ترجمه در زبان و ادبیات عربی
سید حسن طباطبائی؛ حبیب کشاورز؛ علی ضیغمی
چکیده
یکی از مباحث مهم و مورد توجه نظریه‌پردازان علم ترجمه، ارتباط عمیق بین فرهنگ و زبان است. بسیاری از مترجمان و نظریه‌پردازان برای ترجمۀ متون این دو را لازم و ملزوم یکدیگر می‌دانند. نمی‌توان انکار کرد که زبان بخش بزرگی از فرهنگ را تشکیل می‌دهد و تأثیر فرهنگ و زبان بر یکدیگر تأثیری متقابل است. در نظریۀ ذخایر فرهنگی ایون زوهر، زبان به ...
بیشتر
یکی از مباحث مهم و مورد توجه نظریه‌پردازان علم ترجمه، ارتباط عمیق بین فرهنگ و زبان است. بسیاری از مترجمان و نظریه‌پردازان برای ترجمۀ متون این دو را لازم و ملزوم یکدیگر می‌دانند. نمی‌توان انکار کرد که زبان بخش بزرگی از فرهنگ را تشکیل می‌دهد و تأثیر فرهنگ و زبان بر یکدیگر تأثیری متقابل است. در نظریۀ ذخایر فرهنگی ایون زوهر، زبان به عنوان یک ذخیرۀ فرهنگی به شمار می‌رود که خود متشکل از ریزفرهنگ‌هاست. وی با تکیه بر این نظریه از یک سو به بررسی تعامل بین فرهنگ‌های مختلف می‌پردازد و از سوی دیگر، تعامل بین فرهنگ و زبان را بررسی می‌کند. در حیطۀ ادبیات، داستان‌ها و رمان‌ها را می‌توان منابع غنی فرهنگ یک زبان معرفی کرد. از این رو، این مقاله می‌کوشد با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی بر مبنای نظریۀ ایون زوهر راهکارهای بومی‌سازی عناصر فرهنگی را در ترجمۀ عربی یکی از رمان‌های جمال میرصادقی با عنوان درازنای شب به کوشش احمد یوسف شتا بررسی کند. نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد مترجم به دلیل وام‌گیری زبانی، مبادلات فرهنگی، اشتراکات مسائل اجتماعی، وحدت ادیان و تشابه آداب و رسوم مذهبی در بومی‌سازی عناصر فرهنگی از روش‌هایی چون تجزیه و تحلیل فرهنگی -اختلاط فرهنگی– اصلاح فرهنگی و تطبیق فرهنگی بهره جسته است. از این رمان در مجموع 829 عنصر فرهنگی استخراج شد. نتایج بررسی ترجمآ این عناصر فرهنگی نشان می‌دهد که دو راهکار انتقال عینی (45 درصد) و فرهنگ‌زدایی (37 درصد) بیشترین بسامد را داشته‌اند. بسامد بالای این دو راهکار نشان‌دهنده عدم توجه نویسنده به بومی‌سازی عناصر فرهنگی و تلاش برای انتقال فرهنگ مبدأ به فرهنگ مقصد است.
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
نفیسه عماری اله یاری؛ علی ضیغمی؛ حبیب کشاورز
چکیده
در جوامع پساکرونایی و بازگشت شوق و انگیزه مردم برای تبادل فرهنگ‌ها و سیروسفر، نیاز به ترجمه بیش‌ازپیش احساس می‌شود. در این میان، شاخه‌های متفاوت صنعت گردشگری با ترجمه شفاهی مرتبط شده است. هدف از انجام این پژوهش، دستیابی به مناسب‌ترین راهکارها در ترجمه اسامی خاص گردشگری و اطلاع از بیشترین راهبرد به‌کاررفته از راهبردهای نظریه ون‌کویلی[1] ...
بیشتر
در جوامع پساکرونایی و بازگشت شوق و انگیزه مردم برای تبادل فرهنگ‌ها و سیروسفر، نیاز به ترجمه بیش‌ازپیش احساس می‌شود. در این میان، شاخه‌های متفاوت صنعت گردشگری با ترجمه شفاهی مرتبط شده است. هدف از انجام این پژوهش، دستیابی به مناسب‌ترین راهکارها در ترجمه اسامی خاص گردشگری و اطلاع از بیشترین راهبرد به‌کاررفته از راهبردهای نظریه ون‌کویلی[1] (2007) در این مستند و آشنایی با چالش‌های آن است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی می باشد که در آن 200 اسم خاص از مستند گردشگری-تاریخی «معالم من خوزستان» (به فارسی خوزستان در یک نگاه) که از شبکه بین‌المللی الکوثر پخش شده است، استخراج‌شده و پس از مقایسه نمونه‌های موجود در دو نسخه فارسی و عربی مستند، بر اساس نظریه ون‌کویلی موردنقد و تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش، حاکی از آن است که راهبرد عدم ترجمه، بازتولید و نسخه‌برداری، بیشتر از موارد دیگر استفاده شده است. در حوزه گردشگری، راهبرد عدم ترجمه، بازتولید و نسخه‌برداری از مناسب‌ترین راهبردهای ترجمه به شمار می‌رود؛ زیرا معرفی جاذبه‌های منحصربه‌فرد یک منطقه، از اهداف مترجم در این نوع متون است که باید با ذکر نام اصلی خود، حفظ و متمایز شود. راهبردهای دیگر به‍ترتیب؛ بازتولید به همراه تطبیق با سیستم آوایی واجی زبان مقصد، حذف، عدم ترجمه به همراه توضیح اضافی، جایگزینی با یک معادل در زبان مقصد می‌باشند. [1]. Van Coillie, J.
