ترجمه در زبان و ادبیات عربی
سودابه ابراهیمی فهرجی؛ روح الله صیادی نژاد؛ علی نجفی ایوکی
چکیده
زبان در اصل ترجمهای از تصورات و مفاهیم ذهنی انسان است؛ بنابراین، ارتباط بین زبان و ترجمه، حقیقتی انکارناپذیر است. کاربردشناسی بهعنوان یکی از زیرشاخههای زبانشناسی به بررسی پارهگفتارها در درون بافت میپردازد. کنشگفتاری از مهمترین مفاهیم کاربردشناسی است که به نوعی به تحلیل گفتمان مربوط میشود؛ از آن روی که گفتمان، سلسلهای ...
بیشتر
زبان در اصل ترجمهای از تصورات و مفاهیم ذهنی انسان است؛ بنابراین، ارتباط بین زبان و ترجمه، حقیقتی انکارناپذیر است. کاربردشناسی بهعنوان یکی از زیرشاخههای زبانشناسی به بررسی پارهگفتارها در درون بافت میپردازد. کنشگفتاری از مهمترین مفاهیم کاربردشناسی است که به نوعی به تحلیل گفتمان مربوط میشود؛ از آن روی که گفتمان، سلسلهای از کنشهای گفتاری است. در پرتو اهمیت مسأله، نگارندگان در این جستار بر آنند تا با در پیش گرفتن روش تحلیل گفتمان و با تکیه بر ترجمههای پنج مترجم همچون الهیقمشهای، خرمشاهی، فولادوند، صفارزاده و مکارمشیرازی از قرآن کریم به همسنجی ترجمه کنشهای گفتاری در سورة مریم بپردازند. از نتایج تحقیق این است که مترجمان در ترجمة کنشهای گفتاری مستقیم، مانند کنشهای امری حقیقی و کنشهای اعلامی و تعهدی درست عمل کردهاند، اما در ترجمة کنشهای اظهاری، عاطفی، ترغیبی و به ویژه استفهامی که گاهی به دلایل بلاغی از معنای اصلی خود خارج میشوند، ضعیف عمل کرده و در مواردی حتی مفهوم را به ذهن مخاطب منتقل نکردهاند و تنها به ترجمة تحتاللفظی بسنده کرده و بیشتر توجهشان به ساختار نحوی آیه بوده است. دیگر اینکه در فرآیند ترجمه به ترجمة بافتمحور و به عناصر مهم در گفتمان از جمله عنصر متکلم، مخاطب و پیام مورد هدف متکلم، عنصر زمان و مکان، اهمیت نداده و از شیوههای مؤثر در رساندن مفهوم کنشهای گفتاری، خصوصاً کنشهای گفتاری غیرمستقیم مانند علائم سجاوندی و بعضی از هنجارهای نحوی و موسیقایی قرآن، بهره نبردهاند.
محدثه حدادی؛ علی نجفی ایوکی؛ محسن سیفی
چکیده
در همۀ زبانهای دنیا، واژگان و تعابیر دال بر مفهوم ناخوشایند و غیرمؤدبانه وجود دارد که در اصطلاح به آنها «تابوهای زبانی» یا «دشواژهها» گفته میشود که عموماً از کاربست آشکار و مستقیم آن خودداری میشود. بررسی سریال مختارنامه، نشانگر کاربرد تعداد قابل توجهی از این تابوها است. در پرتو این مسأله آنچه برای نویسندگان ...
بیشتر
در همۀ زبانهای دنیا، واژگان و تعابیر دال بر مفهوم ناخوشایند و غیرمؤدبانه وجود دارد که در اصطلاح به آنها «تابوهای زبانی» یا «دشواژهها» گفته میشود که عموماً از کاربست آشکار و مستقیم آن خودداری میشود. بررسی سریال مختارنامه، نشانگر کاربرد تعداد قابل توجهی از این تابوها است. در پرتو این مسأله آنچه برای نویسندگان این مقاله مهم بوده، آن است که در گام نخست به شناسایی و استخراج تعابیر موردنظر در سریال یادشده بپردازند و در گام بعدی با رویکرد کیفی و روش توصیفی- تحلیلی از شگردهای بهکارگرفته شده در ترجمه این دست تعابیر به زبان عربی پرده بردارد و با نقد و بررسی برابر تابوهای فارسی در دوبلۀ عربی سریال به ارزیابی نقاط قوت و ضعف ترجمه بپردازد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که ترجمۀ تابوهای بهکار رفته در سریال مورد مطالعه با مهمترین استراتژیهای زبانی در ساخت حسن تعبیر از جمله استلزام معنایی، گسترش معنایی، مجاز، حذف، کمگفت، مضاعفسازی، تضاد یا تناقض و ترجمۀ تحتاللفظی یا معنایی، قابل تعریف، قالببندی و بازشناسایی هستند. همچنین بهرهگیری از شیوۀ کمگفت و تضاد به ترتیب، پربسامدترین و کمبسامدترین استراتژی در ترجمۀ سریال مورد مطالعه بوده است.
علی نجفی ایوکی؛ محدثه حدادی
چکیده
در دهههای اخیر اشخاص صاحب نام و مطرح کشور در مصاحبهها و سخنرانیهای خود اصطلاحات و تعابیری بهکار گرفتهاند که به علت بار معنایی نسبتاً بالا، ضمن اینکه با استقبال فراوان فارسیزبانان به همراه بوده و رواج چشمگیری در جامعه ایرانی یافته است. در رسانههای عربزبان داخلی و خارجی نیز بازتاب یافته و با تعریب خبر، گاه چندین ...
بیشتر
در دهههای اخیر اشخاص صاحب نام و مطرح کشور در مصاحبهها و سخنرانیهای خود اصطلاحات و تعابیری بهکار گرفتهاند که به علت بار معنایی نسبتاً بالا، ضمن اینکه با استقبال فراوان فارسیزبانان به همراه بوده و رواج چشمگیری در جامعه ایرانی یافته است. در رسانههای عربزبان داخلی و خارجی نیز بازتاب یافته و با تعریب خبر، گاه چندین معادل عربی برای یک اصطلاح خاص ارائه شده است که شناسایی، نقد و بررسی آنها از اهمیت خاصی برخوردار است. در پرتو اهمیت مسأله، پژوهش پیشروی میکوشد ضمن شناسایی و استخراج جدیدترین و مهمترین تعابیر و اصطلاحات رایج در ادبیات سیاسی و اجتماعی کشور، عملکرد آن رسانهها در ترجمه اصطلاحات یادشده را بر پایه الگوی ایویر به عنوان یکی از الگوهای مطرح در حوزه ترجمه به روش استقرایی- تحلیلی مورد ارزیابی و سنجش قرار دهد. جامعه آماری مورد مطالعه داخلی این تحقیق عبارتند از: خبرگزاریهای العالم، الکوثر، ایسنا، ایرنا و سایت خامنهای. خبرگزاریهای خارجی مورد مطالعه نیز شامل العرب، الجزیره، الیوم السابع، الحیاه، الغد، الشرقالأوسط، الوطن، الأهرام، الدستور، الرایة، الإتحاد و المعارف میشوند. از مهمترین دستاورد این تحقیق آن است که خبرگزاریهای عرب زبان داخلی از کمترین «وامگیری» و بیشترین «حذف» و در مقابل، خبرگزاریهای عرب زبان خارجی از کمترین «حذف» و بیشترین «جایگزینی» نسبت به یکدیگر در ترجمه تعابیر و اصطلاحات مورد بحث استفاده کردهاند.