مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
واکاوی ترجمۀ حمیدرضا مهاجرانی از رمان «برید اللّیل» بر اساس نظریّۀ «آنتوان برمن»

محمدنبی احمدی؛ فرزانه چله نیا

دوره 13، شماره 28 ، فروردین 1402، صفحه 9-34

https://doi.org/10.22054/rctall.2021.58964.1540

چکیده
  ترجمۀ متون ادبی یکی از سخت‍ترین انواع ترجمه است که با چالش‍هایی مواجه می‍باشد که باعث پیچیدگی و دشواری هرچه‌تمام‌تر آن می‍شود. امروزه نظریه‌پردازان با ارائۀ انواع تکنیک‍ها و روش‍های برتر ترجمه کمک شایانی به مترجمان کرده‍اند و تا حدودی مسیر پیش‍روی آن‌ها را هموار نموده‍اند. یکی از نظریه‌پردازان مطرح در این زمینه ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
نقد ترجمه سبک «چند زبانی» رمان در سه برگردان فارسی از رمان «پست شبانه»

فاطمه اکبری زاده؛ یسرا شادمان

دوره 13، شماره 28 ، فروردین 1402، صفحه 35-68

https://doi.org/10.22054/rctall.2022.63765.1581

چکیده
  بر اساس نظریه باختین؛ رمان به‌عنوان نوع ادبی، متناسب با روح عصر و جامعه بشری، دارای روابط مکالمه‍‍گون در ابعاد زبانی است. رمان تصویری گفتگومند، حاصل درهم‍تنیدگی زبان‍های برآمده از شخصیت‍هاست؛ که هرکدام با جهان‍بینی‍، سطح اجتماعی و فرهنگی مختلف، در رمان حضورداشته و در تعامل باهم هستند. رمان «پست شبانه» در دنیایی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
تعادل معنایی در ترجمۀ شعر به شعر در پرتو نظریۀ نظم (با تمرکز بر ترجمۀ شعر کلاسیک میان عربی و فارسی)

حسام حاج مومن

دوره 13، شماره 28 ، فروردین 1402، صفحه 69-100

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.74473.1680

چکیده
  این مطالعه با تمرکز بر ترجمۀ شعر کلاسیک به شعر کلاسیک میان زبان‍های عربی و فارسی، به بررسی این مسئله می‍پردازد که در این نوع ترجمه، «تعادل معنایی» میان شعرِ مبدأ و شعرِ مقصد چه نوع رابطه‍ای است و چگونه تحقق می‍یابد. روش مطالعه تحلیلی توصیفی است. در بخش تحلیلی، ابتدا ساخت معناییِ شعر برمبنای نظریۀ نظمِ عبدالقاهر جرجانی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
نقش زبان در دو ترجمه رضا عامری و عطاءالله مهاجرانی از رمان موسم الهجرة إلی الشمال بر اساس دیدگاه کریستین نورد

علی صیادانی؛ سامان رحیم خانی؛ سمیه آقامحمدی

دوره 13، شماره 28 ، فروردین 1402، صفحه 101-144

https://doi.org/10.22054/rctall.2022.69695.1645

چکیده
  طی دهه‎های مختلف، زبان و ترجمه ارتباط گسترده و متقابلی باهم داشته و ترجمه با بهره‌گیری از علم زبان‌شناسی و مدنظر قرار دادن بافت‎های زبانی در برقراری ارتباطی پویا و ملموس با مخاطب به پیشرفت‎های بسیاری دست یافته است. کریستین نورد (۱۹۷۷) نظریه‌پرداز حوزه مطالعات ترجمه با ارائه مؤلفه‎های الگوی نقش زبانی خاص خود سبب بهبودی هرچه ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
نگاهی به فرایند ترجمه در نهادهای تحصیلات عالی افغانستان در سال 1399

گل محمد باسل؛ سید عظیم الله عصمتی

دوره 13، شماره 28 ، فروردین 1402، صفحه 145-180

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.73043.1666

چکیده
  در این پژوهش از روش تحلیلی- آماری استفاده شده است. هدف بنیادی ما در تحقیق حاضر نشان دادن میزان استفاده از فرایند ترجمه در نظام آکادمیک افغانستان بوده است. یافته‍های این پژوهش حاکی از آن است که سال (1399) در مقایسه با سال‍های پسین، بیشترین رقم از ثبت موضوعات را برای ترجمه در خود داشته است. طوری که یک تفاوت در حدود 30% میان‌سال (1399) و سال ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
نقد و بررسی برگردان روح‌الله رحیمی از رمان «تحت أقدام الأمهات» با تکیه بر رویکرد بوطیقای ترجمۀ هِنری مِشونیک 1972 م

عباس گنجعلی؛ سید مهدی نوری کیذقانی؛ مسعود سلمانی حقیقی

دوره 13، شماره 28 ، فروردین 1402، صفحه 181-211

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.72500.1665

چکیده
  امروزه نظریه‌پردازان حوزۀ ترجمه با ارائه آثار و نظریات خود گامی بلند در جهت توسعۀ روش‌های نقد و بررسی ترجمه برداشته‌ و بستر لازم را جهت ارائۀ ترجمۀ مطلوب، فرا روی مترجمان فراهم کرده‌اند. یکی از نظریۀ‌پردازان این حوزه، هنری مشونیک فرانسوی است. بوطیقای ترجمه در مفهومی که در این بحث مدنظر قرار داده می‌شود، به قول مشونیک نوعی نظریۀ ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
بررسی و نقد ترجمه‌ی علی عباس زلیخه از کنایات شعر حافظ

