مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
مجید صالح بک؛ عبدالقادر پریز؛ پروین صانعی
چکیده
سوسور با نگاهی سیستماتیک و نظام مند، زبان را مجموعه‌ای از نشانه‌ها دانسته ولذا در نظریه زبانی خود نشانه را کلیدواژه اساسی قرار می‌دهد. در ترجمه نیز نشانه‌ها بسیار حائز اهمیت‌اند و مترجم باید بتواند با شناخت دقیق کلمات متن، روابط میان آن‌ها را شناسایی کرده و از این روابط در جهت ترجمه‌ای دقیق‌تر یاری گیرد؛ این مسأله در ترجمه قرآن ...
بیشتر
سوسور با نگاهی سیستماتیک و نظام مند، زبان را مجموعه‌ای از نشانه‌ها دانسته ولذا در نظریه زبانی خود نشانه را کلیدواژه اساسی قرار می‌دهد. در ترجمه نیز نشانه‌ها بسیار حائز اهمیت‌اند و مترجم باید بتواند با شناخت دقیق کلمات متن، روابط میان آن‌ها را شناسایی کرده و از این روابط در جهت ترجمه‌ای دقیق‌تر یاری گیرد؛ این مسأله در ترجمه قرآن کریم اهمیتی دوچندان می‌یابد. از جمله واژگان بکاررفته در قرآن کریم که بررسی معنایی آن نیاز به توجه و دقت دارد واژه «صهر» است. پژوهش حاضر که به روش تحلیلی-توصیفی صورت گرفته تلاش داردبا رویکردی معناشناسانه-ساختارگرایانه به این سؤال پاسخ دهدکه سطوح و لایه‌های معنایی مختلف واژه «صهر» در قرآن کریم چگونه شکل می‌گیرد، و مفهوم «صهر» در کاربرد قرآنی آن ، بر محور جانشینی و همنشینی با کدام واژگان مترادف است؟ نتیجه حاصل شده بیان می‌کند که اگر چه واژۀ « صهر» در اصل فارسی و هم درفرهنگ افات عربی یکی از معانی اصلی آن، "نَسَب" ذکر شده اما درهمنشینی آن با همین کلمه سبب می‌شودکه معنای دیگری پیدا کند.ازاین رومترجمان دراین باره رویکردهای مختلفی در پیش گرفته اند؛برخی با در نظر گرفتن رابطه تضاد میان نسب و صهر این دو را به نسبی و سببی ترجمه کرده‌اند. برخی دیگر این دو را به ذکور(مردان ) و اناث(زنان) ترجمه کرده‌اند. ازسویی دیگر با وجود آن که معنای داماد برای واژۀ « صهر» در منابع متعددی آمده اما در ترجمه های مورد بررسی مقاله حاضر تنها یکی از منابع یعنی ترجمۀ فولادوند چنین معنایی را برای آن آورده است.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
یسرا شادمان؛ فاطمه اکبری زاده
چکیده
ژان رنه لادمیرال در حوزه نظریه‌پردازی ترجمه با رویکرد مقصد‌گرا معتقد است که محدود نمودن ترجمه به رمزگردانی ساده نا‌درست بوده و مترجم باید به تولید معنا و یا آفرینش مجدد بپردازد. این نظریه‌پرداز راهکارهایی از جمله جابجایی، ابهام زدایی، افزوده‌سازی و... ارائه داده است. مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی با تکیه بر رویکرد لادمیرال، ...
بیشتر
ژان رنه لادمیرال در حوزه نظریه‌پردازی ترجمه با رویکرد مقصد‌گرا معتقد است که محدود نمودن ترجمه به رمزگردانی ساده نا‌درست بوده و مترجم باید به تولید معنا و یا آفرینش مجدد بپردازد. این نظریه‌پرداز راهکارهایی از جمله جابجایی، ابهام زدایی، افزوده‌سازی و... ارائه داده است. مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی با تکیه بر رویکرد لادمیرال، به بازخوانی ترجمه رضا عامری از رمان «موسم الهجرة إلی الشمال» اثر طیب صالح -کاندید جانشینی «نجیب محفوظ»- می‌پردازد. جستار حاضر نمونه‌هایی از ترجمه راکه طبق مؤلفههای لادمیرال موفق بوده‌اند، ارائه و توفیقشان را طبق مؤلفه‌ها تحلیل نموده است. سپس نمونه‌هایی دیگر را ذکر کرده که طبق مؤلفه‌ها موفق نبوده‌‌اند. در پایان، دلایل قوت و ضعف ترجمۀ عامری بر اساس نظریۀ لادمیرال نشان داده شده است. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد، مترجم در مباحث «ابهام زدایی»، «افزوده سازی» و «حذف» کاملا موافق با مؤلفههای لادمیرال عمل نموده و متنی خوانا و قابل فهم در فرهنگ مقصد ارائه داده است. ولی در پاره‌ای از موارد، مانند مباحث «جابجایی» و«حق انتخاب مترجم»، مؤلفههای الگوی لادمیرال دیده نشده است. در نهایت طبق آمار گرفته شده از 24 نمونه متن طیب صالح، 3 مورد ترجمه، مخالف رویکرد مؤلفههای لادمیرال بوده است.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
نیکو نیک راه؛ علیرضا نظری؛ علی اصغر شهبازی
چکیده
ترجمه به عنوان فرایند انتقال داده‌های زبانی در بسیاری از متون ادبی به ویژه آثار داستانی به عنوان پل تعاملات فرهنگی عمل می‌کند. از این‌رو، تسلّط مترجم بر عناصر فرهنگی موجود در متن مبدأ و توانمندی وی در گزینش معادل صحیح یا صحیح‌تر در متن مقصد می‌تواند به عنوان مقوله‌ای در سنجش توفیق یا عدم توفیق مترجم محسوب شود. «پیتر نیومارک» ...
