مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
مجید صالح بک؛ عبدالقادر پریز؛ پروین صانعی
چکیده
سوسور با نگاهی سیستماتیک و نظام مند، زبان را مجموعه‌ای از نشانه‌ها دانسته ولذا در نظریه زبانی خود نشانه را کلیدواژه اساسی قرار می‌دهد. در ترجمه نیز نشانه‌ها بسیار حائز اهمیت‌اند و مترجم باید بتواند با شناخت دقیق کلمات متن، روابط میان آنها را شناسایی کرده و از این روابط در جهت ترجمه‌ای دقیق‌تر یاری گیرد؛ این مسأله در ترجمه قرآن ...
بیشتر
سوسور با نگاهی سیستماتیک و نظام مند، زبان را مجموعه‌ای از نشانه‌ها دانسته ولذا در نظریه زبانی خود نشانه را کلیدواژه اساسی قرار می‌دهد. در ترجمه نیز نشانه‌ها بسیار حائز اهمیت‌اند و مترجم باید بتواند با شناخت دقیق کلمات متن، روابط میان آنها را شناسایی کرده و از این روابط در جهت ترجمه‌ای دقیق‌تر یاری گیرد؛ این مسأله در ترجمه قرآن کریم اهمیتی دوچندان می‌یابد. از جمله واژگان بکاررفته در قرآن کریم که بررسی معنایی آن نیاز به توجه و دقت دارد واژه «صهر» است. پژوهش حاضر که به روش تحلیلی-توصیفی صورت گرفته تلاش داردبا رویکردی معناشناسانه-ساختارگرایانه به این سؤال پاسخ دهدکه سطوح و لایه‌های معنایی مختلف واژه «صهر» در قرآن کریم چگونه شکل می‌گیرد، و مفهوم «صهر» در کاربرد قرآنی آن ، بر محور جانشینی و همنشینی با کدام واژگان مترادف است؟ نتیجه حاصل شده بیان می‌کند که اگر چه واژۀ « صهر» در اصل فارسی و هم درفرهنگ افات عربی یکی از معانی اصلی آن، "نَسَب" ذکر شده اما درهمنشینی آن با همین کلمه سبب می‌شودکه معنای دیگری پیدا کند.ازاین رومترجمان دراین باره رویکردهای مختلفی در پیش گرفته اند؛برخی با در نظر گرفتن رابطه تضاد میان نسب و صهر این دو را به نسبی و سببی ترجمه کرده‌اند. برخی دیگر این دو را به ذکور(مردان ) و اناث(زنان) ترجمه کرده‌اند. ازسویی دیگر با وجود آن که معنای داماد برای واژۀ « صهر» در منابع متعددی آمده اما در ترجمه های مورد بررسی مقاله حاضر تنها یکی از منابع یعنی ترجمۀ فولادوند چنین معنایی را برای آن آورده است.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
یسرا شادمان؛ فاطمه اکبری زاده
چکیده
ژان رنه لادمیرال در حوزه نظریه‌پردازی ترجمه با رویکرد مقصد‌گرا معتقد است که محدود نمودن ترجمه به رمزگردانی ساده نا‌درست بوده و مترجم باید به تولید معنا و یا آفرینش مجدد بپردازد. این نظریه‌پرداز راهکارهایی از جمله جابجایی، ابهام زدایی، افزوده‌سازی و... ارائه داده است. مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی با تکیه بر رویکرد لادمیرال، ...