حبیب کشاورز
چکیده
مترجم در ترجمة متون به ویژه متون ادبی با چالش‌های زیادی مواجه است و باید با انتخاب راهکارهای مناسب، ترجمة با کیفیتی ارائه دهد. یکی از این چالش‌ها مربوط به ترجمة اسامی خاص است. گاهی برخی اسامی خاص در زبان‌های مختلف با توجه به ویژگی‌های زبانی، فرهنگ، عادات، آداب و رسوم دچار تغییراتی می‌شوند و مترجم باید بتواند با اتخاذ شیوه‌های مناسب، ...
بیشتر
مترجم در ترجمة متون به ویژه متون ادبی با چالش‌های زیادی مواجه است و باید با انتخاب راهکارهای مناسب، ترجمة با کیفیتی ارائه دهد. یکی از این چالش‌ها مربوط به ترجمة اسامی خاص است. گاهی برخی اسامی خاص در زبان‌های مختلف با توجه به ویژگی‌های زبانی، فرهنگ، عادات، آداب و رسوم دچار تغییراتی می‌شوند و مترجم باید بتواند با اتخاذ شیوه‌های مناسب، معادلهای مناسبی برای نامهای خاص بیابد. تاکنون برخی پژوهشگران در زمینة راهبردهای ترجمة اسامی خاص نظریههایی ارائه دادهاند. نظریهای که ون‌کویلی ارائه داده و شامل 10 راهبرد است از جدیدترین و کاملترین نظریهها به شمار می‌رود. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی، اسامی خاص موجود در ترجمة عربی رمان سمفونی مردگان اثر عباس معروفی بررسی شده است. احمد موسی، مترجم این اثر به زبان عربی از راهکارهای متفاوتی برای برگردان اسامی خاص استفاده کرده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که مترجم از راهکار نسخه‌برداری و اضافه کردن توضیحات بیش از سایر راهبردها استفاده کرده است. همچنین در برخی موارد عدم تسلط مترجم به فرهنگ ایرانی در تشخیص اسم خاص دچار اشتباه شده و ترجمة نادرستی ارائه کرده است.
حبیب کشاورز
چکیده
تشبیه یکی از مهم‌ترین آرایه‌های زبانی است که علاوه بر شعر و نثر ادبی در متون غیرادبی نیز کاربرد فراوان دارد. از این رو، در فرآیند ترجمه، مبحث برگردان تشبیه، یکی از چالش‌های مهم پیش‌روی مترجمان به‌شمار می‌رود. بیشترین دشواری ترجمۀ تشبیه به تفاوت‌های فرهنگی موجود در زبان مقصد و مبدأ برمی‌گردد. در این میان، تعیین روش صحیح در ترجمۀ ...
بیشتر
تشبیه یکی از مهم‌ترین آرایه‌های زبانی است که علاوه بر شعر و نثر ادبی در متون غیرادبی نیز کاربرد فراوان دارد. از این رو، در فرآیند ترجمه، مبحث برگردان تشبیه، یکی از چالش‌های مهم پیش‌روی مترجمان به‌شمار می‌رود. بیشترین دشواری ترجمۀ تشبیه به تفاوت‌های فرهنگی موجود در زبان مقصد و مبدأ برمی‌گردد. در این میان، تعیین روش صحیح در ترجمۀ عباراتی که در آن تشبیه به‌کار رفته است، می‌تواند دشواری این کار را کمتر کند که این مسأله به مهارت و رویکرد مترجم نیز بستگی دارد. در این مقاله با روش کیفی به بررسی روش‌های به‌کارگرفته شده در ترجمۀ تشبیهات موجود در برگردان عربی رمان «سمفونی مردگان» که با عنوان «سمفونیة الموتی» توسط احمد موسی انجام شده، می‌پردازیم و برای این منظور از الگوی پیرینی (2007) استفاده خواهیم کرد. پیرینی، 6 روش را برای ترجمۀ تشبیه در یک متن پیشنهاد می‌دهد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که این روش‌ها برای بررسی ترجمۀ تشبیه، مناسب و قابل اجرا است. احمد موسی در ترجمۀ سمفونی مردگان، بیشترین استفاده را از روش برگردان تحت‌اللفظی داشته و از سایر روش‌ها کمتر استفاده کرده است. استفادۀ زیاد از روش ترجمۀ تحت‌اللفظی، نشان‌دهندۀ نزدیکی فرهنگ در زبان مبدأ و مقصد و گرایش مترجم به بیگانه‌سازی متن مقصد است. الگوی پیرینی نیاز به تکمیل دارد و راهبردهایی از جمله افزودن ادات تشبیه باید به آن اضافه شود.