امیر افشین فرهادیان؛ سید مهدی مسبوق

دوره 13، شماره 28 ، فروردین 1402، صفحه 213-252

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.73184.1667

چکیده
  شعر حافظ فراتر از ارزش‌های ادبی و هنری آن به‌مثابۀ آینه‌دار فرهنگ و جهان‌بینی ایرانی شناخته شده است. ازاین‌رو آشنایی با آن از سوی اهالی زبان و فرهنگ‌های دیگر، دریچه‌ای به ادراک هنر، فرهنگ و ذائقۀ ایرانی خواهد گشود. از این منظر، کیفیت ترجمۀ سروده‌های حافظ به زبان‌های دیگر اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. تاکنون دست‌کم، نه ترجمۀ گزیده ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
نقد و تحلیل برگردان‌های عربی رباعیات خیام

مجید صالح بک

دوره 13، شماره 28 ، فروردین 1402، صفحه 253-296

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.75571.1691

چکیده
  این پژوهش تلاش دارد برگردان‌های عربی رباعیات خیام را موردنقد و تحلیل قرار دهد؛ ازاین‌رو، در آغاز به شرح مختصری از زندگی و جایگاه این شاعر و ریاضی‌دان ایرانی و دیدگاه‌های مطرح ازسوی خیام‌شناسان پرداخته است. سپس اثر سترگ او در برگردان نامداران جهان عرب موردبحث قرار گرفته است. در این بخش ابتدا از تاریخچۀ رباعی، رباعیات خیام، ترجمه ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
بررسی و نقد پذیرش «دیگری» در ترجمۀ ماجدة العنانی از «نون والقلم» بر مبنای مؤلفۀ منطقی‌سازی در نظریۀ آنتوان برمن

رضا ناظمیان؛ نصیر ملکی؛ صادق خورشا

دوره 13، شماره 28 ، فروردین 1402، صفحه 297-325

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.75166.1685

چکیده
  «دیگری» مبنای شناخت «خود» و مقدمۀ خودشناسی است. راه رسیدن به خودشناسی، ارتباط با دیگری است. زمانی می‍توانیم با دیگری ارتباط برقرار کنیم که او را پذیرفته باشیم و خود را با او یگانه بدانیم. گرایش‍های ریخت‍شکنانۀ نظریه‍پرداز فرانسوی آنتوان برمن بر مبنای احترام به «دیگری» و خودداری از بیگانه‍زدایی در ترجمه شکل ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
ترجمۀ متون سیاسی (عربی به فارسی) با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی

زهرا کرم زادگان؛ فاطمه مظاهری

دوره 13، شماره 28 ، فروردین 1402، صفحه 327-358

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.75801.1693

چکیده
  تحلیل گفتمان انتقادی به مترجمان این مجوز را داد که در ترجمة متن­هایی که دربردارندة ایدئولوژی هستند، دست به بازآفرینی زده و انتخاب­های زبانی خود را همسو با فرهنگ و ایدئولوژی متن مقصد انجام دهند. از سوی دیگر سرعت و شدت تأثیر گذاری گفتمان­ای رسانه­ای، رسانه­ها را در مرکز توجة سیاستمداران و صاحبان قدرت و ابزاری برای رواج گفتمان­های ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
بررسی برگردان اسامی خاص در مستند «معالم من خوزستان» شبکه الکوثر بر اساس نظریه ون‌کویلی

نفیسه عماری اله یاری؛ علی ضیغمی؛ حبیب کشاورز

دوره 13، شماره 28 ، فروردین 1402، صفحه 359-384

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.73646.1674

چکیده
  در جوامع پساکرونایی و بازگشت شوق و انگیزه مردم برای تبادل فرهنگ‌ها و سیروسفر، نیاز به ترجمه بیش‌ازپیش احساس می‌شود. در این میان، شاخه‌های متفاوت صنعت گردشگری با ترجمه شفاهی مرتبط شده است. هدف از انجام این پژوهش، دستیابی به مناسب‌ترین راهکارها در ترجمه اسامی خاص گردشگری و اطلاع از بیشترین راهبرد به‌کاررفته از راهبردهای نظریه ون‌کویلی[1] ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
ارزیابی فرآیند ترجمه عربی واژگان کتاب «امامت و رهبری» با تکیه بر نظریه لادمیرال

نرگس ثمره؛ وحیده مطهری؛ ریحانه ملازاده

دوره 13، شماره 28 ، فروردین 1402، صفحه 385-413

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.74688.1683

چکیده
  معمولاً تفاوت ساختاری زبان‌ها، مترجم را در ترجمه دقیق واژگان و انتقال درست مفهوم به زبان مقصد با چالش‌هایی مواجه می‌کند. این امر باعث پیدایش نظریه‌های زبانی متعددی شده است. ژان رنه لادمیرال، نظریه‌پرداز فرانسوی، برای ترجمه واژگان و انتقال محتوا، مؤلفه‍هایی را پیشنهاد داده که برای مترجم در فرایند انتقال معنا و ایجاد تعادل بین ...  بیشتر