Document Type : Research Paper
Authors
1 Professor, Department of Arabic Language and Literature, Kabul University, Kabul, Afghanistan
2 Professor, Department of Arabic Language and Literature, Badakhshan University, Badakhshan, Afghanistan
Abstract
In this research, an analytical-statistical method was used, and our main goal was to show the extent of the use of the translation process in the academic system of Afghanistan. The findings of this research indicate that the year (2019) had the highest number of subjects registered for translation compared to recent years. So, a difference of about 30% can be seen between the mentioned year and the previous year. Although the number of translated works has not been impressive so far, it is a good step towards strengthening the materials and resources for the researches of the country's academic system. The main question that was addressed was how to start the translation process in Afghanistan's higher education institutions in order to use the works and researches of other nations. So, it can be seen that the restoration process in the year (2019) was unprecedented in Afghanistan's higher education institutions compared to the 90s.
Keywords: Translation, Goals, Motivation, Scientific Needs, Higher Education Institutions.
Introduction
Translation is considered an excellent and vital approach in the process of teaching and transferring data and solving problems from one language and culture to another language and culture.
Also, translation causes the sharing of theories, viewpoints, mindsets, and methods of scientific-literary studies among nations.
Today's Afghanistan society, especially the academic and scientific generation needs access to academic texts more than ever. Undoubtedly, it is translation that can give a suitable answer to many of these needs and introduce relevant, enriched, and important texts for us.
Translation has a history of thousands of years. Humans have used this approach since time immemorial to exchange their thoughts and opinions. Translation has always been used as a principle of interaction between living languages. But sometimes, due to its necessity, translation becomes an important matter, the denial of which causes unforeseeable losses in that society. Although many books from other languages have been translated into Farsi and other languages in different eras, in the mentioned periods, the passion for translation was so great that the activity of translation in those periods was called (translation movement). After the arrival of Islam, Muslim translators have played a very prominent role in translating from other languages into Arabic as the language of government, religion, and science. The process of translation has had many ups and downs in different periods of history. However, the chaotic situation and the ever-increasing disturbances have always prevented translation activity in Afghanistan. Despite the fact that some people called Afghan translators residing in other countries or within Afghanistan have tried to translate, there has been no effort to meet the needs of the society. If it is carefully considered, the practice of translation in other countries has specific goals and motivations that have made it flourish. In the absence of goals and motivation, one can never reach the destination, for example, Mohammad Ghazi says his motivation for translation is primarily (love for translation) and then (material needs). Languages are limited. In the same way, whoever has done the act of translation has also expressed his motivation. Although the historical course of translation in Afghanistan has been examined from different perspectives by translators abroad, we have explored and examined the translations of 2019 in state institutions of higher education led by the Ministry of Higher Education. The result obtained from it showed that in the early 90s due to the problems that affected the people of Afghanistan, the translation process was not taken care of much, but in the last half of this decade, we have witnessed the relative growth of this process; a number of books have been translated from international languages into the national languages of Pashto and Dari Farsi, for example, we can refer to books translated from Arabic, for example, Türkiye Meydan al-Sara' bein al-Sharq va al-Gharb was translated by a professor at Badakhshan University. From a literary point of view, this translation has some errors, because the translator is a history professor and does not know much about Persian grammar, which is why it has some literary errors. I have read this work once. Similarly, other works that have been translated into Pashto in other universities of the country are not free of literary errors. Because those who translate the books are not experts in the mentioned languages in terms of expertise. For example, the following books have been translated from Arabic to Pashto: the rules of fasting and philosophy in Dhu al-Qur'an and Sunnah, al-Zahreh fi fan al-Takhrij and Drasa al-Asatid, Taysir al-Qava'ed al-Narhulllambtadiin and the book of al-Qava’ed al-Ulama, Al-Adab and Fanoonah, Nizam al-Syasi fi al-Islam, which were translated by professors in Nangarhar and Kandahar universities, the only flawless translations that have been translated by language experts, among which the number of language experts is limited.
Literature Review
We did not come across any articles about translation in Afghanistan's higher education institutions. Therefore, we decided to write an article about the activities carried out regarding the translation from other living languages to national languages.
Significance of the Study
This article has examined and researched the process of scientific-research translations in Afghanistan's higher education institutions in the year (2018). Moreover, it discussed some points about the translation services in higher education institutions which are done for scientific promotion of professors. For this reason, the present article is new in terms of content and is of great importance.
Purpose of the Study
The main purpose of translation research in higher education institutions is to reveal the services of Afghanistan's higher education academic staff members. Its partial goals are to estimate the amount of translation services provided according to the conditions, whether it is in accordance with the needs of the present age or not. Whether so many different works from living languages have been translated by the academic staff members of Afghan universities to meet the academic needs or not.
Another secondary goal of this research has been to reveal this process with its importance and path along with objective evidence, so that every student and researcher can easily understand how many necessary works have been translated by the scientific staff members of higher education.
Research Questions:
What was the main purpose of starting translation in Afghanistan's academic institutions?
How many of the desired works of Afghanistan's academic field have been provided through translation so far?
To what extent can works translated from foreign languages into national languages of Afghanistan help in the scientific process of Afghanistan?
Methodology
A statistical method has been used to investigate the problem. The statistical population of the mentioned research was the source of data from the Department of Research, Compilation, and Translation of the Ministry of Higher Education. Our way of working was that we first presented each university in separate tables, and then at the end of it, we analyzed the received data of works translated in all universities of Afghanistan in the year (2019).
Findings
So, we talked about the definition, literature review, purpose, significance, and questions of translation. The findings of this research show that the motivation for translation has increased among the academic staff members of some universities. This increase will bring hope for the translation process in the following years.
Among the educational institutions, the professors of Kabul University have the highest motivation for translating the work from international languages to the national language, and in the second step is Nangarhar University, followed by academic members of Harat and Balkh universities. The experience of academic members and researchers shows that there have been significant considerations in the quantity and quality of the translated works. The most frequent and expressive translations in the year (2019) are the translations that have been translated using the semantic method (free meaning).
The Importance of the Translation Process in Academic Fields
Translation, as one of the simplest and most effective tools and means of communication between humans, has always received special and public attention throughout history. The requirements of the current era (technology) and the revolution of communication in the current century have made the lives of countries dependent on each other. The multi-dimensional reliance of the age of communication has forced contemporary people to be aware of each other's conditions and understand each other's needs.
Therefore, the universities of Afghanistan, which are the cradle of science, and the members of its scientific staff are considered among the scientific and academic assets of the same society and expected to play their valuable part in the development of this process.
Conlusion
After many efforts for the present research and due to an agreement with the translation management department Research, Compilation, and Translation Department of the Ministry of Higher Education, we were able to obtain a relative database in which the scientific topics of the professors are recorded. The works of professors are registered in the database of scientific subjects based on the name of the translator, academic institution, and academic rank. But we proceeded by removing some things, and we only mentioned the name of the works, faculty, group, and year. Regarding the translated topics, it should be said that most of the translated topics are specialized and they have been translated according to the expertise of the group or field that was mentioned. In general, it can be said that the most translated works are from English and then from Arabic. Translators of works in Afghanistan's institutions of higher education have mostly used semantic methods (conceptual translation) and this is the usual and acceptable method of the Ministry of Higher Education of Afghanistan. The results obtained from the present research show that the most works for translation in the year (2019) were first registered at Kabul University, followed by Nangarhar University, Harat University, University of Medical Sciences, Sheikh Zayed University, Balkh University, and others, which is summarized in the diagram below.
Keywords
Main Subjects
مقدمه
ترجمه در فرایند آموزش و انتقال داده و حل مسئله از یک زبان و فرهنگ به زبان و فرهنگ دیگر یک رویکرد عالی و حیاتی قلمداد میشود.
همچنان، ترجمه باعث شریک سازی نظریهها و دیدگاهها، ذهنیت سازیها و شیوههای مطالعات علمی – ادبی میان ملتها میشود.
جامعهی امروز افغانستان؛ بهویژه نسل دانشگاهی و علمی بیش از هر زمانی نیاز به دسترسی به متون آکادمیک دارند. بیتردید ترجمه است که میتواند به بسیاری از این نیازها پاسخ درخور اهمیت بدهد و به ما متون مرتبط، غنیشده و مهم را معرفی کند.
