ترجمه در زبان و ادبیات عربی
علی حاجی خانی؛ احمد سلیمانی
چکیده
یکی از چالش‌های مهم در ترجمه قرآن کریم، انتخاب معادل‌های مناسب برای واژگان قرآنی است که در عین دقت معنایی، با زبان معیار همخوانی داشته و قابل درک برای مخاطب فارسی‌زبان باشد. ترجمه‌ای که از زبان معیار فاصله گرفته و شامل واژگان غیرمتداول و مهجور باشد، ممکن است زمینه را برای دوری مخاطب از مفاهیم قرآن فراهم آورد. بنابراین، استفاده از ...
بیشتر
یکی از چالش‌های مهم در ترجمه قرآن کریم، انتخاب معادل‌های مناسب برای واژگان قرآنی است که در عین دقت معنایی، با زبان معیار همخوانی داشته و قابل درک برای مخاطب فارسی‌زبان باشد. ترجمه‌ای که از زبان معیار فاصله گرفته و شامل واژگان غیرمتداول و مهجور باشد، ممکن است زمینه را برای دوری مخاطب از مفاهیم قرآن فراهم آورد. بنابراین، استفاده از معانی نزدیک به مفهوم و قابل درک، هم به انتقال پیام الهی کمک می‌کند و هم زمینه پذیرش و عمل به معارف قرآن را تقویت می‌نماید. این تحقیق با هدف بررسی معادل‌های واژگان قرآن کریم در ترجمه قرآن حداد عادل و ارزیابی تناسب آن‌ها با زبان معیار انجام شده است. در این پژوهش که با روش تحلیلی-مقایسه‌ای انجام شده، ابتدا واژگانی که در ترجمه حداد عادل به کار رفته، مورد تحلیل قرار گرفته و واژگان مهجور و منسوخ شناسایی شدند. همچنین، معادل‌های پیشنهادی برای این واژگان ارائه شده است تا ضمن حفظ دقت معنایی، فهم مخاطب عمومی از آیات قرآن تسهیل گردد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که استفاده از واژگان غیرمتداول در برخی معادل‌ها می‌تواند منجر به کاهش درک و فهم آیات گردد. در عوض، معادل‌های نزدیک‌تر به زبان معیار، باعث تسهیل فهم مفاهیم قرآنی و ارتباط بهتر با مخاطب می‌شود. این پژوهش همچنین بر اهمیت استفاده از معادل‌های ساده، دقیق و قابل درک تأکید دارد تا فرآیند انتقال معانی قرآن به طور مؤثرتر صورت پذیرد.
آسیه ذوعلم؛ علی حاجی خانی
چکیده
چندمعنایی به‌معنای ارادة همزمان چند معنا از لفظ واحد، یکی از مبانی زبان‌شناختی مورد اختلاف در قرآن است که به دو نوع واژگانی و نحوی تقسیم می‌شود. با فرض پذیرش این مبنا، به‌دلیل نقش ترجمه در ابلاغ پیام قرآن، چگونگی اعمال آن در ترجمه اهمیت می‌یابد. این پژوهش درصدد است با روش توصیفی- تحلیلی، علاوه بر یافتن شیوة درست اعمال چندمعنایی ...
بیشتر
چندمعنایی به‌معنای ارادة همزمان چند معنا از لفظ واحد، یکی از مبانی زبان‌شناختی مورد اختلاف در قرآن است که به دو نوع واژگانی و نحوی تقسیم می‌شود. با فرض پذیرش این مبنا، به‌دلیل نقش ترجمه در ابلاغ پیام قرآن، چگونگی اعمال آن در ترجمه اهمیت می‌یابد. این پژوهش درصدد است با روش توصیفی- تحلیلی، علاوه بر یافتن شیوة درست اعمال چندمعنایی در ترجمة قرآن، دیدگاه برخی مترجمان را در این موضوع بررسی کند. برای ترجمة عبارات چندمعنا بهمنظور پرهیز از کژتابی و ریزش معنا با لحاظ معیارهایی چون عدم تعارض معانی با یکدیگر و با دلایل قطعی، چند معنا با حرف ربط «و» بیان می‌شود. از میان مترجمان مورد بررسی، مشکینی و مکارم که به پذیرش چندمعنایی تصریح کردهاند و نیز رضایی، این مبنا را با گسترهها و شیوههای متفاوتی در ترجمه کردهاند. صفوی که براساس المیزان چندمعنایی را نمیپذیرد و معزّی و فولادوند، هیچگاه در ترجمة یک عبارت چند معنا بیان نکردهاند.