بیشتر
ژان رنه لادمیرال در حوزه نظریه‌پردازی ترجمه با رویکرد مقصد‌گرا معتقد است که محدود نمودن ترجمه به رمزگردانی ساده نا‌درست بوده و مترجم باید به تولید معنا و یا آفرینش مجدد بپردازد. این نظریه‌پرداز راهکارهایی از جمله جابجایی، ابهام زدایی، افزوده‌سازی و... ارائه داده است. مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی با تکیه بر رویکرد لادمیرال، به بازخوانی ترجمه رضا عامری از رمان «موسم الهجرة إلی الشمال» اثر طیب صالح -کاندید جانشینی «نجیب محفوظ»- می‌پردازد. جستار حاضر نمونه‌هایی از ترجمه راکه طبق مؤلفههای لادمیرال موفق بوده‌اند، ارائه و توفیقشان را طبق مؤلفه‌ها تحلیل نموده است. سپس نمونه‌هایی دیگر را ذکر کرده که طبق مؤلفه‌ها موفق نبوده‌‌اند. در پایان، دلایل قوت و ضعف ترجمۀ عامری بر اساس نظریۀ لادمیرال نشان داده شده است. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد، مترجم در مباحث «ابهام زدایی»، «افزوده سازی» و «حذف» کاملا موافق با مؤلفههای لادمیرال عمل نموده و متنی خوانا و قابل فهم در فرهنگ مقصد ارائه داده است. ولی در پاره‌ای از موارد، مانند مباحث «جابجایی» و«حق انتخاب مترجم»، مؤلفههای الگوی لادمیرال دیده نشده است. در نهایت طبق آمار گرفته شده از 24 نمونه متن طیب صالح، 3 مورد ترجمه، مخالف رویکرد مؤلفههای لادمیرال بوده است.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
نیکو نیک راه؛ علیرضا نظری؛ علی اصغر شهبازی
چکیده
ترجمه به عنوان فرایند انتقال داده‌های زبانی در بسیاری از متون ادبی به ویژه آثار داستانی به عنوان پل تعاملات فرهنگی عمل می‌کند. از این‌رو، تسلّط مترجم بر عناصر فرهنگی موجود در متن مبدأ و توانمندی وی در گزینش معادل صحیح یا صحیح‌تر در متن مقصد می‌تواند به عنوان مقوله‌ای در سنجش توفیق یا عدم توفیق مترجم محسوب شود. «پیتر نیومارک» ...
بیشتر
ترجمه به عنوان فرایند انتقال داده‌های زبانی در بسیاری از متون ادبی به ویژه آثار داستانی به عنوان پل تعاملات فرهنگی عمل می‌کند. از این‌رو، تسلّط مترجم بر عناصر فرهنگی موجود در متن مبدأ و توانمندی وی در گزینش معادل صحیح یا صحیح‌تر در متن مقصد می‌تواند به عنوان مقوله‌ای در سنجش توفیق یا عدم توفیق مترجم محسوب شود. «پیتر نیومارک» بیش و پیش از دیگر نظریه‌پردازان متوجه اهمیت این مقوله بود و علاوه بر دسته‌بندی مقولات به ارائه راهکارهایی در معادل‌گزینی عناصر فرهنگی پرداخت. رمان «سفر» اثر محمود دولت‌آبادی با توجه به درون‌مایه آن و حرکت داستانی آن در بستر فرهنگ سنتی ایران برخوردار از کلیه عناصر فرهنگی مد نظر نیومارک است و مترجم این اثر به زبان عربی با چالشهای متعددی در این امر مواجه شده است. مقاله حاضر با روش توصیفی‌ـ تحلیلی و با اتکا به نظریه نیومارک سعی می‌کند ضمن اشاره به راهکارهای مترجم در مواجهه با عناصر فرهنگی به تحلیل و نقد چگونگی گزینش‌های مترجم بپردازد و از این رهگذر به ارزیابی و حتی سبک‌شناسی عملکرد مترجم در بهره‌گیری از راهکارهای نیومارک بپردارد. نتایج حاصل نشان می‌دهد که پربسامدترین عناصر فرهنگی، مربوط به فرهنگ مادی و ضرب‌المثل‌ها بوده است و نیز مترجم در ترجمۀ عناصر فرهنگی، از راهکار تلفیقی بیشتر از سایر روش‌ها بهره برده است و می‌توان گفت علت استفاده زیاد مترجم از این روش، تعداد زیاد برخی مقولات فرهنگی از جمله فرهنگ مادی و ضرب‌المثل‌ها و نیز جهت رفع ابهام و توضیح در پاورقی برای آشنایی بیشتر مخاطبان عرب زبان بوده است.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
سید مهدی مسبوق؛ سولماز غفاری
چکیده
دهستانی به خاطر ترجمه الفرج بعد الشدة از شهرت بالایی برخوردار است. امروزه با گسترش مطالعات ترجمه، نقد ترجمه در صدد است که ترجمه را نسبت به متن اصلی ارزیابی کند و کیفیت آن‌را بسنجد و نیز به نحوه عملکرد مترجم در ترجمه پی ببرد. یکی از الگوهای متناسب نقد ترجمه الگوی کاتارینا رایس می‌باشد که کمتر مورد عنایت پژوهشگران واقع شده است. با توجه ...
