ترجمه در زبان و ادبیات عربی
عبدالباسط عرب یوسف آبادی؛ محبوبه نورا
چکیده
شبه‌ترجمه به متونی اطلاق میشود که به صورت ترجمه ارائه شده؛ اما هیچ منبع متناظری به زبان‌های دیگر برای آن وجود ندارد؛ درنتیجه فاقد هرگونه انتقال واقعی زبانی و رابطة ترجمانی است. این‌گونه آثار یکی از موضوعات جذاب برای پژوهش‌گران علاقه‌مند به ترجمه است. شناسایی انگیزه‌ها و راهبردهای خلق شبه-ترجمه در نظام ادبی جامعة مقصد امری بایسته ...
بیشتر
شبه‌ترجمه به متونی اطلاق میشود که به صورت ترجمه ارائه شده؛ اما هیچ منبع متناظری به زبان‌های دیگر برای آن وجود ندارد؛ درنتیجه فاقد هرگونه انتقال واقعی زبانی و رابطة ترجمانی است. این‌گونه آثار یکی از موضوعات جذاب برای پژوهش‌گران علاقه‌مند به ترجمه است. شناسایی انگیزه‌ها و راهبردهای خلق شبه-ترجمه در نظام ادبی جامعة مقصد امری بایسته و ضروری است. یکی از نمونه‌های شاخص شبه‌ترجمه، رمان «آدم زنده» با ترجمة احمد محمود است. محمود در مقدمة رمان، نویسندة رمان را فردی عراقی به نام «ممدوح بن عاطل ابونزال» معرفی می‌کند؛ اما با تحلیل سطوح متنی، ژانری و گفتمانی رمان مشخص میشود که محمود نویسندة آن است. در پژوهش حاضر تلاش میشود باتکیه‌بر روش توصیفی-تحلیلی، زمینه‌های پیدایش شبه‌ترجمه «آدم زنده» و همچنین مهم‌ترین و شگردهای به‌کاررفته در آن بر اساس الگوی مقصدمحورِ توری (1995) و همچنین الگوی تحلیل سه‌سطحی لیو (2019) بررسی گردد. یافته‌های پژوهش نشان داد احمد محمود با انگیزة طرح مضامین مترقیانه و نقد سیاسیون در اثر خود، شیوة جدیدی از شخصیت‌پردازی را به کار برده و با تقلید از متن و پیرامتن متون ترجمة واقعی کوشیده اثرش را ترجمه جلوه دهد. این تدابیر موجب شده که محمود از تیغ تیز ممیّزی و منتقدان ادبی تا حدودی در امان بماند.
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
عبدالباسط عرب یوسف آبادی؛ اویس محمدی؛ فائزه عرب یوسف آبادی
چکیده
گلستان سعدی و بهارستان جامی آثار منثوری به زبان فارسی است که به دلیل تبحر نویسندگان این دو اثر به زبان عربی و فارسی و برخورداری از دانش بلاغی و زبانی، در ترجمة عبارات عربی موجود در این دو کتاب از شگردهای قابل توجهی استفاده شده است. در این پژوهش بر مبنای رویکرد مقصدگرا در ترجمه، عبارات ترجمه شدة عربی در آثار مذکور بررسی شده است. ...
بیشتر
گلستان سعدی و بهارستان جامی آثار منثوری به زبان فارسی است که به دلیل تبحر نویسندگان این دو اثر به زبان عربی و فارسی و برخورداری از دانش بلاغی و زبانی، در ترجمة عبارات عربی موجود در این دو کتاب از شگردهای قابل توجهی استفاده شده است. در این پژوهش بر مبنای رویکرد مقصدگرا در ترجمه، عبارات ترجمه شدة عربی در آثار مذکور بررسی شده است. اساس این رویکرد آن است که مترجم تلاش می‌کند در برابر عناصر زبان و متن مبدأ، عناصری معادل از زبان مقصد برگزیند و با کمک شگردهایی خاص، تمام معنای بافت موردنظر را وارد زبان مقصد کند و تنها به انتقال معنای صریح بسنده نکند. هدف پژوهش آن است که شگردهای ترجمه از عربی به فارسی در گلستان سعدی و بهارستان جامی استخراج و میزان تعهد سعدی و جامی به زبان مقصد بررسی شود. نتایج نشان میدهد که با توجه به اینکه بهارستان جامی که به شیوة گلستان سعدی و به تقلید از آن نوشته شده است، شگردهای ترجمة عبارات عربی به فارسی در این اثر نیز شباهت قابلتوجهی به گلستان دارد؛ بر این اساس، برجستهترین شگردهای رویکرد مقصدگرا در ترجمة عبارات عربی گلستان و بهارستان به ترتیب عبارت است از: انتقال، ناهمگونسازی، افزودهسازی و ابهامزدایی.
