ترجمه در زبان و ادبیات عربی
عبدالباسط عرب یوسف آبادی؛ محبوبه نورا
چکیده
شبه‌ترجمه به متونی اطلاق می‌شود که به صورت ترجمه ارائه شده؛ اما هیچ منبع متناظری به زبان‌های دیگر برای آن وجود ندارد؛ درنتیجه فاقد هرگونه انتقال واقعی زبانی و رابطة ترجمانی است. این‌گونه آثار یکی از موضوعات جذاب برای پژوهش‌گران علاقه‌مند به ترجمه است. شناسایی انگیزه‌ها و راهبردهای خلق شبه-ترجمه در نظام ادبی جامعة مقصد امری بایسته ...
بیشتر
شبه‌ترجمه به متونی اطلاق می‌شود که به صورت ترجمه ارائه شده؛ اما هیچ منبع متناظری به زبان‌های دیگر برای آن وجود ندارد؛ درنتیجه فاقد هرگونه انتقال واقعی زبانی و رابطة ترجمانی است. این‌گونه آثار یکی از موضوعات جذاب برای پژوهش‌گران علاقه‌مند به ترجمه است. شناسایی انگیزه‌ها و راهبردهای خلق شبه-ترجمه در نظام ادبی جامعة مقصد امری بایسته و ضروری است. یکی از نمونه‌های شاخص شبه‌ترجمه، رمان «آدم زنده» با ترجمة احمد محمود است. محمود در مقدمة رمان، نویسندة رمان را فردی عراقی به نام «ممدوح بن عاطل ابونزال» معرفی می‌کند؛ اما با تحلیل سطوح متنی، ژانری و گفتمانی رمان مشخص می‌شود که محمود نویسندة آن است. در پژوهش حاضر تلاش می‌شود باتکیه‌بر روش توصیفی-تحلیلی، زمینه‌های پیدایش شبه‌ترجمه «آدم زنده» و همچنین مهم‌ترین و شگردهای به‌کاررفته در آن بر اساس الگوی مقصدمحورِ توری (1995) و همچنین الگوی تحلیل سه‌سطحی لیو (2019) بررسی گردد. یافته‌های پژوهش نشان داد احمد محمود با انگیزة طرح مضامین مترقیانه و نقد سیاسیون در اثر خود، شیوة جدیدی از شخصیت‌پردازی را به کار برده و با تقلید از متن و پیرامتن متون ترجمة واقعی کوشیده اثرش را ترجمه جلوه دهد. این تدابیر موجب شده که محمود از تیغ تیز ممیّزی و منتقدان ادبی تا حدودی در امان بماند.