علی حاجی خانی؛ نوروز امینی
چکیده
یکی از مباحث تعیین‌کننده در فهم قرآن کریم، میزان توجّه به سیاق است. شکّی نیست که توجّه به بافت سخن و سایر اجزای کلام، در فهم مراد گوینده نقشی اساسی دارد. بر این اساس، توجّه به سیاق در ترجمة قرآن کریم نیز ضروری می‌نماید؛ چراکه هر ترجمه‌ای مستلزم فهم صحیح آیات است. امّا این موضوع که کدام یک از روش‌های ترجمة قرآن کریم به مقولة سیاق توجّه ...
بیشتر
یکی از مباحث تعیین‌کننده در فهم قرآن کریم، میزان توجّه به سیاق است. شکّی نیست که توجّه به بافت سخن و سایر اجزای کلام، در فهم مراد گوینده نقشی اساسی دارد. بر این اساس، توجّه به سیاق در ترجمة قرآن کریم نیز ضروری می‌نماید؛ چراکه هر ترجمه‌ای مستلزم فهم صحیح آیات است. امّا این موضوع که کدام یک از روش‌های ترجمة قرآن کریم به مقولة سیاق توجّه داشته است و از ظرفیّت لازم در این راستا برخوردار است، درخور تأمّل و تحقیق است. این پژوهش با بررسی مهمترین انواع ترجمه‌های موجود از قرآن کریم، میزان توجّه مترجمان به سیاق را در ترجمه‌های تحتاللّفظی، امین، معنایی و تفسیری مورد ارزیابی و نقد قرار داده است و به این نتیجه دست یافته که از میان ترجمه‌های یادشده، میزان توجّه به سیاق در ترجمة تفسیری بیشتر است.
کاووس روحی برندق؛ علی حاجی خانی؛ محسن فریادرس
دوره 5، شماره 12 ، شهریور 1394، ، صفحه 158-133
چکیده
انتقال علوم و معارف از هر زبانی به زبان دیگر، از راه ترجمه ممکن و میسّر است. امّا این جریان انتقال، با وجود نقاط مثبت، نقاط ضعف نیز دارد. توجّه و حسّاسیّت پیرامون این امر در قرآن کریم بسیار حائز اهمیّت است؛ زیرا از منبعی برتر از مادّه سرچشمه می‌گیرد. یکی از این موارد ضعف، در معناشناسی و معادل‌یابی واژة «حشر» و مشتقّات آن دیده می‌شود. ...
بیشتر
انتقال علوم و معارف از هر زبانی به زبان دیگر، از راه ترجمه ممکن و میسّر است. امّا این جریان انتقال، با وجود نقاط مثبت، نقاط ضعف نیز دارد. توجّه و حسّاسیّت پیرامون این امر در قرآن کریم بسیار حائز اهمیّت است؛ زیرا از منبعی برتر از مادّه سرچشمه می‌گیرد. یکی از این موارد ضعف، در معناشناسی و معادل‌یابی واژة «حشر» و مشتقّات آن دیده می‌شود. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی و تحلیلی جامع و کامل دربارة معادل‌یابی این واژه پرداخته است و بدین نتیجه دست یافته است که معادل حقیقی و جامع این واژه، «جمع نمودن و سوق دادن به سوی قیامت» همراه با قید «اجبار» است، امّا این معنای جامع در ترجمه‌های فارسی معاصر از جمله، ترجمه‌های آیتی، الهی قمشهای، رضایی، صفّارزاده، فولادوند، کاویانپور، مجتبوی، مشکینی، مصباحزاده، معزّی و مکارم شیرزای رعایت نشده است و تنها الهی قمشهای در یک مورد، آن هم به صورت ناقص، بدان اشاره کرده است.