عبدالباسط عرب یوسف آبادی؛ فرشته افضلی
چکیده
تردیدی نیست که بخش قابلتوجهی از انیمیشنهای مشهور با اهداف آموزشی و سرگرمکنندة ادبی شکل گرفته‌اند و پدیدآورندگان این آثار با تکیه بر زﺑﺎن ادﺑﻲ جامعة هدفشان را با دنیای طنز و شیوههای بیان آن آشنا میسازند. هرچه طنز در این ژانرهای تصویری- کلامی ﻫﻨﺠﺎرﺷﻜﻦﺗﺮ باشد، ﻗﺪرت ﺟﺬب ﻣﺨﺎطبش نیز اﻓﺰاﻳﺶ میﻳﺎﺑﺪ. این ویژگی ...
بیشتر
تردیدی نیست که بخش قابلتوجهی از انیمیشنهای مشهور با اهداف آموزشی و سرگرمکنندة ادبی شکل گرفته‌اند و پدیدآورندگان این آثار با تکیه بر زﺑﺎن ادﺑﻲ جامعة هدفشان را با دنیای طنز و شیوههای بیان آن آشنا میسازند. هرچه طنز در این ژانرهای تصویری- کلامی ﻫﻨﺠﺎرﺷﻜﻦﺗﺮ باشد، ﻗﺪرت ﺟﺬب ﻣﺨﺎطبش نیز اﻓﺰاﻳﺶ میﻳﺎﺑﺪ. این ویژگی در ارتباط با دوبلة انیمیشن و برجستهسازی طنز کلامی آن نیز صادق است؛ بنابراین هر اندازه گروه دوبله نسبت به ظرافتهای زبان مقصد آگاهی بیشتری داشته باشد، میتواند نقش خود را در تحقق این هدف برجستهتر کند. زوتوپیا (2016م) ازجمله انیمیشنهای موفق کودک است که علاوهبر خلق صحنههای جذاب و هیجانانگیز از زبانی برخوردار است که به زعم بسیاری از منتقدان فیلم کودک نمونة موفق طنز کودک نیز بهشمار میآید. شهرت این انیمیشن سبب شد گروههایی علمی مسؤولیت ترجمه و دوبلة آن را به زبان عربی و فارسی عهدهدار شوند. در این پژوهش تلاش میشود با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به الگوی ترجمة طنز از مگدالناپانِک (2009م)، راهبردهای ترجمة طنز کلامی در دوبلة عربی و فارسی زوتوپیا مورد بررسی تطبیقی قرار گیرد. نتایج نشان میدهد راهکار تحت‌اللفظی در دوبلة عربی (34 درصد) و دگرنویسی در دوبلة فارسی (32 درصد) پربسامدترین راهکار در ترجمة طنز زبان مقصد است. همچنین تفاوت فاحش میان استفاده از راهکار دگرگونسازی در دوبلة عربی (2 درصد) و دوبلة فارسی (19 درصد) نشان میدهد که گروه ترجمه و دوبلة فارسی تأکید بیشتری بر همسوسازی ساختار طنز انیمیشن با فرهنگ و زبان مقصد داشته است؛ بنابراین دوبلة فارسی در بومیسازی طنز به نسبت دوبلة عربی موفقتر عمل کرده است.