ترجمه پیشینهای چند هزارساله دارد، انسان از دیرزمان جهت تبادل افکار و داشتههای خویش از این رویکرد استفاده کردهاست، ترجمه بهعنوان یک اصل تعامل زبانهای زنده همیشه بکار گرفته شده است. ولی برخی اوقات ترجمه از جهت ضرورتش تبدیل به یک امر مهم میشود که انکارش زیان غیرقابلپیشبینی را در آن جامعه ببار میآورد. گرچه در ادوار مختلف کتابهای بسیاری از زبانهای دیگر به زبان فارسی و غیر آن ترجمه گردیده است لکن در دورههایی، گاه شوقِ به ترجمه آنقدر زیاد بوده است که به فعالیتِ ترجمه در آن دورهها (نهضت ترجمه) گفته شده است. پس از ورود اسلام، مترجمان مسلمان نقش بسیار برجستهای در ترجمه از زبانهای دیگر به زبان عربی بهعنوان زبان حکومت، دین و علم داشتهاند. جریان ترجمه فراز و نشیبهای بسیاری را در دورههای مختلف تاریخ داشته است. ولی اوضاع نابسامان وآشفتگیهای روزافزون همیشه جلوی پیشروی فعالیت ترجمه در افغانستان را گرفته است. با وصف اینکه عدهای به نام مترجمین افغانی مقیم کشورهای دیگر یا هم داخل افغانستان اقدام به عمل ترجمه نمودهاند، اما تکاپوی برای نیازمندی جامعه نبوده است. اگر بهطور دقیق نظر انداخته شود عمل ترجمه در کشورهای دیگر دارای اهداف و انگیزهی خاصی بوده است که باعث شکوفایی آن گردیده است. در نبود اهداف و انگیزه هیچگاه نمیتوان به مقصد رسید بهطور نمونه محمد قاضی انگیزه خود را از ترجمه در درجه اول (عشق به ترجمه) و بعد (احتیاجات مادی) میگوید. و به همینگونه هرآن که عمل ترجمه را انجام داده انگیزه خود را نیز بیان نموده است. گرچه سیر تاریخی ترجمه در افغانستان از دیدگاههای متفاوت توسط مترجمین در خارج از کشور موردبررسی قرار گرفته است، ولی ما ترجمههای سال 1399 در نهادهای تحصیلات عالی دولتی را که توسط وزارت تحصیلات عالی رهبری میشود مورد کاوش و بررسی قرار دادهایم که نتیجه بهدستآمده از آن نشان داده که در اوایل دهه 90 به سبب مشکلاتی که دامنگیر مردم افغانستان شد رسیدگی چندانی به فرایند ترجمه نشده است ولی در نیمه اخیر این دهه ما شاهد رشد نسبی این روند بودهایم که تعدادی از کتابها از زبانهای بینالمللی به زبانهای ملی پشتو و دری ترجمه شده است که میتوان بهطور نمونه به کتابهای ترجمهشده از زبان عربی اشارات داشت، به گونهی مثال: کتاب ترکیه میدان الصراع بین الشرق والغرب در دانشگاه بدخشان توسط یک استاد ترجمه شده است. این ترجمه از نگاه ادبی، مشکلاتی را دارد، زیرا که مترجم آن استاد بخش تاریخ است و آنقدر زیاد هم به دستور زبان فارسی دری که نیاز است بدان آگاه باشد، تسلط ندارد، ازاینرو مشکلات ادبی دارد؛ و به همینگونه آثار دیگری نیز که به زبان پشتو در دانشگاههای دیگر کشور ترجمه گردیده است، نیز بهدوراز مشکلات ادبی نیست؛ زیرا کسانی که کتابها را ترجمه مینمایند ازلحاظ تخصص ازجمله متخصصین زبانهای مزبور نیستند. مثلاً کتابهای مذکور از زبان عربی به زبان پشتو ترجمه شده است: احکام الصیام و فلسفه فی ضوالقران والسنة، الواضح فی فن التخریج و دراسه الاساتید، تیسیر قواعد النحوللمبتدیین ویلیه کتاب قواعد الاملاء، الادب وفنونه، النظامی السیاسی فی الاسلام که در دانشگاههای ننگرهار و کندهار توسط اساتید ترجمه گردیده است، اما از جمله ترجمههای مزبور، برگردانهای بدون نقص است که توسط متخصصین زبانها ترجمه شدهاند؛ که در میان آن تعداد متخصصین زبانها محدود اند.
امید است روندی که توسط وزارت تحصیلات عالی بنابر نیازمندی جامعه موردتوجه قرارگرفته، هر چه بیشتر تقویت وگسترش یابد.
پیشینۀ پژوهش
درباره ترجمه در نهادهای تحصیلات عالی افغانستان به هیچ مقاله و نوشتهای برنخوردیم. لذا بر آن شدیم که به نگارش مقاله درباره فعالیتهای انجامشده در مورد ترجمه از زبانهای زنده دیگر به زبانهای ملی دست بزنیم.
اهمیت پژوهش
این مقاله فرایند ترجمههای علمی – پژوهشی را در نهادهای تحصیلات عالی افغانستان در سال 1399 موردبررسی وکاوش قرار داده است. و نکاتی را در مورد چگونگی خدمات ترجمه در نهادهای تحصیلات عالی که به غرض ترفیع علمی استادان انجام میشود، به بحث گرفته است. از اینجهت مقاله حاضر ازنظر محتوا بکر بوده و از اهمیت عالی برخوردار است.
هدف پژوهش
هدف اصلی از پژوهش ترجمه در نهادهای تحصیلات عالی، آشکار ساختن خدمات اعضای کادر علمی تحصیلات عالی افغانستان است. اهداف جزئی آن، تخمین میزان ارائه خدمات ترجمه نظر به شرایط است که آیا مطابق به نیازهای عصر حاضر است و یا خیر. آیا آنقدر آثار مختلف از زبانهای زنده توسط اعضای کادر علمی دانشگاههای افغانستان ترجمه شده که پاسخگوی نیازمندیهای آکادمیک گردد ویا نه.
یکی دیگر از اهداف فرعی این پژوهش آشکار کردن این روند با اهمیت و سیر آن همراه با شواهد عینی بوده است تا هر دانشجو و پژوهنده بتواند به گونهی ساده درک کند که چه تعداد آثار مورد ضرورت تا حال به دست اعضای کادر علمی تحصیلات عالی مورد ترجمه قرار گرفته است.
پرسشهای پژوهش
- منظور اصلی راهاندازی ترجمه در نهادهای آکادمیک افغانستان چه بوده است؟
- چه تعداد از آثار موردنظر حوزه آکادمیک افغانستان تا اکنون از طریق ترجمه تأمین شده است؟
- آثار ترجمهشده از زبانهای خارجی به زبانهای ملی افغانستان تا چه میزان میتواند در فرایند علمی افغانستان یاریرسان باشد؟
روش پژوهش
در بررسی مسئله موردنظر از روش آماری استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش مذکور منبع دادههای ریاست تحقیق، تألیف و ترجمه وزارت تحصیلات عالی بوده است. شیوه کار ما به گونهای است که نخست به صورت تک دانشگاهی در جداول جداگانه بیان نمودیم و سپس در انتهای آن بهطور مجموعی دادههای دریافتی آثار ترجمهشده در تمامی دانشگاههای افغانستان در سال 1399 را تجزیهوتحلیل نمودیم.
