نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• اکرم مدنی ¹
• سعداللّه همایونی ²

¹ دانشجوی دکتری مطالعات ترجمه عربی دانشگاه تهران

² دانشکده ادبیات و علوم انسانی،دانشگاه تهران

چکیده

عمل ترجمه دارای گستره‌ای وسیع، پیچیده و چند بعدی است که طبق نظریه اسکوپوس از تعیین هدف ترجمه توسط سفارش‌دهنده، آغاز و بعد از سیر فرایند ترجمه به محصول ترجمه ختم می‌گردد. آثار قاسم امین نواندیش مصری که در دو کتاب خود «تحریرالمرأة» و «المرأة الجدیدة» به مسائل زنان و به طور ویژه حجاب در جامعۀ‌ مصر پرداخته است تا با خوانشی جدید از فقه اسلامی و به چالش کشیدن صورت‌بندی رایج از حجاب، هنجارهای جدیدی را در جامعه بازتولید و نهادینه کند، در زمان پهلوی اول به دستور قدرت حاکم ترجمه شده است. جستار حاضر از یک سو با رویکرد گفتمان کاوی انتقادی تئون ون‌دایک به دنبال تحلیل روابط میان رخدادهای اجتماعی و گزاره‌های گفتمانی به عنوان پرکسیس، و از سوی دیگر درصدد تحلیل ترجمه‌های صورت گرفته از دو اثر مذکور، به عنوان کنش ترجمه‌ای، بر پایه ملاحظات نظریه اسکوپوس است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که در سطح همنشینی، انواع نشانداری از قبیل جابجایی‌های سازه‌های زبان، حذف و اضافات معنادار، استفاده از مدالیتی‌های متفاوت نسبت به زبان متن اصلی و در سطح جانشینی نوعی سوداری در گزینش واژگان، اصطلاحات و ترکیب‌های زبانی با درجه متفاوت معنایی نسبت به متن اصلی وجود داشته است. به طوری‌ که نشانداری و سوداری متون ترجمه شده با هدف بازتولید دانش موجه، باور درست و نیز ایجاد نگرش، ایدئولوژی، هنجار و ارزش در راستای اعمال قدرت حاکم و هژمونی اراده وی، در زمینه توجیه کشف حجاب و تبدیل آن به قانون در جامعه صورت پذیرفته است.

کلیدواژه‌ها

• قاسم امین
• قدرت
• کنش ترجمه‌ای
• گفتمان‌کاوی انتقادی
• اسکوپوس

موضوعات

• ترجمه در زبان و ادبیات عربی

عنوان مقاله [English]

translational power and action; Critical analysis of the reproduction of Qasim Amin's thoughts in the translatum-action dialectic

نویسندگان [English]

• Akram Madani ¹
• Saadollah homayooni ²

¹ PhD student in Arabic translation studies, University of Tehran

² Faculty of Literature and Humanities,university of Tehran

چکیده [English]

Translation is a wide-ranging, complex, and multi-dimensional act. According to Skopos theory, it begins with the client’s purpose and concludes with the translated translatum. The works of Qasim Amin, an Egyptian reformist thinker, in Tahrir al-Maraa and Al-Maraa al-Jadidah, explore women’s issues, especially hijab, in Egyptian society, aiming to establish new norms by reinterpreting Islamic jurisprudence and challenging conventional views on hijab. These works were translated during the first Pahlavi period under orders from the ruling power.



This essay employs Teun van Dijk's critical discourse analysis to examine the relationships between social events and discourse as praxis. It also analyzes the translations of Amin’s works as acts of translation within Skopos theory considerations.



The findings reveal that, at the syntagmatic level, various marked features appear, such as shifts in linguistic structures, meaningful deletions and additions, and different modalities compared to the original text. At the paradigmatic level, there is variance in the choice of words, terms, and linguistic combinations, creating differences in meaning from the original. This markedness and variance in the translated texts aimed to reproduce validated knowledge, instill correct beliefs, and shape attitudes, ideologies, norms, and values in line with the ruling power’s authority and hegemonic intent—specifically, to justify the unveiling policy and legislate it within society.

کلیدواژه‌ها [English]

• Ghasem Amin
• power
• translational action
• critical discourse analysis
• Skopus