بیشتر
دهستانی به خاطر ترجمه الفرج بعد الشدة از شهرت بالایی برخوردار است. امروزه با گسترش مطالعات ترجمه، نقد ترجمه در صدد است که ترجمه را نسبت به متن اصلی ارزیابی کند و کیفیت آن‌را بسنجد و نیز به نحوه عملکرد مترجم در ترجمه پی ببرد. یکی از الگوهای متناسب نقد ترجمه الگوی کاتارینا رایس می‌باشد که کمتر مورد عنایت پژوهشگران واقع شده است. با توجه به جامعیت تکنیک‌های نقد ترجمه در الگوی کاتارینا رایس نسبت به سایر مدل‌های ترجمه، پژوهش حاضر می‌تواند ضمن تطبیق الگوی مورد نظر رایس، تحلیل جامعی از ترجمه فارسی کتاب الفرج بعد الشدة از دو منظر زبان‌شناختی و فرازبانی ارائه نماید؛ چرا که اختلاف ساختمانی دو زبان قطعا در فرآیند ترجمه چشمگیر و غیرقابل انکار است و این مساله در پژوهشهای ترجمه و مطالعات زبان‌شناسی می‌تواند مفید واقع شود. با توجه به گستردگی حجم کتاب، باب اول آن به عنوان پیکرۀ پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. برآیند پژوهش نشان داد که ترجمه دهستانی ترجمه‌ای اقتباسی از «الفرج بعد الشدة» است. مترجم با کاربست معادل‌های همسو با زبان مقصد و ایجاد تغییرات معنایی شامل کاهش، افزایش و حذف زبان ترجمه را طبیعی نموده است. در تطبیق ترجمه او با نظریه کاتارینا رایس نیز مشخص شد مترجم محتوا محوری را نقش غالب زبان مقصد درنظر گرفته است.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
فاطمه سواری؛ نعیم عموری
چکیده
چکیده
نقد و ارزیابی ترجمه یکی از مهمترین زمینه‌های مطالعاتی بر پایه بنیان‌های پژوهشهای علمی به شمار می‌رود که به منظور سنجش و تشخیص سطح کیفی متون ترجمه شده صورت می‌پذیرد.لازمه این نقد و ارزیابی،کمک گرفتن از پژوهشهای زبان‌شناختی نظریه‌پردازان مطرح در حوزه مطالعات ترجمه است.یکی از مهمترین الگوهای زبان‌شناختی که به منظور ...