اهمیت فرایند ترجمه در حوزههای آکادمیک
ترجمه به حیث یکی از سادهترین و مؤثرترین ابزارها و وسایل ارتباط میان بشر همواره در طول تاریخ موردتوجه و عنایت خاص و عام بوده است. ایجابات عصر کنونی (تکنولوژی) و انقلاب ارتباطات سده جاری، گستردگی زندگی و حیات کشورها را به یکدیگر متکی ساخته است. اتکای چندین بعدی عصر ارتباطات، انسانهای معاصر را ناگزیر ساخته است که از احوال همدیگر آگاه شوند و نیازمندیهای همدیگر را درک نمایند. افرادی که عرب زبان نیستند، معمولًا نمیتوانند نیازمندیهای دینی، شرعی و اسلامی خویش را از متون دینی که بهصورت غالب به زبان عربی تحریر شده است، مرفوع سازند. ازاینرو مسلمانان ناگزیرند تا از متون ترجمهشده به زبانهای ملی و مادریشان در زمینه استفاده نمایند. باید بهخاطر داشت که ترجمه یک کار ساده و آسان نیست که هرکس از عهده آن بهخوبی به درآید، بلکه فن بسیار دقیق و علم بس دشوار است. چهبسا ارتکاب کوچکترین اشتباهی در یک جزء مهم متن یا موضوع، به کل متن و موضوع لطمه وارد خواهد ساخت، چنانچه احتمال دارد در اثر لغزشی در کار ترجمه روابط دو شخص یا دو گروه یا دو مؤسسه و حتی دو کشور به هم بخورد و آتش کینه و عناد آنها شعلهور گردد، طوری که سوء تفاهمات و جنجالهای فراوانی در مسیر تاریخ در اثر غلط و اشتباه مترجم رخداده است (نضهت، 1395: 148).
برخی افراد نسبت به ترجمه دچار سوءتفاهم میشوند و آن را عمل بسیار ساده میدانند که انجام آن هیچگونه تلاش و عرق ریزی را نیازمند نیست، ولی برعکس ترجمه یک عمل خیلی عادی نیست و نیاز به عرق ریزی و تلاش و کوشش دارد که اکثر بر این باورند که مشکلات ترجمه بیشتر و زیادتر از تألیف است. در این مورد یعقوب صرّوف (مسئول مجله مقتطف میگوید: که ترجمه یک عمل بسیار ساده و آسان نیست بلکه مشکل و مشکلتر از تألیف است، زیرا که مؤلف در میان الفاظ و معانی از آزادی کامل برخوردار است. آن طوری که میلش شود به هرکدام در هر مقام و جای سخن میزند، ولی برعکس مترجم در میان معانی اسیر است و آن آزادی که مؤلف دارد به مترجم داده نشده است، در ضمن مترجم باید امانتداری را بهطور کامل موردنظر داشته و مراعات نماید؛ در غیر این صورت به آن مترجم گفته نمیشود (بکار، 2016: 8).
هدف بنیادین ترجمه در نهادهای آکادمیک
ازآنجاکه هر زبان شیوة خاص خود را در بیان واژگان و مفاهیم دارد، کار ترجمه با دشواری روبهرو میشود، چراکه گفته میشود: (زبانها برای ارایة مفاهیم، از قالبهای بیانی ویژهای برخوردارند و اهل هر زبان، برای پوشاندن جامة الفاظ بر قامت معانی، شیوههای مختلف را به کار میگیرند. ازاینروی، اختلاف در شیوة بیان مفاهیم در دو زبان ناگزیر به میان میآید.
از سوی دیگر، نقشها و گفتگوها با توجه به اشخاص و موقعیت جمله و متن تغییر میپذیرد؛ و هر کلام نظر به موقعیت آن در جمله معانی منطقی را حمل میکند که به آن نیز معنای اسمی و زیربنایی کلام هم گفته میشود. معنای اجرای عبارت است از منظور و هدف عمدة متکلم از ادای آن کلام. معنای اجرایی یک کلام هیچ پیوندی با ساختار دستوری جملة مربوط ندارد. برای مثال ممکن است جملهای که ازنظر دستوری، یک جملة اخباری محسوب میشود، در شرایط برون زبانی ویژهای دارای معنای اجرایی ((خواهش)) باشد. به همین روی، پرسشی که ما به دنبال آن هستیم، این است که آیا مترجم باید به هنجارهای متن اصلی تن دهد و یا هنجارهای فرهنگ و زبان مقصد را به کار بندد (عصمتی، 1395: 34).
هدف اساسی ترجمه در این مقاله بیان این موضوع است که در طی سال 1399 هـ. ش چه تعداد آثار از زبانهای زنده دنیا به زبانهای ملی بازگردانی شده است.
ترجمه، اساساً بر پایۀ دو مهارت عمده صورت میگیرد: درک مفهوم از زبان مبدأ و بیان آن در زبان مقصد. (درک) به معنای آشنایی با زبان مبدأ در حد استخراج جنبههای مختلف معنا از متن و (بیان) به معنای بازنویسی مفهوم و محتوا از متن اصلی بر اساس معیارهای زبانی و فرهنگی زبان مقصد است. برخورداری از این دو مهارت عمده، مستلزم ممارست طولانی، دقت، حوصله و پشتکار فراوان میباشد؛ بنابراین نمیتوان انتظار داشت مهارت در کار ترجمه با مطالعۀ یک کتاب میسر شود، ولی چنین کتابی میتواند برای کسانی که به کار ترجمه، علاقهمند هستند و برای فراگیری ظرافتهای آن، علاوه بر صرف وقت، دقت و پشتکار، از هیچ کوششی دریغ نمیکنند، مفید و مؤثر باشد (ناظمیان، 1386: 7).
ترجمه ارتباطی: ترجمۀ ارتباطی ترجمهای است که پیام متن مبدأ را با متداولترین کلمات و عبارات و ساختهای دستوری به زبان مقصد برمیگرداند. در ترجمۀ ارتباطی، مترجم بر اساس معنای اولیه کلمات، معادلیابی نمیکند، بلکه تلاش میکند بر اساس معنای کلمه در بافت متن معادلیابی کند. متون اطلاعاتی و عناصر غیر توصیفی در متنهای توصیفی به شیوۀ ارتباطی ترجمه میشوند (ناضمیان، 1386: 4)؛ زیرا بیشترین ترجمههای انجام شده در نهادهای تحصیلی ارتباطیاند.
سیر تاریخی ترجمه در نهادهای تحصیلات عالی افغانستان
ترجمه در افغانستان از زبانهای اروپایی بهخصوص انگلیسی در سالهای پیشین از سده سیزدهم هجری آغاز شده است سپس در دوران امیر شیرعلی خان مترجمانی چون قاضی عبدالقادر، نور محمد قندهاری، قاضی عبدالرحمن از مترجمان نام آورده بودند به همین سان در دوره امیر عبدالرحمن خان نیز میتوان از مترجمان برجسته چون: سیفالدین بابری، محمدحسن خان، عبدالسبحان خان، عبدالوهاب تاشقرغانی و محمود طرزی نام برد.
اما قسمت قابلتوجه از روزنامهها و مجلههای کشور ما انباشته از ترجمه است و بیشتر ترجمهها از زبانهای عربی اردو، ترکی، انگلیسی، فرانسوی، آلمانی و روسی به زبانهای ملی بازگردانی شده است؛ و مترجمان سده واپسین بیشتر مسائل فلسفه، منطق، سیاست، حقوق، اقتصاد، تاریخ، جامعهشناسی، جغرافیای تاریخی، زبانشناسی و ادبیات را ترجمه نمودهاند، یک نویسنده آلمانی بنام پل کایر در اواخر قرن 19 میگوید ترجمه باید تا آنجائی که ممکن است تحت لفظی و تا آنجائی که لازم است آزاد باشد. امروز اهمیت ترجمه و تأثیر شگرف آن در زندگی بر کسی پوشیده نیست (https://ahmadbilal.blogsky .com/1388/01/25/post-118/)
وضعیت ترجمه در افغانستان دومین محور نشستی بود که در منطقه اوپسالا پایتخت تاریخی سویدن برگزار شده بود (۷ حوت ۱۳۸۹ - ۲۶ فوریه ۲۰۱۱، بیبیسی).
اسدالله شفایی، مترجم و روزنامهنگار به برشمردن نقاط ضعف و قوت ترجمه در افغانستان پرداخت. او تحولاتی نظیر رشد کمّی ترجمه در دهههای اخیر با توجه به حضور جامعهی بینالمللی در افغانستان، ظهور مترجمان تازه و بازتاب رسانهای آثار ترجمهشده را از جنبههای امیدوارکنندهی ترجمه در افغانستان شمرده است؛ اما درعینحال بیان کرد که به دلیل عدم توجه نهادهای رسمی در این عرصه، نمیتوان به حرفهای شدن صنعت ترجمه در این کشور در آیندهی نزدیک امیدوار بود.