بیشتر
ترجمه به عنوان فرایند انتقال داده‌های زبانی در بسیاری از متون ادبی به ویژه آثار داستانی به عنوان پل تعاملات فرهنگی عمل می‌کند. از این‌رو، تسلّط مترجم بر عناصر فرهنگی موجود در متن مبدأ و توانمندی وی در گزینش معادل صحیح یا صحیح‌تر در متن مقصد می‌تواند به عنوان مقوله‌ای در سنجش توفیق یا عدم توفیق مترجم محسوب شود. «پیتر نیومارک» بیش و پیش از دیگر نظریه‌پردازان متوجه اهمیت این مقوله بود و علاوه بر دسته‌بندی مقولات به ارائه راهکارهایی در معادل‌گزینی عناصر فرهنگی پرداخت. رمان «سفر» اثر محمود دولت‌آبادی با توجه به درون‌مایه آن و حرکت داستانی آن در بستر فرهنگ سنتی ایران برخوردار از کلیه عناصر فرهنگی مد نظر نیومارک است و مترجم این اثر به زبان عربی با چالش‌های متعددی در این امر مواجه شده است. مقاله حاضر با روش توصیفی‌ـ تحلیلی و با اتکا به نظریه نیومارک سعی می‌کند ضمن اشاره به راهکارهای مترجم در مواجهه با عناصر فرهنگی به تحلیل و نقد چگونگی گزینش‌های مترجم بپردازد و از این رهگذر به ارزیابی و حتی سبک‌شناسی عملکرد مترجم در بهره‌گیری از راهکارهای نیومارک بپردارد. نتایج حاصل نشان می‌دهد که پربسامدترین عناصر فرهنگی، مربوط به فرهنگ مادی و ضرب‌المثل‌ها بوده است و نیز مترجم در ترجمۀ عناصر فرهنگی، از راهکار تلفیقی بیشتر از سایر روش‌ها بهره برده است و می‌توان گفت علت استفاده زیاد مترجم از این روش، تعداد زیاد برخی مقولات فرهنگی از جمله فرهنگ مادی و ضرب‌المثل‌ها و نیز جهت رفع ابهام و توضیح در پاورقی برای آشنایی بیشتر مخاطبان عرب زبان بوده است.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
سید مهدی مسبوق؛ سولماز غفاری
چکیده
دهستانی به خاطر ترجمه الفرج بعد الشدة از شهرت بالایی برخوردار است. امروزه با گسترش مطالعات ترجمه، نقد ترجمه در صدد است که ترجمه را نسبت به متن اصلی ارزیابی کند و کیفیت آن‌را بسنجد و نیز به نحوه عملکرد مترجم در ترجمه پی ببرد. یکی از الگوهای متناسب نقد ترجمه الگوی کاتارینا رایس می‌باشد که کمتر مورد عنایت پژوهشگران واقع شده است. با توجه ...
