مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
اعظم دریادل موحد؛ سید مهدی مسبوق؛ محمد طاهری
چکیده
عطار نیشابوری شاعر بلندآوازه و عارف بزرگ سدۀ ششم و هفتم هجری، مضامین والای عرفانی را در قالب نماد و رمز در آثار خود به تصویر کشیدهاست. یکی از این آثار، منظومه فاخر منطقالطیر است که با نماد و رمزهای دینی و عرفانی پیوندی عمیق دارد. از آنجا که تلمیح، نقش برجستهای در تأثیرگذاری مضامین عرفانی دارد عطار این تلمیحات را به صورت رمز و نماد ...
بیشتر
عطار نیشابوری شاعر بلندآوازه و عارف بزرگ سدۀ ششم و هفتم هجری، مضامین والای عرفانی را در قالب نماد و رمز در آثار خود به تصویر کشیدهاست. یکی از این آثار، منظومه فاخر منطقالطیر است که با نماد و رمزهای دینی و عرفانی پیوندی عمیق دارد. از آنجا که تلمیح، نقش برجستهای در تأثیرگذاری مضامین عرفانی دارد عطار این تلمیحات را به صورت رمز و نماد بیان میکند تا مواعظ و حکمتهایش در جان شنونده بنشیند. این شاهکار ادبی و عرفانی به زبانهای مختلف از جمله عربی ترجمه شده است. تاکنون سه ترجمه عربی از این منظومه توسط احمد ناجی القیسی، بدیع محمد جمعه و علی عباس زلیخه صورت گرفته که بیتردید معادلیابی و بازگردانی تلمیحات و رموز آن یکی از مهمترین چالشهای پیشروی مترجمان بودهاست. لپیهالم برای برگردان تلمیحات و نمادها روشهایی را معرفی میکند که پژوهش حاضر کوشیده با روش توصیفی و با تکیه بر مدل لپیهالم کیفیت انتقال تلمیحات نمادین را در سه ترجمه یادشده مورد ارزیابی و سنجش قرار دهد. با توجه به گستردگی منطقالطیر 65 بیت آغازین آن با عنوان «سخنی با مرغان» به دلیل بسامد بالای تلمیحات نمادین به عنوان پیکره پژوهش انتخاب شد. برآیند پژوهش نشان داد که در بین مترجمان تنها ناجی القیسی معنای نهفته در تلمیحات نمادین را مورد توجه قرار داده و کوشیده معادل مناسبی برای آن برگزیند. بدیع جمعه بدون توجه به این تلمیحات رمزی، فقط به تلمیحات داستانی یا آیات قرآن در پانویس اشاره کرده و زلیخه نیز بیاعتنا به این تلمیحات آنها را تحتاللفظی بازگردانی کرده است
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
علی نجفی ایوکی
چکیده
یکی از شگردهای مهمی که سخنوران صاحب نام در فرایند انتقال مفاهیم مورد نظر از آن استفاده کردهاند تکنیک «عکس» یا «تبدیل» است. امام علی علیه السلام به عنوان یک سخنور بیبدیل، برای ترسیم اندیشهها در خطبههای خود از شگرد یادشده بهره گرفته است و بارِ معناییِ زیادی را بر دوش آن قرار داده و تلاش کرده با توانش زبانی خویش، میانِ ...
بیشتر
یکی از شگردهای مهمی که سخنوران صاحب نام در فرایند انتقال مفاهیم مورد نظر از آن استفاده کردهاند تکنیک «عکس» یا «تبدیل» است. امام علی علیه السلام به عنوان یک سخنور بیبدیل، برای ترسیم اندیشهها در خطبههای خود از شگرد یادشده بهره گرفته است و بارِ معناییِ زیادی را بر دوش آن قرار داده و تلاش کرده با توانش زبانی خویش، میانِ ساخت زبانی و مفهوم مورد نظر هماهنگی و همسویی ایجاد نماید و از رهگذر آن، ایدئولوژی خود را به مخاطب القا نماید. در پرتو اهمیت جایگاه و کارکرد شگرد عکس در نهج البلاغه، پژوهش حاضر میکوشد با انتخاب ترجمه محمد دشتی و عبد المجید معادیخواه به عنوان جامعه مطالعاتی، به روش توصیفی- تحلیلی، نحوه برگردانِ پارهگفتهایِ عکسمحورِ خطبههای نهج البلاغه را از منظر رسایی یا نارسایی دلالت، بازآفرینی یا گذر از تناظر در ساخت، رعایت اقتصاد زبانی یا نادیده گرفتن آن مورد واکاوی قرار دهد تا از کیفیت فهم آن دو مترجم نسبت به دلالت شگرد یادشده، چگونگی بازتولید آن تکنیک بیانی در زبان مقصد، و میزان توجه به اقتصاد زبانی و کمینهگراییِ نخستین پرده بردارد. بررسی گویای این است که هر دو مترجم به وجود این تکنیک در متن مبدا شناخت داشتهاند و کوشیدهاند در فرایند برگردانِ متن، از رهگذر تکرار سازههای اصلی عکس، آن را در زبان فارسی بازآفرینی و بازسازی نماید و با آرایش جدید واژگان متناظر، آن راهبرد بیانی را در زبان مقصد پیادهسازی کنند. دیگر اینکه گاهی اوقات محدودیت معنایی و ساختاری مانع از بازآفرینی عکس در زبان مقصد شده است.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
محمد رحیمی؛ شکوفه شاهزیدی
چکیده
ترجمه ماشینی به عنوان یک فناوری مهم هر روز دارد روبه جلوتر حرکت میکند و سعی دارد تا امکان ارتباط بین فرهنگها و افراد را فراهم کند. در این زمینه، ترجمه گوگل از اهمیت و گستردگی ویژهای در میان کاربران برخوردار است و هر روز بر کارکرد آن افزوده میشود. مقاله حاضر با این فرض که هوش مصنوعی در عرصه ترجمه ادبی چالشهای بزرگی دارد، تلاش ...
بیشتر
ترجمه ماشینی به عنوان یک فناوری مهم هر روز دارد روبه جلوتر حرکت میکند و سعی دارد تا امکان ارتباط بین فرهنگها و افراد را فراهم کند. در این زمینه، ترجمه گوگل از اهمیت و گستردگی ویژهای در میان کاربران برخوردار است و هر روز بر کارکرد آن افزوده میشود. مقاله حاضر با این فرض که هوش مصنوعی در عرصه ترجمه ادبی چالشهای بزرگی دارد، تلاش میکند تا خطاهای ترجمه هوش مصنوعی از یک متن ادبی را به بررسی بنشیند. برای این منظور ترجمه عربی گوگل از شعر «مهتابِ» نیما یوشیج به عنوان یک متن مشهور و البته ساده انتخاب شده است. برای این منظور ضمن تحلیل خطای ترجمه ماشینی و دستهبندی آنها متناسب با سطوح زبان؛ راهکارهایی برای بهبود این نوع ترجمه با دخالت انسان، ارائه میشود. مهمترین یافتههای این پژوهش بیانگر این مطلب است که ترجمه گوگل از یک متن ادبی ـ در حال حاضر ـ و با تمام پیشرفتها و مزایا، ـ در سطوح خوانشی؛ واژگانی، دستوری و معنایی ـ زیباییشناختی، مشکل جدی دارد و نیازمند دخالت انسان در قالب راهکارهایی چون، تغییر رسم الخط، واضحسازی، سادهسازی، معاصرسازی و... است.