در این نشست پیشنهاد شد که به دلیل نبود طرح و اراده از سوی نهادهای رسمی در افغانستان در عرصهی ترجمه، لازم است نهادهای فرهنگی نظیر اتحادیهی نویسندگان و انجمن قلم افغانستان دست به ایجاد گروههای تخصصی ترجمه بزنند و به رشد کیفی و تخصصی شدن ترجمه بهویژه در عرصهی برگردان آثار موردنیاز دانشگاهها اقدام کنند (اطلاعات روز·۳ قوس ۱۳۹۷).
ترجمه در آموزش، آگاهی دهی، ایجاد ذهنیت و دیدگاه، تکامل علمی و تحلیل همهجانبهی بحثها، قضایا و رویدادها از ضرورتهای اجتنابناپذیر است.
جامعهی امروز افغانستان؛ قشر دانشگاهی، سیاسی و علمی بیش از هرزمانی نیاز به دسترسی به متون آکادمیک، تحلیلی و سیاسی دارند. بیتردید ترجمه است که میتواند به بسیاری از این نیازها پاسخ درخور بدهد و به ما متون مرتبط، غنیشده و مهم را معرفی کند.
ترجمه در ایجاد بستر گفتمان سازنده میان ملتها، جوامع سیاسی و نخبگان خوبترین و مؤثرترین ابزار بوده و جوامع را کمک میکند با همدیگر پیوند و تماس برقرار کنند و راههای سازندگی را بپیمایند.
در جهانی که دیگر جهانیشدن یک تصور نیست، اینترنت و شبکههای اجتماعی در حال رشد آن را بیشازپیش تحکیم بخشیده و موانع فرهنگی، نژادی و جغرافیایی را درهم نوردیده است. مردمانی از هر ملت و زبان با همدیگر تماس برقرار میکنند و بهواسطهی ترجمههای آنلاین بهصورت مجازی مشکلات افهام و تفهیم را نیز به حداقل رساندهاند.
ترجمه صرفاً یک پروسهی زبانی نیست بلکه میتواند، منبع دانش، تسهیلکننده گفتوگوها و ابزار مهم بر سیاستگذاریها باشد؛ اما دسترسی به متون تخصصی و مورداستفادهی دانشجویان، پژوهشگران و اهل مطالعه تنها از طریق ترجمهی متون تخصصی و حرفهای ممکن است که در کتب ترجمهشده و معدود اعضای کادر عملی در افغانستان قابلدسترس است.
در شرایطی که نیاز به ترجمه و دسترسی به متون ترجمهشده همهروزه افزایش مییابد، ما نیاز به کسانی داریم که بتوانند دانش نوین و امروزی را فارغ از محدودیتهای فرهنگی، سیاسی و جغرافیایی به جامعه ارائه کنند (اطلاعات روز·۱۰ دلو ۱۳۹۴).
از همین رو از دانشگاههای افغانستان که مهد علماندوزیاند، و اعضای کادر علمی آن نیز ازجمله داشتههای علمی واکادمیک همان جامعه بهحساب میآیند، انتظار میرود که برای شکوفایی این روند سهم ارزندهی خویش را ادا نمایند. آثار بازگردانی شده از زبانهای خارجی در سال (1399) بهگونهی ذیل طی جدولها بیان میشود.
جدول آثار ثبتشده برای ترجمه، زمان: 1399، نهاد تحصیلی: دانشگاه کابل
|
ردیف |
موضوعات |
دانشکده |
رشته |
رتبه علمی |
تاریخ ثبت |
|
1 |
International Theory and Policy- eleventh-edition) |
اقتصاد |
اقتصاملی |
پوهندوی |
99-3-1 |
|
2 |
کارگردان عالیترین روش کارگردانی the path to great the directors idea |
هنرهای زیبا |
سینما |
پوهندوی |
99-3-8 |
|
3 |
شناخت و پیشگیری از فساد understanding and preventing Corruption |
اداره عامه |
اداره عامه |
پوهندوی |
99-3-*13 |
|
4 |
Mineral Exploration Principles and application |
زمین شناسی |
جیولو جی |
پوهنمل |
99-3-8 |
|
5 |
Fundamentals Geomorphology |
زمین شناسی |
جغرافیه |
پوهندوی |
99-3-8 |
|
6 |
انکشاف کارزار (کمپاین) روابط عمومی Developing The public Relations Campaign |
ژورنالیزم |
روابط عمومی |
پوهنمل |
99-3-21 |
|
7 |
Abstract Algebra |
ریاضیات |
الجبر |
پوهنمل |
99-4-8 |
|
8 |
Risk Management in Banking |
اقتصاد |
امورمالی وپولی |
هندوی |
99-4-15 |
|
9 |
Cattle Medicine |
وترنری |
کلینیک |
پوهندوی |
99-4-15 |
|
10 |
کیمیا هیتروسکلیک Heterocyclic Chemistry |
کیمیا |
کیمیا عضوی |
پوهندوی |
99-4-24 |
|
11 |
قتل زبانها Dillerin Katli |
ادبیات |
ترکی |
پوهندوی |
99-5-28 |
|
12 |
اوزبیک تیلی گرامری/ دستور زبان ازبیکی )Özbek Türkçesi Grameri( |
ادبیات |
ترکی |
پوهنمل |
99-5-28 |
|
13 |
آشنا با رهبری: مفاهیم ومسایل علمی Introduction to Leadership concepts and practice |
اقتصاد |
منجمنت وادارتشبثات |
پوهندوی |
99-6-2 |
|
14 |
Chemical Reaction Kinetics |
کیمیا |
کیمیا فزیکی |
پوهنمل |
99-6-2 |
|
15 |
Patient Assessment in clinical pharmacy |
فارمسی |
فارمکولوژی |
پوهندوی |
99-6-21 |
|
16 |
Amanullah-Ex- king of Afghanistan |
علوم اجتماعی |
تاریخ |
پوهندوی |
99-6-21 |
|
17 |
النظام السیاسی الاسلامی مقارنا بالدوله القا نونیة |
شرعیات |
ثقافت اسلامی |
پوهندوی |
99-6-21 |
|
18 |
Social Work and Social Policy |
روان شناسی |
کاراجتماعی |
پوهندوی |
99-7-1 |
|
19 |
The Genetics of Cattle |
وترنری |
پرورش حیوانات |
پوهندوی |
99-7-1 |
|
20 |
A course in point Set Topology |
ریاضیات |
الجبر |
پوهنمل |
99-7-1 |
|
21 |
Corruption and Government: |
ادبیات |
انگلیسی |
پوهنمل |
99-7-1 |
|
22 |
Risk Assessment and Disaster Management |
محیط زیست |
مدیریت حوادث |
پوهنمل |
99-7-8 |
|
23 |
الوجیزۀ فی العقیده الاسلامیته |
شرعیات |
عقیده وفلسفه |
پوهنمل |
99-7-8 |
|
24 |
Leaders Don’t Command:Inspire Growth, ingenuity,and collaboration |
روانشناسی |
مدیریت اموزشی |
پوهندوی |
99-7-8 |
|
25 |
Differential Equations |
ریاضیات |
ریاضیات عالی |
پوهنمل |
99-7-8 |
|
26 |
Introduction to Forestry and Natural Resources |
زراعت |
جنگلات |
پوهندوی |
99-7-15 |
|
27 |
العومة الاقتصادیة من منظوراسلامی |
شرعیات |
ثقافت اسلامی |
پوهندوی |
|
|
28 |
Extension Program me planning |
زراعت |
اقتصاد زراعتی |
پوهنمل |
99-7-22 |
|
29 |
Plant Breeding; Classical to Modern |
زراعت |
بایو تکنالوژی |
پوهنمل |
99-7-29 |
|
30 |
احکام الاحوال الشخیه فی الشریعه الاسلامیهَ |
شرعیات |
فقه واصول فقه |
پوهنمل |
99-8-6 |
|
31 |
مجدداً principles of cattle production |
وترنری |
پرورش حیوانات |
پوهندوی |
99-8-20 |
|
32 |
Veterinary Forensic Pathology |
علوم ورترنری |
پاراکلینیک |
پوهنمل |
99-9-11 |
|
33 |
Foundation of Database Systems |
کمپیوترساینس |
سیستمهای معلوماتی |
پوهنمل |
99-9-18 |
|
34 |
Clinical Skills for pharmacists |
فارمسی |
فارموکولوژی |
پوهندوی |
25/5/99 |
|
35 |
A Textbook of Physical Chemistry; Thermodynamics and Chemical Equilibrium |
کیمیا |
کیمیای فیزیکی |
پوهنمل |
25/5/99 |
|
36 |
How to Study Public Life |
انچنیری |
طراحی و برنامه ریزی شهری |
پوهنمل |
99-10-16 |
|
37 |
Lehrkompetenz und Unterrichts-gestaltung |
ادبیات |
آلمانی |
پوهندوی |
99-10-16 |
|
38 |
Conservation Biology |
محیط زیست |
محیط زیست |
پوهنمل |
99-10-23 |
|
39 |