بیشتر
چکیده
نقد و ارزیابی ترجمه یکی از مهمترین زمینه‌های مطالعاتی بر پایه بنیان‌های پژوهشهای علمی به شمار می‌رود که به منظور سنجش و تشخیص سطح کیفی متون ترجمه شده صورت می‌پذیرد.لازمه این نقد و ارزیابی،کمک گرفتن از پژوهشهای زبان‌شناختی نظریه‌پردازان مطرح در حوزه مطالعات ترجمه است.یکی از مهمترین الگوهای زبان‌شناختی که به منظور ارزشیابی سطح کیفی ترجمه‌ها معرفی و شناخته شده،الگوی ترجمه خانم«کارمن گارسس»است.پژوهش پیش‌رو با روشی توصیفی-تحلیلی بر آن است تا با بهره‌گیری از الگوی پیشنهادی کارمن گارسس به عنوان یک سنجه و الگوی ارزیابی کیفیت ترجمه،رمان«فی قلبی أنثی عبریة»از خولة حمدی با ترجمه خانم اسماء خواجه‌زاده را بررسی و ارزیابی کند.خانم کارمن گارسس چهار سطح را برای سنجش و ارزیابی ترجمه‌ها پیشنهاد می‌دهد که عبارتند از:1- سطح معنایی- لغوی؛2- سطح نحوی- واژه‌ساختی(صرفی)؛3- سطح گفتمانی-کاربردی؛4- سطح سبکی-مقصود شناختی.به دلیل گستردگی سطوح چهارگانه گارسس،پژوهش حاضر صرفا به بررسی دو سطح معنایی-لغوی و نحوی-واژه‌ساختی پرداخته و به این نتیجه می‌رسد که؛برجسته‌ترین مؤلفههای سطوح معنایی-لغوی در این ترجمه،معادل فرهنگی یا کارکردی،بسط نحوی، قبض نحوی،ابهام و خاص در برابر عام یا برعکس است و در سطح نحوی-واژه‌ساختی،برجسته‌ترین مؤلفه‌ها را ترجمه تحتاللفظی،اقتباس،تغییر نحوی یا دستورگردانی،تغییر دیدگاه،توضیح یا بسط معنی، تقلیل و حذف،تغییر نوع جمله در ترجمه تشکیل می‌دهد و با نظر به اینکه میزان کفایت و مقبولیت یک ترجمه بر اساس شمارش ویژگی‌های مثبت و منفی آن سنجیده می‌شود و هرچه تعداد ویژگی‌های مثبت متن ترجمه‌شده بالاتر باشد به همان میزان کفایت و مقبولیت آن نیز بالاتر است،می‌توان گفت ترجمه خواجه‌زاده مطابق با الگوی گارسس از کفایت و مقبولیت مطلوبی برخوردار است.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
محمد زنگویی؛ احمد پاشازانوس؛ عبدالعلی آل بویه لنگرودی
چکیده
چکیده یکی از سبک‌های زیبای قرآنی برای بیان حقیقت، جلب توجه و آگاهی دادن به مخاطب، استفهام است. غالب استفهام‌های قرآن در بر دارندة اغراض و اهدافی غیر از استفهام حقیقی است. عالمان علم بلاغت، معانی ثانویة متعددی را از جمله انکار، استهزاء، تعجب، تقریر، نفی و... برای استفهام برشمرده‌اند. تاکنون تئوری‌های مختلف ترجمه به عنوان چارچوب‌هایی ...
بیشتر
چکیده یکی از سبک‌های زیبای قرآنی برای بیان حقیقت، جلب توجه و آگاهی دادن به مخاطب، استفهام است. غالب استفهام‌های قرآن در بر دارندة اغراض و اهدافی غیر از استفهام حقیقی است. عالمان علم بلاغت، معانی ثانویة متعددی را از جمله انکار، استهزاء، تعجب، تقریر، نفی و... برای استفهام برشمرده‌اند. تاکنون تئوری‌های مختلف ترجمه به عنوان چارچوب‌هایی مدون برای ارزیابی ترجمه‌های قرآن مورد استفاده قرار گرفتهاند.از این میان ژان پل وینه و ژان داربلنه در سال ۱۹۵۸ کتابی با عنوان «سبک شناسی تطبیقی فرانسه و انگلیسی» منتشر کردند که بعدها به منبع مهمی برای ترجمه پژوهان تبدیل شد. وینه و داربلنه در این اثر به معرفی تکنیک هایی پرداختند. در نوشتار حاضر، پس از تبیین این تکنیک ها و زیر شاخه های آنها با روش توصیفی تحلیلی و مقابله ای به کیفیت کاربست آنها در ترجمه معانی ثانویه استفهام چهار مترجم قرآن کریم (مکارم شیرازی، آیتی، انصاریان و الهی قمشه ای) که بدلیل تفاوت در رویکرد، نگرش فقهی و شیوه ترجمه ای که دارند دارای تفاوتها، مزایا و معایبی نسب به همدیگر هستند، می پردازد و هدف از آن تبیین چگونگی و میزان کاربرد الگوی ترجمه وینه و داربلته در ترجمه های مورد بررسی است.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
اعظم دریادل موحد؛ سید مهدی مسبوق؛ محمد طاهری
چکیده
عطار نیشابوری شاعر بلندآوازه و عارف بزرگ سدۀ ششم و هفتم هجری، مضامین والای عرفانی را در قالب نماد و رمز در آثار خود به تصویر کشیده‌است. یکی از این آثار، منظومه فاخر منطق‌الطیر است که با نماد و رمزهای دینی و عرفانی پیوندی عمیق دارد. از آنجا که تلمیح، نقش برجسته‌ای در تأثیرگذاری مضامین عرفانی دارد عطار این تلمیحات را به صورت رمز و نماد ...