بیشتر
دهستانی به خاطر ترجمه الفرج بعد الشدة از شهرت بالایی برخوردار است. امروزه با گسترش مطالعات ترجمه، نقد ترجمه در صدد است که ترجمه را نسبت به متن اصلی ارزیابی کند و کیفیت آن‌را بسنجد و نیز به نحوه عملکرد مترجم در ترجمه پی ببرد. یکی از الگوهای متناسب نقد ترجمه الگوی کاتارینا رایس می‌باشد که کمتر مورد عنایت پژوهشگران واقع شده است. با توجه به جامعیت تکنیک‌های نقد ترجمه در الگوی کاتارینا رایس نسبت به سایر مدل‌های ترجمه، پژوهش حاضر می‌تواند ضمن تطبیق الگوی مورد نظر رایس، تحلیل جامعی از ترجمه فارسی کتاب الفرج بعد الشدة از دو منظر زبان‌شناختی و فرازبانی ارائه نماید؛ چرا که اختلاف ساختمانی دو زبان قطعا در فرآیند ترجمه چشمگیر و غیرقابل انکار است و این مساله در پژوهشهای ترجمه و مطالعات زبان‌شناسی می‌تواند مفید واقع شود. با توجه به گستردگی حجم کتاب، باب اول آن به عنوان پیکرۀ پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. برآیند پژوهش نشان داد که ترجمه دهستانی ترجمه‌ای اقتباسی از «الفرج بعد الشدة» است. مترجم با کاربست معادل‌های همسو با زبان مقصد و ایجاد تغییرات معنایی شامل کاهش، افزایش و حذف زبان ترجمه را طبیعی نموده است. در تطبیق ترجمه او با نظریه کاتارینا رایس نیز مشخص شد مترجم محتوا محوری را نقش غالب زبان مقصد درنظر گرفته است.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
فاطمه سواری؛ نعیم عموری
چکیده
چکیده
نقد و ارزیابی ترجمه یکی از مهم‌ترین زمینه‌های مطالعاتی بر پایه بنیان‌های پژوهشهای علمی به شمار می‌رود که به منظور سنجش و تشخیص سطح کیفی متون ترجمه شده صورت می‌پذیرد.لازمه این نقد و ارزیابی،کمک گرفتن از پژوهشهای زبان‌شناختی نظریه‌پردازان مطرح در حوزه مطالعات ترجمه است.یکی از مهم‌ترین الگوهای زبان‌شناختی که به منظور ...
بیشتر
چکیده
نقد و ارزیابی ترجمه یکی از مهم‌ترین زمینه‌های مطالعاتی بر پایه بنیان‌های پژوهشهای علمی به شمار می‌رود که به منظور سنجش و تشخیص سطح کیفی متون ترجمه شده صورت می‌پذیرد.لازمه این نقد و ارزیابی،کمک گرفتن از پژوهشهای زبان‌شناختی نظریه‌پردازان مطرح در حوزه مطالعات ترجمه است.یکی از مهم‌ترین الگوهای زبان‌شناختی که به منظور ارزشیابی سطح کیفی ترجمه‌ها معرفی و شناخته شده،الگوی ترجمه خانم«کارمن گارسس»است.پژوهش پیش‌رو با روشی توصیفی-تحلیلی بر آن است تا با بهره‌گیری از الگوی پیشنهادی کارمن گارسس به عنوان یک سنجه و الگوی ارزیابی کیفیت ترجمه،رمان«فی قلبی أنثی عبریة»از خولة حمدی با ترجمه خانم اسماء خواجه‌زاده را بررسی و ارزیابی کند.خانم کارمن گارسس چهار سطح را برای سنجش و ارزیابی ترجمه‌ها پیشنهاد می‌دهد که عبارتند از:1- سطح معنایی- لغوی؛2- سطح نحوی- واژه‌ساختی(صرفی)؛3- سطح گفتمانی-کاربردی؛4- سطح سبکی-مقصود شناختی.به دلیل گستردگی سطوح چهارگانه گارسس،پژوهش حاضر صرفا به بررسی دو سطح معنایی-لغوی و نحوی-واژه‌ساختی پرداخته و به این نتیجه می‌رسد که؛برجسته‌ترین مؤلفههای سطوح معنایی-لغوی در این ترجمه،معادل فرهنگی یا کارکردی،بسط نحوی، قبض نحوی،ابهام و خاص در برابر عام یا برعکس است و در سطح نحوی-واژه‌ساختی،برجسته‌ترین مؤلفه‌ها را ترجمه تحت‌اللفظی،اقتباس،تغییر نحوی یا دستورگردانی،تغییر دیدگاه،توضیح یا بسط معنی، تقلیل و حذف،تغییر نوع جمله در ترجمه تشکیل می‌دهد و با نظر به این‌که میزان کفایت و مقبولیت یک ترجمه بر اساس شمارش ویژگی‌های مثبت و منفی آن سنجیده می‌شود و هرچه تعداد ویژگی‌های مثبت متن ترجمه‌شده بالاتر باشد به همان میزان کفایت و مقبولیت آن نیز بالاتر است،می‌توان گفت ترجمه خواجه‌زاده مطابق با الگوی گارسس از کفایت و مقبولیت مطلوبی برخوردار است.