Human Resource Management in the Public Sector |
روانشناسی |
پلان و پالیسی |
پوهندوی |
99-10-23 |
|
40 |
Music of India |
هنرهای زیبا |
موسیقی |
پوهندوی |
99-10-23 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه تعلیم وتربیه کابل
|
ردیف |
موضوعات |
دانشکده |
رشته |
رتبه علمی |
تاریخ ثبت |
|
41 |
Effective Research Method of Any Project |
علوم تربینی |
تعلیم و تربیه عمومی |
پوهندوی |
2/10/1399 |
|
42 |
The First Afghan war 1839-42 |
علوم اجتماعی |
تاریخ |
پوهندوی |
99-9-11 |
|
43 |
نقد متن Metin Tenkidi |
ادبیات |
ترکی |
پوهنمل |
99-8-6 |
|
44 |
Physical Geography |
علوم اجتماعی |
تاریخ |
پوهندوی |
99-6-2 |
|
45 |
نگاهی کلی به زبان Turkce orneklerle dile gnel bir bakis |
ادبیات |
ترکی |
پوهنمل |
99-6-21 |
|
46 |
Classroom Management Techniques |
ادبیات |
انگلیسی |
پوهندوی |
99-5-21 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه علوم طبی
|
ردیف |
موضوعات |
دانشکده |
رشته |
رتبه علمی |
تاریخ ثبت |
|
47 |
Communicable Diseases in Developing Countries |
نرسنگ |
صحت عامه |
پوهندوی |
99-8-19 |
|
48 |
The Developing Human clinically Oriented Embryology |
ممیم صحی |
ستوماتولوژی |
پوهندوی |
99-8-19 |
|
49 |
Principles of Forensic Medicine and Toxicology |
طب عدلی |
ستوماتولوژی |
پوهنمل |
99-8-19 |
|
50 |
Human Anatomy Upper Limb Tharax |
اناتومی |
اناتومی |
پوهندوی |
99-8-19 |
|
51 |
مجدداً Case file pharmacology 3rd Edition |
صحت عامه |
فارمکولوژی |
پوهندوی |
99-4-8 |
|
52 |
Pulmonary pathology |
نرسنگ |
پتالوژی |
پوهندوی |
99-4-22 |
|
53 |
Basic inorganic chemistry |
نرسنگ |
کیمیا |
پوهندوی |
99-5-21 |
|
54 |
Handbook of General Anatomy |
طب |
اناتومی |
پوهندوی |
99-5-21 |
|
55 |
Textbook of Oral and Maxillofacial Surgery 4th Edition |
99-6-2 |
جراحی |
پوهنمل |
99-5-21 |
|
56 |
Pharmacology case studies for nurse prescribes 11th edition |
صحت عامه |
فارمکولوژی |
پوهنمل |
99-6-2 |
|
57 |
Pharmacology case studies for nurse prescribes 11th edition |
صحت عامه |
فارمکولوژی |
پوهنمل |
99-6-11 |
|
58 |
Orbans Oral Histology Embryology |
متمم صحی |
هستولوژی |
پوهنمل |
99-6-21 |
|
59 |
Brunner and suddarths textbook of Medical- Surgical Nursing |
نرسنگ |
مهارتهای نرسنگ |
پوهنمل |
99-6-28 |
|
60 |
Campbell- Walsh Urology |
صحت عامه |
یورولوژی |
پوهنمل |
15/7/1399 |
|
61 |
Practical Haematology |
ستوماتولوژی |
اندکرونیولوژی |
پوهنمل |
15/7/1399 |
|
62 |
Trauma |
طب معالجوی |
جراحی |
پوهنمل |
29/7/1399 |
|
63 |
Advances in Cardiology |
طب |
قلبی وعایی |
پوهندوی |
99-8-19 |
|
64 |
Key Clinical Topics in Paediatric Surgery |
صحت عامه |
جراحی اطفال |
پوهندوی |
99-9-11 |
|
65 |
Essentials of Health Policy and Law |
صحت عامه |
اداره صحت عامه |
پوهندوی |
99-9-11 |
|
66 |
عدسیه و کترکیت از کتاب Lens and cataract American Academy of Ophthalmology |
طب معالجوی |
چشم |
پوهنمل |
99-314 |
|
67 |
Kaplan and sadocks synopsis of psychiatry 11th Editoin |
متمم صحی |
عقلی عصبی |
پوهنمل |
|
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه هرات
|
ردیف |
عنوان موضوع |
پوهنحی |
رشته |
رتبه علمی مورد نظر |
تاریخ ثبت |
|
68 |
step to High performance. Focus on What you can change Lenora the Rest) |
اقتصاد |
اقتصاد تصدی |
پوهندوی |
99-4-8 |
|
69 |
Media culture and society; An introduction |
ژورنالیزم |
ژورنالیزم |
پوهندوی |
99-4-8 |
|
70 |
Art of India” the Mughal Empire |
هنرهای زیبا |
میناتوری |
پوهندوی |
99-4-8 |
|
71 |
the sourse of international law |
حقوق |
حقوق عامه |
پوهندوی |
99-4-15 |
|
72 |
The Leadership Experience |
اداه وپالیسی |
مدیریت انکشاف |
پوهنمل |
99-5-14 |
|
73 |
Cezannes Gravity |
هنرهای زیبا |
نقاشی |
پوهندوی |
99-5-14 |
|
74 |
Contemporary Oral and Maxillofacial Surgery |
طب |
جراحی |
پوهنمل |
2/10/1399 |
|
75 |
Paediatric Dentistry |
استوماتولوژی |
اطفال استوماتولوژی |
پوهنمل |
2/10/1399 |
|
76 |
السیاسه الا قتصادیه امثلی «برای مضمون نظام اقتصادی» |
ادبیات |
عربی |
پوهندوی |
1399-6-13 |
|
77 |
الایمان بالقران الکریم والکتب السماویه |
شرعیات |
ثقافت اسلامی |
پوهنمل |
1399-6-13 |
|
78 |
Textbook of Agricultural Production Economics |
زراعت |
توسعه واقتصادزراعتی |
پوهندوی |
99-7-1 |
|
79 |
Forensic Gynaecology |
طب |
جراحی |
پوهندوی |
|
|
80 |
عقوبه المرتد فی الشریعة الا سلامیة وجواب معارضات المنکرین |
شرعیات |
فقه قانون |
پوهنمل |
1-175 ضقحه |
|
81 |
Grossmans Endodontic Practice |
ستوماتولوژی |
داخله ستومالوژی |
پوهنمل |
99-8-6 |
|
82 |
اصول الحدیث علومه ومصطلحه |
شرعیات |
حدیث تفسیر |
پوهندوی |
99-8-6 |
|
83 |
Computer Organization and Architecture Designing for Performance |
کمپیوترساینس |
سیمهای معلوماتی |
پوهنمل |
99-8-6 |
|
84 |
Elementary Number theory;Primes Congruence’s and secrets |
ساینس |
ریاضی |
پوهندوی |
|
|
85 |
Cezannes Gravity |
هنرهای زیبا |
نقاشی |
پوهندوی |
99-5-14 |
|
86 |
A Textbook of Bridge Engineering |
انجنیری |
سئول |
پوهنمل |
25/5/99 |
|
87 |
A Textbook of Bridge Engineering |
انجنیری |
سئول |
پوهنمل |
25/5/99 |
|
88 |
دپترولیم جیولوجی اساسات Elements of petroleum Geology |
جیولوجی معادن |
نفت کاز |
پوهندوی |
99-5-14 |
|
89 |
Textbook of Agricultural Production Economics |
زراعت |
توسعه واقتصادزراعتی |
پوهندوی |
99-7-1 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه پولیتخنیک
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
90 |
Management information systems |
کمپیوتر ساینس |
سیستمهای معلوماتی |
پوهنمل |
99-5-28 |
|
91 |
CC++programing; PROGRAM Design |
کمپیوتر ساینس |
سیستمهای معلوماتی |
پوهنمل |
99-6-2 |
|
92 |
پمپها وپمپ ستیشن ها |
انجینری منابع آب ومحیط زیست |
هایدروتخنیک |
پوهندوی |
99-6-2 |
|
93 |
Simple introduction to Architecture |
سا ختمانی |
مهندسی |
پوهنمل |
99-6-21 |
|
94 |
Organic Chemistry A Short Course |
تکنالوژی کیمیاوی |
کیمیا |
پوهنمل |
|
|
95 |
Plate Tectonics Continental Drift and Mountain Building |
جیولوجی معادن |
انچنیری جیولوجی وا |