بیشتر
عطار نیشابوری شاعر بلندآوازه و عارف بزرگ سدۀ ششم و هفتم هجری، مضامین والای عرفانی را در قالب نماد و رمز در آثار خود به تصویر کشیده‌است. یکی از این آثار، منظومه فاخر منطق‌الطیر است که با نماد و رمزهای دینی و عرفانی پیوندی عمیق دارد. از آنجا که تلمیح، نقش برجسته‌ای در تأثیرگذاری مضامین عرفانی دارد عطار این تلمیحات را به صورت رمز و نماد بیان می‌کند تا مواعظ و حکمت‌هایش در جان شنونده بنشیند. این شاهکار ادبی و عرفانی به زبان‌های مختلف از جمله عربی ترجمه شده است. تاکنون سه ترجمه عربی از این منظومه توسط احمد ناجی القیسی، بدیع محمد جمعه و علی عباس زلیخه صورت گرفته که بی‌تردید معادل‌یابی و بازگردانی تلمیحات و رموز آن یکی از مهمترین چالشهای پیش‌روی مترجمان بوده‌است. لپیهالم برای برگردان تلمیحات و نمادها روش‌هایی را معرفی می‌کند که پژوهش حاضر کوشیده با روش توصیفی و با تکیه بر مدل لپیهالم کیفیت انتقال تلمیحات نمادین را در سه ترجمه یادشده مورد ارزیابی و سنجش قرار دهد. با توجه به گستردگی منطق‌الطیر 65 بیت آغازین آن با عنوان «سخنی با مرغان» به دلیل بسامد بالای تلمیحات نمادین به عنوان پیکره پژوهش انتخاب شد. برآیند پژوهش نشان داد که در بین مترجمان تنها ناجی القیسی معنای نهفته در تلمیحات نمادین را مورد توجه قرار داده و کوشیده معادل مناسبی برای آن برگزیند. بدیع جمعه بدون توجه به این تلمیحات رمزی، فقط به تلمیحات داستانی یا آیات قرآن در پانویس اشاره کرده و زلیخه نیز بی‌اعتنا به این تلمیحات آنها را تحتاللفظی بازگردانی کرده است
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
شهریار نیازی؛ محمود بی جن خان؛ مازیار پاشایی
چکیده
نیاز بشر به اجرای فرایند ترجمه با بازدهی هر چه بیشتر موجب تلاش وی برای دست‌یافتن به فناوری‌های پیشرفته ترجمه بوده است. بخش اعظم تلاش‌ها در این میدان صرف رسیدن به ترجمه ماشینی یا خودکار (بدون دخالت انسان) شده است، که اگرچه کیفیت ترجمه انسانی را ندارد، اما دارای مزیت‌های دیگری مانند سرعت و دسترسی بالا و هزینه پایین است. اوج این مزایا ...
