مقاله پژوهشی
نقدی بر ترجمة سورة بیّنة از طاهره صفّارزاده بر اساس الگوی انسجام

معصومه نعمتی قزوینی

دوره 3، شماره 9 ، دی 1392، صفحه 11-36

چکیده
  گرچه تاکنون نظریّه‌های گوناگونی دربارة میزان کارآمدی ترجمه در انتقال مفاهیم به وجود آمده، امّا تقریباً روش علمی متقن برای رسیدن به پاسخ دقیق و روشن این سؤال مطرح نشده است. با این حال، به نظر می‌رسد با به‌کارگیری برخی از نظریّه‌های جدید در حوزة تحلیل متن بتوان به پاسخ‌هایی درخور دست یافت. نظریّة جدید انسجام و پیوستگی هلیدی و حسن ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
چالش‌های معادل‌یابی اصطلاحات«ساختار» و «ساختارگرایی» در قاموس‌های لغوی و پژوهش‌های نوین عربی

علی صیادانی؛ رسول بازیار؛ الهام کاری

دوره 3، شماره 9 ، دی 1392، صفحه 37-54

چکیده
  اصطلاحات «ساختار: Structure» و «ساختارگرایی: Structuralism» از جمله اصطلاحاتی هستند که در آثار معجم نویسان، ناقدان و زبانشناسان عربی، حجم وسیعی از معادل‌های واژگانی را به خود اختصاص داد‌‌ه‌اند که رایج‌ترین آنها: «البنیویة، البنییة، البنائیّة، البنویّة، البنیانیّة، الهیکلیّة، الترکیبیّة و...» است. این نوع چالش‌های ترجمه‌‌‌های ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تحلیل مقایسه‌ای ساز و کار قرینه و بافت زبانی در فهم متن

فرشید ترکاشوند؛ نسرین ناگهی

دوره 3، شماره 9 ، دی 1392، صفحه 55-70

چکیده
  بافت زبانی به عنوان بستری که معنای دقیق واژگان و جملات را مشخّص می‌کند یکی از مباحث مهم در پژوهش‌های زبانی، به‌ویژه علم معناشناسی به حساب می‌آید. در مباحث سنّتی نحو و بلاغت، مؤلّفه‌هایی چون «قرینة لفظی» و «قرینة معنوی» زیرمجموعة مقولة گستردة بافت زبانی به حساب می‌آیند. بافت زبانی در علم معناشناسی از آفاق گسترده‌ای ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
«تصریح ضمایر جنسیّتی» در ترجمة محمّدرضا مرعشی‌پور از رمان «راه» نجیب محفوظ

فرامرز میرزایی؛ سید اسماعیل قاسمی موسوی

دوره 3، شماره 9 ، دی 1392، صفحه 71-84

چکیده
  تفاوت ساختار زبان متن با زبان ترجمه یکی از مشکلات مترجم به شمار می‌رود. تفاوت ساختاری در ضمایر جنسیّتی Gender-specific pronoun)) در زبان فارسی و عربی چنان مایة ابهام‌ است که مترجم ناچار می‌شود توضیح اضافی دهد. این رفتار مترجم «تصریح» (Explication) نام دارد. در واقع، مترجم اطّلاعاتی را که در متن اصلی نیست، در ترجمة خود می‌آورد تا معنای متن را روشن‌تر ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
از تعدیل تا معادل‌یابی

رضا ناظمیان؛ زهره قربانی

دوره 3، شماره 9 ، دی 1392، صفحه 85-102

چکیده
  معادل‌یابی واژگانی یک فعّالیّت ذهنی است که در لایه‌های مختلف ذهن صورت می‌گیرد. معادل‌یابی و ترجمه در سطح اوّلین لایة ذهن، کارمترجم نوآموزی است که هنوز در کار ترجمه تجربه‌ای نیندوخته است و تحت تأثیر ترجمة متون کهن یاد گرفته که معنای هر کلمه را زیر آن کلمه بنویسد و هراس دارد که معنای کلمه را به دقّت وارسی کند و مترادف‌هایی را که به ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
دشواری ترجمة قرآن کریم در برخی از روش‌های قصر (تعریف مسند و مسندٌالیه ـ تقدیم مسندٌالیه بر مسند فعلی)

سیمین ولوی؛ طاهره تیزغم

دوره 3، شماره 9 ، دی 1392، صفحه 103-118

چکیده
  قرآن کریم در ایجاز و بیان اسلوبی بی‌نظیر دارد و به دلیل برخورداری از ویژگی‌های بلاغی و بیانی، ترجمة آن به دیگر زبانها بسیار دشوار است. لذا مترجم قرآن علاوه بر آشنایی با اسباب نزول و سیاق آیات، لازم است ویژگی‌های بلاغی زبان عربی را به خوبی بشناسد تا بتواند با رعایت دقّت، امانت و بدون حذف و تغییر معنا به ترجمة صحیح آیات بپردازد، امّا ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
نقش ترجمه در ادبیّات تطبیقی و داستان‌نویسی معاصر (با تأکید بر ادبیّات فارسی و عربی)

مهدی ممتحن؛ ایران لک

دوره 3، شماره 9 ، دی 1392، صفحه 119-141

چکیده
  با در نظر داشتن این موضوع که «ترجمه» نخستین ابزار برای عبور از مرز ادبیّات یک سرزمین و ورود به قلمرو «ادبیّات دیگری» است، می‌توان آن را یکی از عوامل مانع انزوا و انفعال انواع ادبی یک ملّت و در نتیجه، انحطاط آن به‌شمار آورد. پژوهش حاضر سعی دارد نشان دهد که ترجمه در شکل‌گیری روابط ادبیّات ملل و نیز نقل و انتقال‌های میان آنها ...  بیشتر