پوهنمل |
|
|
96 |
Analyzing Architecture |
ساختمانی |
مهندسی |
پوهنمل |
25/5/99 |
|
97 |
Power System Economic Market Operation |
الکترومیخانیک |
انجیری برق |
پوهندوی |
99-10-23 |
|
98 |
Power System protection in Smart Grid Environment |
الکترومیخانیک |
انجنیری برق |
پوهندوی |
99-10-23 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه ننگرهار
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبان های ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
99 |
Creating your Strategic Plan |
عامه اداره |
مدیریت انکشاف |
پوهندوی |
99-314 |
|
100 |
project planning control with pert and com |
انجینری |
سئول |
پوهنمل |
99-4-15 |
|
101 |
Research Methods in social Social sciences and Extension Education |
زراعت |
کرنیزاقتصاد |
پوهنمل |
99-5-14 |
|
102 |
A Course in English Language Teaching |
ادبیات |
انگلیسی |
پوهندوی |
99-6-2 |
|
103 |
Introduction to Relational Database Theory |
کمپیوترساینس |
کمپیوتروسیستم معلوماتی |
پوهندوی |
|
|
104 |
An outline History of English Literature |
ادبیات |
انگلیسی |
پوهندوی |
99-6-21 |
|
105 |
Language the Cultultural Tool |
ادبیات |
انگلیسی |
پوهنمل |
99-6-28 |
|
106 |
الادب وفنونه |
ادبیات |
عربی |
پوهندوی |
99-7-1 |
|
107 |
A Text book of Agricultural Statistics |
زراعت |
اقتصاد زراعتی |
پوهندوی |
99-7-22 |
|
108 |
النظامی السیاسی فی الاسلام |
شرعیات |
تعلیمات اسلامی |
پوهندوی |
99-7-29 |
|
109 |
English Language Teaching: Approaches and Methodologies |
ادبیات |
انگلیسی |
پوهنمل |
99-8-20 |
|
110 |
الخلق الحسن فی ضوء الکتاب والسنه |
شرعیات |
ثقافت اسلامی |
پوهندوی |
99-8-20 |
|
111 |
تیسیر قواعد النحوللمبتدیین ویلیه کتاب قواعد الاملاء |
ادبیات |
دری |
پوهندوی |
99-8-20 |
|
112 |
Principles of Marketing |
اقتصاد |
سوادگری |
پوهندوی |
|
|
113 |
Bailey and Loves short Practice of Surgery |
طب |
یورولوژی |
پوهنمل |
99-9-18 |
|
114 |
Epidemiology |
طب |
صحت عامه |
پوهندوی |
99-9-18 |
|
115 |
principles of organic farming |
زراعت |
اگرانومی |
پوهندوی |
25/5/99 |
|
116 |
Neurological Surgery |
طب |
جراحی عصبی |
پوهنمل |
25/5/99 |
|
117 |
Studying Public Policy; Policy Cycle and Policy Systems |
اداره عامه |
عامه پالیسی |
پوهنمل |
25/5/99 |
|
118 |
Apley & Solomon’s |
طب |
اورتوپیدی |
پوهنمل |
25/5/99 |
|
119 |
Tareen’s Understanding Psychiatry |
طب |
عقلی عصبی |
پوهنمل |
2/10/1399 |
|
120 |
Textbook of Radiology and Imaging |
طب |
رادیولوژی |
پوهنمل |
2/10/1399 |
|
121 |
Principle and Practice of Silviculture |
زراعت |
جنگلات |
پوهنمل |
2/10/1399 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه کندهار
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
122 |
fundamentals of management |
اقتصاد |
انترپرونیورشی |
پوهنمل |
99-9-18 |
|
123 |
Public Finance |
اقتصاد |
مالی و بانکی |
پوهنمل |
99-9-18 |
|
124 |
principles of microeconomics |
اقتصاد |
اقتصاد ملی |
پوهنمل |
99-9-18 |
|
125 |
Elementary Statistics |
اقتصاد |
احصائیه |
پوهنمل |
99-9-18 |
|
126 |
ا لأسرا ٌییلیا ت و المو ضُو عا ُت فی کُتب ا لتفسیر |
شرعیات |
تعلیمات اسلامی |
پوهندوی |
99-9-11 |
|
127 |
الواضح فی فن التخریج ودراسه الاسا تید |
شرعیات |
تعلیمات اسلامی |
پوهنمل |
|
|
128 |
Post-Harvest Technologies of fruits and Vegetables |
زراعت |
هارتیکلچر |
پوهنمل |
99-7-22 |
|
129 |
Intelligent Soil Management for Sustainainable Agriculture |
زراعت |
اگرانومی |
پوهنمل |
22/7/1399 |
|
130 |
مباحث فی علم الجرح والتعدیل |
شرعیات |
تعلیمات اسلامی |
پوهندوی |
99-6-28 |
|
131 |
Public Policy, Furmolation. Implamentation and Evaluation |
ادراه عامه |
اداره و پالیسی |
پوهنمل |
99-6-14 |
|
132 |
Total Quality Management Text and Cases |
اقتصاد |
انترپرونیورشیپ |
پوهنمل |
99-5-14 |
|
133 |
احکام الصیام وفلسفه فی ضوالقران والسنة |
شرعیات |
ثقافت اسلامی |
پوهنمل |
99-6-28 |
|
134 |
Systems Programming in Unix/Linux |
کمپیوتر ساینس |
نیتورک |
پوهنمل |
99-8-20 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه کندز
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
135 |
Problems on Partial Differential Equations |
تعلیم وتربیه |
ریاضی |
پوهندوی |
2/10/1399 |
|
136 |
Writing and Literature |
تعلیم و تربیه |
پشتو |
پوهندوی |
2/10/1399 |
|
137 |
Textbook of Oral and Maxillofacial Surgery 4th Edition |
ستوماتولوژی |
جراحی |
پوهنمل |
99-6-2 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه پروان
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
138 |
Textbook of Inorganic Chemistry |
تعلیم وتربیه |
کیمیا |
پوهنمل |
2/10/1399 |
|
139 |
Simplified Approach to DBMS |
کمپیوتر ساینس |
تکنالوژی معلوماتی |
پوهنمل |
99-7-1 |
|
140 |
HCI -Human- Computer Interaction |
کمپیوترساینس |
سیستمهای معلوماتی |
پوهنمل |
99-7-1 |
|
141 |
Introduction to Artificial Intelligence |
کمپیوترساینس |
سیستمهای معلوماتی |
پوهنمل |
99-7-1 |
|
142 |
Fundamentals of Agronomy |
زراعت |
اگرانومی |
پوهنمل |
99-6-28 |
|
143 |
A Text Book of Electronics-1 |
تعلمیم و تربیه |
فزیک |
پوهندوی |
99-6-21 |
|
144 |
A Background to English Literature |
ادبیات |
دری |
پوهندوی |
|
|
145 |
Fundamentals of farm Business Management |
زراعت |
اقتصاد زراعتی |
پوهندوی |
1399-6-13 |
|
146 |
ادبیات انگلیسی A survey of English Liretaure(1) |
ادبیات |
دری |
پوهندوی |
99-5-28 |
|
147 |
تقریب مصطلح الحدیث |
شرعیات |
تعلیمات اسلامی |
پوهنمل |
99-4-22 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه بلخ
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
148 |
فتح الرحمن فی علوم القران |
تعلیم وتربیه |
علوم فرهنگ |
پوهنمل |
99-3-8 |
|
149 |
مبانی مدیریت ریسک fundamentals of Risk Management |
اقتصاد |
امورمالی وپولی |
پوهنمل |
99-3-21 |
|
150 |
MN chatterjea and Rana shinde Textbook of Medical Biochemistry |
طب |
بیوشیمی |
پوهنمل |
99-4-27 |
|
151 |
Williams OBSTETRICS “Section11 |
طب |
نسایی ولادی |
پوهنمل |
99-5-14 |
|
152 |
Immunology |
تعلیم وتربیه |