بیشتر
نیاز بشر به اجرای فرایند ترجمه با بازدهی هر چه بیشتر موجب تلاش وی برای دست‌یافتن به فناوری‌های پیشرفته ترجمه بوده است. بخش اعظم تلاش‌ها در این میدان صرف رسیدن به ترجمه ماشینی یا خودکار (بدون دخالت انسان) شده است، که اگرچه کیفیت ترجمه انسانی را ندارد، اما دارای مزیت‌های دیگری مانند سرعت و دسترسی بالا و هزینه پایین است. اوج این مزایا را می‌توان در ماشین‌های ترجمه برخط رایگان دید. بعضی از این ماشین‌ها (یعنی گوگل، بینگ، یاندکس، رورسو، مادرن‌ام‌تی و نیوترنس) از ترجمه عربی به فارسی و بالعکس پشیتیبانی می‌کنند؛ هدف این پژوهش مقایسه کیفیت خروجی این ماشین‌های ترجمه با همدیگر، و یافتن بهترین گزینه برای ترجمه خودکار بین زبان‌های عربی و فارسی، است. برای رسیدن به این هدف، ابتدا دو پیکره کوچک عربی و فارسی هر کدام شامل 60 جمله با انواع و موضوع‌های تصادفی از جملات موجود در دو کتاب فرهنگ بسامدی عربی و فارسی انتشارات راتلج انتخاب شد، سپس این جملات تک به تک در ماشین‌های ترجمه مذکور وارد شد، و خروجی دریافت شده با روش ارزیابی انسانی بر اساس مدل تحلیل و طبقه‌بندی خطای DQF-MQM مورد بررسی قرار گرفت. ماشین‌های ترجمه به ترتیب از بیشترین به کمترین کیفیت خروجی از این قرار بودند: گوگل، بینگ، یاندکس، مادرن‌ام‌تی، رورسو، و نیوترنس. این نتیجه مطلق و همیشگی نیست بلکه آماری و احتمالاتی است؛ ماشین‌های با رتبه پایین‌تر بعضی جملات را بهتر از ماشین‌های با رتبه بالاتر ترجمه می‌کنند.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
سیدمهدی حسینی؛ سید حسین سیدی
چکیده
از سال 1976 و با طرح نظریه انسجام از سوی هلیدی و حسن، این نظریه مبنای بسیاری از پژوهشهای تحلیل گفتمانی قرار گرفت. از طرفی، قرآن کریم نیز به عنوان متنی وحیانی قرن‌های متمادین است که عرصه بررسی‌های زیبایی شناختی قرار می‌گیرد و به گواهی قرآن پژوهان پیشین و پسین نظم هوشمندانه و ترتیب شگرف عبارات قرآنی در کنار شیوایی الفاظ و بلندی مضامین ...
بیشتر
از سال 1976 و با طرح نظریه انسجام از سوی هلیدی و حسن، این نظریه مبنای بسیاری از پژوهشهای تحلیل گفتمانی قرار گرفت. از طرفی، قرآن کریم نیز به عنوان متنی وحیانی قرن‌های متمادین است که عرصه بررسی‌های زیبایی شناختی قرار می‌گیرد و به گواهی قرآن پژوهان پیشین و پسین نظم هوشمندانه و ترتیب شگرف عبارات قرآنی در کنار شیوایی الفاظ و بلندی مضامین از جمله نشانه‌های انسجام متن و از وجوه اعجاز قرآن به شمار می‌رود. از جمله مؤلفههای انسجام، اصلی با عنوان انسجام پیوندی است که از نقش رابط‌ها در ایجاد پیوستگی میان عبارات سخن می‌گوید؛ همان عنصری که در کنار عناصر واژی- دستوری، ارتباط منطقی میان اجزای صورت متن را رقم می‌زند. هلیدی و حسن در این نظریه، ابزارهای ایجاد انسجام پیوندی را به چهار نوع: اضافی، تقابلی، سببی و زمانی تقسیم کرده‌اند. در قرآن از رابط‌های متنوعی برای پیوند میان آیات و عبارات استفاده شده اما موضوع مهم و مورد بحث این مقاله کیفیت بازسازی آنها در زبان فارسی است. به همین منظور، در این مقاله ابتدا با روش توصیفی- تحلیلی وضعیت رابط‌ها در گزیده‌ای از آیات قرآن بررسی و سپس وضعیت عملکرد مترجمان به بوته نقد گذاشته شد که در نهایت، به علت عدم بکارگیری این ابزار انسجامی، اشتباهاتی در تشخیص و به تبع آن در برابریابی رابط‌ها به چشم می‌خورد.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
زهرا سلیمی؛ نرگس انصاری؛ سید محمد میرحسینی
چکیده
نظریه لارنس ونوتی یکی از نظریه‌های ارائه شده در زمینه ترجمه‌ای روان و برجسته است. او با مطرح کردن دوگانه بومی سازی و بیگانه سازی نحوه حضور مترجم در متن را ارزیابی می‌کند. از نظر وی راهبرد بومی سازی با هدف جلوگیری از ورود فرهنگ دیگری صورت می‌پذیرد و بیگانه سازی در جهت آشنایی مخاطب با ارزش‌ها و فرهنگ سایر ملل انجام می‌پذیرد. بررسی ...
