیق مترجم محسوب شود. «پیتر نیومارک» ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
بازکاوی ترجمه فارسی الفرج بعد الشدّة بر اساس الگوی کاتارینا رایس

سید مهدی مسبوق؛ سولماز غفاری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 اردیبهشت 1403

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.77119.1708

چکیده
  دهستانی به خاطر ترجمه الفرج بعد الشدة از شهرت بالایی برخوردار است. امروزه با گسترش مطالعات ترجمه، نقد ترجمه در صدد است که ترجمه را نسبت به متن اصلی ارزیابی کند و کیفیت آن‌را بسنجد و نیز به نحوه عملکرد مترجم در ترجمه پی ببرد. یکی از الگوهای متناسب نقد ترجمه الگوی کاتارینا رایس می‌باشد که کمتر مورد عنایت پژوهشگران واقع شده است. با توجه ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
نقد و بررسی ترجمه فارسی رمان«فی قلبی أنثی عبریة»بر پایه الگوی کارمن گارسس

فاطمه سواری؛ نعیم عموری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 اردیبهشت 1403

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.77146.1710

چکیده
  چکیده نقد و ارزیابی ترجمه یکی از مهم‌ترین زمینه‌های مطالعاتی بر پایه بنیان‌های پژوهش‌‌های علمی به شمار می‌رود که به منظور سنجش و تشخیص سطح کیفی متون ترجمه شده صورت می‌پذیرد.لازمه این نقد و ارزیابی،کمک گرفتن از پژوهش‌های زبان‌شناختی نظریه‌پردازان مطرح در حوزه مطالعات ترجمه است.یکی از مهم‌ترین الگوهای زبان‌شناختی که به منظور ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
واکاوی معانی ثانویه استفهام در ترجمه بر اساس الگوی نظری وینی و داربلنه (مطالعه موردی: ترجمه های منتخب قرآن)

محمد زنگویی؛ احمد پاشازانوس؛ عبدالعلی آل بویه لنگرودی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 اردیبهشت 1403

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.79038.1727

چکیده
  چکیده یکی از سبک‌های زیبای قرآنی برای بیان حقیقت، جلب توجه و آگاهی دادن به مخاطب، استفهام است. غالب استفهام‌های قرآن در بر دارندة اغراض و اهدافی غیر از استفهام حقیقی است. عالمان علم بلاغت، معانی ثانویة متعددی را از جمله انکار، استهزاء، تعجب، تقریر، نفی و... برای استفهام برشمرده‌اند. تاکنون تئوری‌های مختلف ترجمه به عنوان چارچوب‌هایی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
کیفیت سنجی انتقال تلمیحات نمادین در ترجمه های عربی منطق الطیر بر اساس مدل لپیهالم

اعظم دریادل موحد؛ سید مهدی مسبوق؛ محمد طاهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 خرداد 1403

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.77950.1720

چکیده
  عطار نیشابوری شاعر بلندآوازه و عارف بزرگ سدۀ ششم و هفتم هجری، مضامین والای عرفانی را در قالب نماد و رمز در آثار خود به تصویر کشیده‌است. یکی از این آثار، منظومه فاخر منطق‌الطیر است که با نماد و رمزهای دینی و عرفانی پیوندی عمیق دارد. از آنجا که تلمیح، نقش برجسته‌ای در تأثیرگذاری مضامین عرفانی دارد عطار این تلمیحات را به صورت رمز و نماد ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
ارزیابی تطبیقی کیفیت خروجی ماشین‌های ترجمه برخط رایگان بین عربی و فارسی بر اساس مدل DQF-MQM

شهریار نیازی؛ محمود بی جن خان؛ مازیار پاشایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 خرداد 1403

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.78817.1724

چکیده
  نیاز بشر به اجرای فرایند ترجمه با بازدهی هر چه بیشتر موجب تلاش وی برای دست‌یافتن به فناوری‌های پیشرفته ترجمه بوده است. بخش اعظم تلاش‌ها در این میدان صرف رسیدن به ترجمه ماشینی یا خودکار (بدون دخالت انسان) شده است، که اگرچه کیفیت ترجمه انسانی را ندارد، اما دارای مزیت‌های دیگری مانند سرعت و دسترسی بالا و هزینه پایین است. اوج این مزایا ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
آسیب شناسی عملکرد مترجمان قرآن در برگردان رابط‌ها بر اساس انسجام پیوندی(واکاوی موردی: فولادوند، خرمشاهی و مکارم شیرازی)

سیدمهدی حسینی؛ سید حسین سیدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 خرداد 1403

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.76357.1700

چکیده
  از سال 1976 و با طرح نظریه انسجام از سوی هلیدی و حسن، این نظریه مبنای بسیاری از پژوهش‌های تحلیل گفتمانی قرار گرفت. از طرفی، قرآن کریم نیز به عنوان متنی وحیانی قرن‌های متمادین است که عرصه بررسی‌های زیبایی شناختی قرار می‌گیرد و به گواهی قرآن پژوهان پیشین و پسین نظم هوشمندانه و ترتیب شگرف عبارات قرآنی در کنار شیوایی الفاظ و بلندی مضامین ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
واکاوی مؤلفه‌های فرهنگی رمان «ثریا در اغماء» در ترجمه عربی بر اساس نظریه لارنس ونوتی