بیولوژی |
پوهندوی |
99-5-14 |
|
153 |
تئوری اقتصاد بین لملل وسیاست International economics theory and policy |
اقتصاد |
اقتصادملی |
پوهندوی |
99-5-21 |
|
154 |
Parks textbook of preventive and social medicine |
طب |
صحت عامه |
پوهنمل |
99-5-21 |
|
155 |
Parks textbook of Preventive and scoil Medicine |
طب |
صحت عامه |
پوهنمل |
1399-6-13 |
|
156 |
MDR and XDR Tuberculosis |
طب |
انتانی |
پوهندوی |
99-6-21 |
|
157 |
اصول الفقه |
شرعیات |
فقه واصول فقه |
پوهندوی |
99-6-28 |
|
158 |
دستورزبان دری بخش آواشناسی وصرف |
تعلیم وتربیه |
انگلیسی |
پوهندوی |
99-7-8 |
|
159 |
Short Textbook of Pathology |
طب |
پتالوژی |
پوهندوی |
|
|
160 |
Fundamentals of pharmacognosy and phytotherapy |
فارمسی |
فارمکولوژی |
پوهنیار |
99-8-19 |
|
161 |
Diagnosis |
طب |
داخله |
پوهندوی |
99-9-4 |
|
162 |
Electrochemistry and Electrochemical Engineering |
انجنیری |
تکنالوژی کیمیاوی |
پوهندوی |
99-9-11 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه البیرونی
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
163 |
Smith and Tanagho’s General Urology |
طب |
جراحی یورولوژی |
پوهنمل |
99-10-16 |
|
164 |
اساسات وسایل ارتباط جمعی سواد رسانه یی وفرهنگ |
ژورنالیزم |
مطبیوعات |
پوهندوی |
99-314 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه جوزجان
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
165 |
حفاظت محیط زیست هرکسی به دانستن چه ضرورت دارد Environmental protection What Everyone Needs to Know |
جیولوجی معادن |
نفت کاز |
پوهندوی |
99-5-28 |
|
166 |
Basic Electronics |
انجینری تکنالوژی |
تأمین برق |
پوهندوی |
99-5-28 |
|
167 |
Solomons Organic chemistry |
تکنالوژی کیمیاوی |
کیمیاعمومی |
پوهنمل |
99-5-14 |
|
168 |
Text book of Histology |
تعلیم وتربیه |
بیولوژی |
پوهندوی |
99-7-15 |
|
169 |
A Textbook of Algebra |
تعلیم وتربیه |
ریاضی |
پوهندوی |
99-9-11 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه پکتیا
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
170 |
الدلیل الی قواعد اللغة العربیة |
تعلیم وتربیه |
دری |
پوهندوی |
99-7-1 |
|
171 |
Steel Design |
انجینری |
سئول |
پوهنیار |
99-7-8 |
|
172 |
An Approach to the Study of Linguistics |
تعلیم وتربیه |
پشتو |
پوهندوی |
99-7-22 |
|
173 |
Farm Management and Agricultural Marketing |
زراعت |
کرنیزاقتصاد |
پوهنیار |
99-6-21 |
|
174 |
University Physics |
تعلیم وتربیه |
فزیک |
پوهنیار |
2/10/1399 |
|
175 |
Irrigation and Drainage |
زراعت |
اگرانومی |
پوهندوی |
99-8-15 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه سمنگان
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
176 |
Textbook of Organic Chemistry |
تعلیم وتربیه |
کیمیا |
پوهندوی |
99-8-6 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه بامیان
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
شماره |
عنوان موضوع |
پوهنحی |
دیپارتمنت |
به رتبه علمی |
تاریخ ثبت |
|
177 |
Fundamentals of Horticulture |
زراعت |
هارتیکلچر |
پوهندوی |
99-3-8 |
|
178 |
Optical properties of An introductory Textbook 1th Edition |
طبیعی |
فزیک |
پوهندوی |
99-314 |
|
179 |
تاریخ جرمنی |
علوم اجتماعی |
تاریخ |
پوهندوی |
99-314 |
|
180 |
Initiation of Educators in to Educational Management Secrets |
تعلیم وتربیه |
روانشناسی |
پوهندوی |
99-4-22 |
|
181 |
Animal Breeding |
زراعت |
علوم حیوانی |
پوهنمل |
99-5-21 |
|
182 |
A History of The Modern World |
علوم اجتماعی |
تاریخ |
پوهندوی |
99-6-2 |
|
183 |
Afghanistan A Modern History |
علوم اجتماعی |
تاریخ |
پوهندوی |
|
|
184 |
principles of Horticulture |
زراعت |
هارتیکلچر |
پوهندوی |
|
|
185 |
Text book of Medical Chemistry |
علوم طبیعی |
کیمیا |
پوهندوی |
99-9-18 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه تخار
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
186 |
تاریخ اسلام در طی ۱۴ قرن |
تعلیم وتربیه |
تاریخ |
پوهندوی |
99-3-8 |
|
187 |
مهندسی مدیریت آب و خاک Land and water management Engineering |
زراعت |
اگرانومی |
پوهندوی |
99-3-8 |
|
188 |
مصادر الاالتزام الارا دیه وغیر الا رادیه |
حقوق |
حقوق عامه |
پوهنمل |
99-5-28 |
|
189 |
تکراری سهواً تأیید شوی ده دستور زبان اوزبیکی Özbek Türkçesi Grameri |
ادبیات |
اوزبیکی |
پوهندوی |
99-7-8 |
|
190 |
Principles of seed science and technology |
زراعت |
اگرانومی |
پوهندوی |
99-9-4 |
|
191 |
نظریه الاثبات فی الفقه الجنایی الاسلامی – دراسه فقهیه مقارنه |
شرعیات |
فقه قانون |
پوهندوی |
|
|
192 |
Sustainable Agriculture and Farming |
زراعت |
اگرانومی |
پوهنمل |
99-9-18 |
|
193 |
Practical Design of Reinforced Concrete Buildings |
انجنیری |
سئول |
پوهندوی |
25/5/99 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه یشخ زاید
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
194 |
Research Methodology |
اقتصاد |
مالی بانکی |
پوهنمل |
99-3-8 |
|
195 |
دایمان د ارکانو وضاحت |
شرعیات |
ثقافت اسلامی |
پوهنمل |
99-314 |
|
196 |
القضاء او تقدیر |
شرعیات |
ثقافت اسلامی |
پوهنمل |
99-3-21 |
|
197 |
Introduction to Business |
اقتصاد |
اداره تجارت |
پوهنمل |
99-4-8 |
|
198 |
International Economics |
اقتصاد |
ملی اقتصاد |
پوهنمل |
99-4-8 |
|
199 |
Text book Thomas calculus 12th Edition |
تعلیم وتربیه |
ریاضی |
پوهنمل |
99-6-2 |
|
200 |
A textbook of Engineering Drawing |
انجیری |
مهندسی |
پوهنیار |
99-6-21 |
|
201 |
Textbook of inorganic chemistry |
تعلیم وتربیه |
کیمیا |
پوهنمل |
99-6-28 |
|
202 |
Science and technology of organic farming |
زراعت |
اگرانومی |
پوهندوی |
99-6-28 |
|
203 |
Elements of Literature |
پشتو |
ادبیات |
پوهندوی |
99-7-8 |
|
204 |
A Text book of Animal Husbandry |
وترنری |
پری کلینیک |
پوهنمل |
22/7/1399 |
|
205 |
Research Methodology- a step-by-step guide for beginners |
علوم اجتماعی |
علوم اجتماعی |
پوهنمل |
99-8-6 |
|
206 |
Short Text book of Anaesthesia |
طب |
جراحی |
پوهندوی |
99-7-29 |
|
207 |
فیَ اصٌوُل التفسیر |
شرعیات |
تعلیمات اسلامی |
پوهندوی |
99-9-11 |
|
208 |