بیشتر
نظریه لارنس ونوتی یکی از نظریه‌های ارائه شده در زمینه ترجمه‌ای روان و برجسته است. او با مطرح کردن دوگانه بومی سازی و بیگانه سازی نحوه حضور مترجم در متن را ارزیابی می‌کند. از نظر وی راهبرد بومی سازی با هدف جلوگیری از ورود فرهنگ دیگری صورت می‌پذیرد و بیگانه سازی در جهت آشنایی مخاطب با ارزش‌ها و فرهنگ سایر ملل انجام می‌پذیرد. بررسی و تحلیل مولفه‌های فرهنگی در ترجمه عربی محمد علاء الدین منصور از رمان فارسی ثریاء در اغما اثر اسماعیل فصیح مبتنی بر نظریه نحوه حضور مترجم، مبنی بر راهبردهای آشنایی زدایی و غرابت زدایی ونوتی هدفی است که این پژوهش با به کارگیری روش توصیفی- تحلیلی آن را مورد توجه قرار داده است. نگارندگان در این مقاله ابتدا عناصر فرهنگی را استخراج نموده و سپس آن را با ترجمه عربی رمان حاضر مطابقت داده‌اند تا گرایش مخاطب بر دو راهبرد پیشنهادی ونوتی را مشخص سازند. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که مترجم ارزش‌های فرهنگی متن مبدا را حفظ نموده و با توجه به غلبه روش آشنایی‌زدایی بر روش غرابت‌زدایی در این ترجمه، متنی روان و همه فهم ارائه نگردیده است زیرا اصطلاحات و تعابیر بدون دریافت بار فرهنگی موجود به صورت لفظ به لفظ یا با معادل نزدیک به متن مبدا انتقال داده شده است که در نهایت ناشی از عدم شناخت صحیح فرهنگ و متن مبدا توسط مترجم است.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
ولی بهاروند؛ مینا حسونی نژاد؛ جواد کارخانه
چکیده
ترجمه را می‌توان پلی برای پیوند اندیشه‌ها و باورهای مردمان دو فرهنگ دانست. از دیرباز تاکنون آدمی در پرتو ترجمه با گفتارها، کردارها و دستاوردهای سرزمین‌های دیگر آشنا شده و از این رهگذر، بینش و نگرش خود را بارور نموده است. یکی از برجسته‌ترین نظریه‌های ترجمه که به سنجش سطح کیفی متون برگردان شده ادبی می‌پردازد و چهار سطح گوناگون را ...
