ترجمه در زبان و ادبیات عربی
شهریار نیازی؛ محمود بی جن خان؛ مازیار پاشایی
چکیده
نیاز بشر به اجرای فرآیند ترجمه با بازدهی هر چه بیشتر موجب تلاش وی برای دست یافتن به فناوری‌های پیشرفته ترجمه بوده است. بخش اعظم تلاش‌ها در این میدان صرف رسیدن به ترجمۀ ماشینی یا خودکار (بدون دخالت انسان) شده است که کیفیت ترجمۀ انسانی را ندارد، اما دارای مزیت‌های دیگری مانند سرعت و دسترسی بالا و هزینه پایین است. اوج این مزایا را می‌توان ...
بیشتر
نیاز بشر به اجرای فرآیند ترجمه با بازدهی هر چه بیشتر موجب تلاش وی برای دست یافتن به فناوری‌های پیشرفته ترجمه بوده است. بخش اعظم تلاش‌ها در این میدان صرف رسیدن به ترجمۀ ماشینی یا خودکار (بدون دخالت انسان) شده است که کیفیت ترجمۀ انسانی را ندارد، اما دارای مزیت‌های دیگری مانند سرعت و دسترسی بالا و هزینه پایین است. اوج این مزایا را می‌توان در ماشین‌های ترجمه برخط رایگان دید. بعضی از این ماشین‌ها (یعنی گوگل، بینگ، یاندکس، رورسو، مادرن‌ام‌تی و نیوترنس) از ترجمۀ عربی به فارسی و برعکس پشتیبانی می‌کنند. هدف این پژوهش مقایسۀ کیفیت خروجی این ماشین‌های ترجمه با همدیگر و یافتن بهترین گزینه برای ترجمۀ خودکار بین زبان‌های عربی و فارسی است. برای رسیدن به این هدف، ابتدا دو پیکرۀ کوچک عربی و فارسی هر کدام شامل 60 جمله با انواع و موضوع‌های تصادفی از جملات موجود در دو کتاب فرهنگ بسامدی عربی و فارسی انتشارات راتلج انتخاب شد، سپس این جملات تک به تک در ماشین‌های ترجمۀ اشاره شده وارد شد و خروجی دریافت شده با روش ارزیابی انسانی بر اساس مدل تحلیل و طبقه‌بندی خطای DQF-MQM مورد بررسی قرار گرفت. ماشین‌های ترجمه به ترتیب از بیشترین به کمترین کیفیت خروجی از این قرار بودند: گوگل، بینگ، یاندکس، مادرن‌ام‌تی، رورسو، و نیوترنس. این نتیجه مطلق و همیشگی نیست، بلکه آماری و احتمالاتی است؛ ماشین‌های با رتبه پایین‌تر بعضی جملات را بهتر از ماشین‌های با رتبه بالاتر ترجمه می‌کنند.
سید اسماعیل حسینی اجداد نیاکی؛ شهرام دلشاد
چکیده
جولان آزاد زبان مترجم و به‌کارگیری مؤلفههای بازنویسی یکی از مهم‌ترین علل پیدایش رویکرد ترجمۀ تألیفی در ادبیات فارسی و عربی کلاسیک است. مترجمان در این شیوه به مانند شیوۀ آزاد و ارتباطی از ترجمۀ برابر، معادل و طوطیوار که اغلب گنگ و نامفهوم است، اجتناب می‌کنند. شیوه بازنویسی در ترجمۀ کهن فارسی از عربی به دلیل عدم رعایت قوانین ...
بیشتر
جولان آزاد زبان مترجم و به‌کارگیری مؤلفههای بازنویسی یکی از مهم‌ترین علل پیدایش رویکرد ترجمۀ تألیفی در ادبیات فارسی و عربی کلاسیک است. مترجمان در این شیوه به مانند شیوۀ آزاد و ارتباطی از ترجمۀ برابر، معادل و طوطیوار که اغلب گنگ و نامفهوم است، اجتناب می‌کنند. شیوه بازنویسی در ترجمۀ کهن فارسی از عربی به دلیل عدم رعایت قوانین و معیارهای علمی ترجمه و مقاصد آرمان‌گرایانه به طرز وسیعی به‌کار گرفته شد و مترجم بدون رعایت امانت‌داری با تکیه بر مقوله بازنویسی و سازوکارهای آن به تغییرات متعددی در متن ترجمه در قیاس با متن اصلی میپرداخت. پژوهش حاضر در تلاش است مفهوم و جلوههای بازنویسی را در چهار اپیزود از تاریخ بلعمی (نحوۀ کشته شدن سیاوش، بنای شارستان کاووس، به آسمان رفتن کاووس، ترک فرمانروایی توسط کیخسرو) با توجه به مبحث بازنویسی «آندره لفور» مورد بررسی قرار دهد تا به جلوهها و کارکردهای شیوه بازنویسی در ترجمۀ بلعمی دست یابد. نتیجه نشان میدهد یکی از علل ماندگاری ترجمۀ بلعمی که به اسم مترجم شناخته می‌شود نه نویسنده به‌خاطر وجود جلوههای متواتر مفهوم بازنویسی است و مترجم با شیوههایی نظیر اقتباس، تعدیلات ساختاری، حذف و فشردهسازی و گاهی اطناب اثری متفاوت از طبری خلق کرده است.