شرح ُمقدمة التفسیر |
شرعیات |
تعلیمات اسلامی |
پوهنمل |
99-9-11 |
|
209 |
Schwartz’s Principles of Surgery |
طب |
جراحی |
پوهنمل |
99-9-11 |
|
210 |
Modern Textbook of Zoology Invertebrates |
تعلیم وتربیه |
بیولوژی |
پوهنیار |
25/5/99 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه فاریاب
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
211 |
plant physiology |
تعلیم وتربیه |
بیولوژی |
پوهندوی |
|
|
212 |
حقوق سازمانهای بین المللی |
حقوق |
اداره ودیپلوماسی |
پوهندوی |
99-3-21 |
|
213 |
جغرافیه سیاسی اقتصاد جهانی .دولت- ملت وسرزمین political Geography world Economy.Nation- state and Locality |
ادبیات |
جغرافیه |
پوهندوی |
99-4-15 |
|
214 |
Plant Nutrition and soil fertility Manual |
زراعت |
اگرانومی |
پوهندوی |
99-5-14 |
|
215 |
Ancient Civilization |
ادبیات |
تاریخ |
پوهندوی |
99-6-2 |
|
216 |
Seed testing Principles and Practices |
زراعت |
اگرانومی |
پوهندوی |
99-9-11 |
|
217 |
Veterinary Anatomy and Physiology |
زراعت |
مالداری |
پوهندوی |
25/5/99 |
|
218 |
The basics Literary theory |
ادبیات |
دری |
پوهندوی |
99-10-23 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه بغلان
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
219 |
engineering and Traffic Analyses Principles of Highway |
انجنیری |
سئول |
پوهندوی |
99-10-23 |
|
220 |
Remote Sensing principles and Applications |
زراعت |
خاکشناسی و آبیاری |
پوهندوی |
2/10/1399 |
|
221 |
Phonetics |
ادبیات |
پشتو |
پوهندوی |
99-7-8 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه ارزگان
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
222 |
Text Book of Plant Nutrient Management |
زراعت |
اگرانومی |
پوهنیار |
99-8-20 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه هلمند
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
223 |
Organic Farming(concepts, Applications and Advance |
زراعت |
هارتیکلچر |
پوهنمل |
2/10/1399 |
|
224 |
Weed Management |
زراعت |
اگرانومی |
پوهنمل |
2/10/1399 |
|
225 |
A TextBOOK of B.Sc. Mathematics-volume-1 Differential Equations |
تعلیم وتربیه |
ریاضی |
پوهنمل |
99-7-29 |
|
226 |
A Text Book on Pomology |
زراعت |
هارتیکلچر |
پوهندوی |
99-7-15 |
|
227 |
Elements of fundamental Entomology |
زراعت |
حفاظت نباتات |
پوهنمل |
99-6-21 |
|
228 |
Practical’s in Crop Breeding |
زراعت |
اگرانومی |
پوهنمل |
99-6-21 |
|
229 |
A Textbook of Agricultural Extension Management |
زراعت |
کرنیزاقتصاد |
پوهندوی |
|
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه بدخشان
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
230 |
انقلاب نظامی آسیاییها |
علوم اجتماعی |
تاریخ |
پوهندوی |
99-4-8 |
|
231 |
ترکیه میدان الصراع بین الشرق والغرب |
علوم اجتماعی |
تاریخ |
پوهندوی |
99-6-21 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه غزنی
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
شمار |
|
232 |
Structural Geology |
انجنیری غزنی |
جیولوجی معادن |
جیولوجی معادن |
پوهنمل |
99-5-21 |
|
233 |
علم مصطلح الحدیث التطبیقی |
غزنی |
شرعیات |
تعلیمات اسلامی |
پوهنمل |
99-7-29 |
|
234 |
The Energy of Physics |
انجنیری غزنی |
جیولوجی معادن |
انجیری برق |
پوهنمل |
2/10/1399 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه لغمان
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
236 |
Structural Concrete |
انجینری |
سئول |
پوهنمل |
99-8-20 |
|
237 |
Structural Concrete |
انجینری |
سئول |
پوهنمل |
|
|
238 |
key Terms Literary Theory |
ادبیات |
پشتو |
پوهندوی |
99-6-28 |
|
239 |
دلیل البلاغه الو ضحه «البیان والمعنانی والبدیع» مجدداً |
ادبیات |
عربی |
پوهندوی |
99-3-27 |
اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی وزارت تحصیلات عالی سال 1399 هـ. ش
نهاد تحصیلی: دانشگاه سیدجمال الدین
|
ردیف |
عنوان موضوعهای ترجمه شده به یکی از زبانهای ملی |
دانشکده |
گروه |
رتبه مورد نظر |
سال |
|
240 |
Phonetics 11 |
تعلیم وتربیه |
پشتو |
پوهندوی |
99-10-16 |
|
241 |
Foundation of Ecology and Environment |
زراعت |
جنگلات |
پوهنمل |
2/10/1399 |
|
242 |
How to Do A Research Project |
تعلیم وتربیه |
انگلیسی |
پوهندوی |
99-6-2 |
بحث و نتیجهگیری
پس از تلاشها و زحمتهای فروان بهخاطر پژوهش حاضر و به اثری برقراری ارتباط با بخش مدیریت ترجمه «ریاست تحقیق، تألیف و ترجمه» وزارت تحصیلات عالی توانستیم به اطلاعات پایه دست یابیم که موضوعات علمی استادان در آن ثبت گردیده است. ثبت آثار استادان در اطلاعات پایه ثبت موضوعات علمی به اساس اسم مترجم، نهاد تحصیلی، رتبه علمی موردنظر صورت گرفته است. ولی ما برخی موارد را حذف کرده و فقط به ذکر اسم آثار، دانشکده، گروه و سال آن اکتفا کردیم. پیرامون موضوعات برگردانشده باید گفت که بیشتر موضوعات مورد ترجمه تخصصی بوده و نظر به تخصص گروه یا رشته که از آن یادشده بازگردانی شده است. درکل میتوان گفت که بیشترین آثار ترجمهشده از زبان انگلیسی و بعد عربی است. مترجمان آثار در نهادهای آموزش عالی افغانستان بیشتر از روشهای ارتباطی (ترجمه مفهومی) استفاده نمودند و همین روش معمول و قابلپذیرش وزارت تحصیلات عالی افغانستان است. نتایج بهدستآمده از پژوهش حاضر نشان میدهد که بیشترین اثر برای بازگردانی در سال (1399) ابتدا دانشگاه کابل و بعدازآن دانشگاه ننگرهار، دانشگاه هرات، دانشگاه علوم طبی، دانشگاه شیخ زائد، دانشگاه بلخ و دیگران به ثبت رسیده است که خلاصه یافته در نمودار ذیل نشان داده شده است.
یافتههای این پژوهش نشانگر این است که انگیزه ترجمه میان اعضای علمی برخی از دانشگاهها افزایش یافته است. این افزایش امیدواری را برای فرایند ترجمه در سالهای بعد نیز در بر خواهد داشت. در میان نهادهای تحصیلی، استادان دانشگاه کابل از بلندای انگیزه در راستای بازگردانی اثر از زبانهای بینالمللی به زبان ملی برخوردارند و در قدم دوم دانشگاه ننگرها و سپس اعضای علمی دانشگاه هرات و بلخ قرار دارند. تجربه اعضای علمی و محققان این را میرساند که در کمیت و کیفیت آثار ترجمهشده ملاحظات چشمگیر به وجود آمده است. پربسامد و رساترین ترجمهها در سال (1399) ترجمههاییاند که با بهکارگیری از روش ارتباطی (مفهومی) باز گردانی شده است.
تعارض منافع
تعارض منافع ندارم.
)