بیشتر
ترجمه را می‌توان پلی برای پیوند اندیشه‌ها و باورهای مردمان دو فرهنگ دانست. از دیرباز تاکنون آدمی در پرتو ترجمه با گفتارها، کردارها و دستاوردهای سرزمین‌های دیگر آشنا شده و از این رهگذر، بینش و نگرش خود را بارور نموده است. یکی از برجسته‌ترین نظریه‌های ترجمه که به سنجش سطح کیفی متون برگردان شده ادبی می‌پردازد و چهار سطح گوناگون را دربر می‌گیرد، نظریه کارمن گارسس (1994) است. پژوهش پیش رو که به روش توصیفی - تحلیلی است، بر آن است تا برگردان عربی ایمان صالح با عنوان «أولئک الثلاثة والعشرون فتىً» از کتاب «آن 23 نفر» نوشته احمد یوسف زاده را بر پایه سطح لغوی - معنایی الگوی ترجمه کارمن گارسس ارزیابی کند و برتری‌ها و کاستی‌های آن را بررسی نماید. این پژوهش نشان می‌دهد که در این برگردان، بسط نحوی در پوشش مفاهیمی چون افزونی قید، صفت و ترکیب اضافی پدیدار گشته و قبض نحوی در جلوه‌هایی مانند حذف صفت، مفعول، فعل و قید نمود یافته است. همچنین نشان می‌دهد که مترجم در فرایند عام در برابر خاص ازابزارهایی مانند حذف صفت بهره گرفته و در فرایند خاص در برابرعام با تکنیک بیان نوع در کنار جنس، دایره واژه را تنگتر نموده است. یافته دیگراین پژوهش آن است که ویژگی‌های مثبت بخش چشم‌گیری را در این ترجمه به خود اختصاص داده و این برگردان از دو ویژگی کفایت و مقبولیت برخوردار شده و خرسندی خواننده را در پی داشته است.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
علی نجفی ایوکی؛ محدثه حدادی
چکیده
سریال ارزشمند مختارنامه شامل تعداد قابل توجهی از مؤلفههای زبان عامیانه همچون اصطلاحات، کنایه‌ها، همگون‌سازی، واژگان کوچه بازاری، دشواژه‌ها، دعا، نفرین و شکسته‌نویسی است که سهم بسیار زیادی در فرایند انتقال مفاهیم مورد نظر به مخاطب داشته است. این سریال که به زبان عربی برگردان شده و از شبکه‌های متعدد جهان اسلام به نمایش درآمده ...
بیشتر
سریال ارزشمند مختارنامه شامل تعداد قابل توجهی از مؤلفههای زبان عامیانه همچون اصطلاحات، کنایه‌ها، همگون‌سازی، واژگان کوچه بازاری، دشواژه‌ها، دعا، نفرین و شکسته‌نویسی است که سهم بسیار زیادی در فرایند انتقال مفاهیم مورد نظر به مخاطب داشته است. این سریال که به زبان عربی برگردان شده و از شبکه‌های متعدد جهان اسلام به نمایش درآمده است، مورد استقبال کم نظیر مخاطبان قرار گرفته است. پرسشی که در اینجا مطرح می‌شود این است که مترجم یا گروه مترجمان در فرایند برگردان مؤلفههای یادشده چه عملکردی داشته‌اند و بیشتر از چه راهبرد و استراتژی‌ای برای ترجمه و معادل‌یابی آنها بهره برده‌اند. در پرتو حضور نسبتاً چشمگیر مؤلفههای یادشده در سریال مختارنامه و نظر به اینکه تاکنون پژوهنده‌ای از این منظر به معادل‌های عربی آن تعابیر ننگریسته است، پژوهش پیش‌روی می‌کوشد ضمن شناسایی، استخراج و دسته‌بندی آنها، با روش توصیفی- تحلیلی به ارزیابی معادل‌های عربی آنها بپردازد و در صورت ضرورت، معادل‌های پیشنهادی ارائه و نتیجه تحقیق را فرادید مخاطبان قرار دهد. نتیجه نشانگر این است که در تعریب مؤلفههای عامیانۀ سریال مورد مطالعه، بیش از هر چیز از معادل‌یابی مفهومی استفاده شده است و حجم زیادی از معادل‌های ارائه شده از مشکل نارسایی رنج می‌برند.