زهرا سلیمی؛ نرگس انصاری؛ سید محمد میرحسینی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 تیر 1403

https://doi.org/10.22054/rctall.2022.67805.1626

چکیده
  نظریه لارنس ونوتی یکی از نظریه‌های ارائه شده در زمینه ترجمه‌ای روان و برجسته است. او با مطرح کردن دوگانه بومی سازی و بیگانه سازی نحوه حضور مترجم در متن را ارزیابی می‌کند. از نظر وی راهبرد بومی سازی با هدف جلوگیری از ورود فرهنگ دیگری صورت می‌پذیرد و بیگانه سازی در جهت آشنایی مخاطب با ارزش‌ها و فرهنگ سایر ملل انجام می‌پذیرد. بررسی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
نقد و ارزیابی برگردان عربی کتاب «آن 23 نفر» اثر احمد یوسف زاده بر پایه سطح لغوی- معنایی الگوی ترجمه کارمن گارسس

ولی بهاروند؛ مینا حسونی نژاد؛ جواد کارخانه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 تیر 1403

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.79865.1739

چکیده
  ترجمه را می‌توان پلی برای پیوند اندیشه‌ها و باورهای مردمان دو فرهنگ دانست. از دیرباز تاکنون آدمی در پرتو ترجمه با گفتارها، کردارها و دستاوردهای سرزمین‌های دیگر آشنا شده و از این رهگذر، بینش و نگرش خود را بارور نموده است. یکی از برجسته‌ترین نظریه‌های ترجمه که به سنجش سطح کیفی متون برگردان شده ادبی می‌پردازد و چهار سطح گوناگون را ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
ارزیابی برابرنهاده های مؤلفه های عامیانۀ سریال مختارنامه

علی نجفی ایوکی؛ محدثه حدادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 تیر 1403

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.77582.1714

چکیده
  سریال‌ ارزشمند مختارنامه شامل تعداد قابل توجهی از مؤلفه‌های زبان عامیانه همچون اصطلاحات، کنایه‌ها، همگون‌سازی، واژگان کوچه ‌بازاری، دشواژه‌ها، دعا، نفرین و شکسته‌نویسی است که سهم بسیار زیادی در فرایند انتقال مفاهیم مورد نظر به مخاطب داشته است. این سریال که به زبان عربی برگردان شده و از شبکه‌های متعدد جهان اسلام به نمایش درآمده ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
بن مایه‌های تراسازگاری در ترجمۀ نمایشنامۀ جسر إلی الأبد اثر غسّان کنفانی بر اساس الگوی بازآفرینی ترجمه‌ای لانس هیوسِن

علی صیادانی؛ یزدان حیدرپور مرند

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 شهریور 1403

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.79358.1731

چکیده
  خلاقیت در ترجمه با مفهوم تراسازگاری رویکردی تعبیری و مفهومی است که در آن به ترجمه با دید کاربردی نگاه می‌شود. از برجسته‌ترین نظریه‌پردازان این حوزه لانس هیوسن است. وی بر این باور است که در مورد مسائل ترجمه چالش‌هایی وجود دارد که در بازتولید معنا رنگ و بوی قوی‌تری به خود دارد. این چالش‌ها با نشانگرهای عملگرایانه بازشناخته می‌شود. ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
جملۀ اسنادی با فعلِ «است» و معادلهای کاربردیِ آن در عربی برمبنای نظریۀ کتفورد

حسام حاج مومن

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 مهر 1403

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.79499.1735

چکیده
  این مطالعه با تأکید بر ضرورتی که نگاه کاربردی به ترجمه برای آموزش ترجمه دارد، می‌کوشد از محدودۀ انتزاعیِ مقابله‌های دستوری میان زبان‌های فارسی و عربی عبور کند و با رویکردی متن‌محور به ترجمه از فارسی به عربی بررسی کند که ساخت‌های جملۀ اسنادی با فعلِ «است» عملاً با چه ساخت-هایی در زبان عربی معادل‌سازی می‌شوند تا نهایتا با ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
مطالعة شبه‌ترجمة رمان «آدم زنده» از احمد محمود

عبدالباسط عرب یوسف آبادی؛ محبوبه نورا

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 مهر 1403

https://doi.org/10.22054/rctall.2024.79888.1740

چکیده
  شبه‌ترجمه به متونی اطلاق می‌شود که به صورت ترجمه ارائه شده؛ اما هیچ منبع متناظری به زبان‌های دیگر برای آن وجود ندارد؛ درنتیجه فاقد هرگونه انتقال واقعی زبانی و رابطة ترجمانی است. این‌گونه آثار یکی از موضوعات جذاب برای پژوهش‌گران علاقه‌مند به ترجمه است. شناسایی انگیزه‌ها و راهبردهای خلق شبه-ترجمه در نظام ادبی جامعة مقصد امری بایسته ...  بیشتر

ابر واژگان