مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
علی صیادانی؛ سامان رحیم خانی؛ سمیه آقامحمدی
چکیده
طی دهههای مختلف، زبان و ترجمه ارتباط گسترده و متقابلی با هم داشته و ترجمه با بهره گیری از علم زبان شناسی و مدنظر قرار دادن بافتهای زبانی در برقراری ارتباطی پویا و ملموس با مخاطب به پیشرفتهای بسیاری دست یافته است. کریستین نورد (۱۹۷۷) نظریه پرداز حوزه مطالعات ترجمه با ارائه مؤلفه‌های الگوی نقش زبانی خاص خود سبب بهبودی هرچه بیشتر ...
بیشتر
طی دهههای مختلف، زبان و ترجمه ارتباط گسترده و متقابلی با هم داشته و ترجمه با بهره گیری از علم زبان شناسی و مدنظر قرار دادن بافتهای زبانی در برقراری ارتباطی پویا و ملموس با مخاطب به پیشرفتهای بسیاری دست یافته است. کریستین نورد (۱۹۷۷) نظریه پرداز حوزه مطالعات ترجمه با ارائه مؤلفه‌های الگوی نقش زبانی خاص خود سبب بهبودی هرچه بیشتر ارتباط میان گوینده و شنونده یا نویسنده و مخاطب شده است. پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی_ تحلیلی در صدد است دو ترجمه رضا عامری و عطاءالله مهاجرانی از رمان موسم الهجرة إلى الشمال را براساس الگوی کریستین نورد مورد نقد و بررسی قرار دهد تا به میزان بازتاب نقش های زبانی مدل نورد و تاثیر آنها در ترجمه‌های مورد بررسی دست یابد و سطح کیفی عملکرد هر کدام از مترجمان را مشخص سازد. نتیجه پژوهش بیانگر آن است که ترجمه رضا عامری در زمینه نقش ارجاعی و نقش بیانی بیشترین بازتاب را داشته و همینطور عملکرد رضا عامری در مقایسه با عطاءالله مهاجرانی در ترجمه رمان موسم الهجرة إلى الشمال مقبولتر بوده است.
مقاله پژوهشی
محمدنبی احمدی؛ فرزانه چله نیا
چکیده
ترجمۀ متون ادبی یکی از سخت‌ترین انواع ترجمه است که با چالش‌هایی مواجه می‌باشد که باعث پیچیدگی و دشواری هرچه تمام‌تر آن می‌شود. امروزه نظریّه‌پردازان با ارائۀ انواع تکنیک‌ها و روش‌های برتر ترجمه کمک شایانی به مترجمان کرده‌اند و تا حدودی مسیر پیش-روی آنها را هموار نموده‌اند. یکی از نظریّه‌پردازان مطرح در این زمینه «آنتوان ...
بیشتر
ترجمۀ متون ادبی یکی از سخت‌ترین انواع ترجمه است که با چالش‌هایی مواجه می‌باشد که باعث پیچیدگی و دشواری هرچه تمام‌تر آن می‌شود. امروزه نظریّه‌پردازان با ارائۀ انواع تکنیک‌ها و روش‌های برتر ترجمه کمک شایانی به مترجمان کرده‌اند و تا حدودی مسیر پیش-روی آنها را هموار نموده‌اند. یکی از نظریّه‌پردازان مطرح در این زمینه «آنتوان برمن» فرانسوی است که در نظریّۀ خود با عنوان گرایش-های ریخت‌شکنانه، سیزده عامل انحراف در ترجمه را بر می‌شمارد. پژوهش حاضر نیز براساس تکنیک‌های ترجمۀ برمن به واکاوی رمان «بریداللیل» تألیف هدی برکات و ترجمۀ سیّد حمیدرضا مهاجرانی با عنوان «پست شبانه» می‌پردازد. در این ترجمه به چند گرایش از نظریّۀ برمن پرداخته شده که بیشترین تکرار را در ترجمۀ مهاجرانی داشته است، این گرایشات عبارتند از: منطقی‌سازی، واضح‌سازی، اطناب یا تطویل، آراسته‌سازی، غنازدایی کیفی و غنازدایی کمّی؛ البتّه لازم به ذکر است نمونه هایی چند از دیگر گرایشات ریخت‌شکنانه در این ترجمه دیده می‌شود که به علّت اندک بودن از ذکر آنها خودداری شده است. در این مقاله با مطالعۀ دقیق، موارد انحراف در ترجمۀ بریداللیل براساس گرایشات مذکور مطرح شده و در برخی موارد ترجمۀ پیشنهادی هم ارائه شده است. به طور کلّی می‌توان گفت بیشترین علّت انحراف در ترجمۀ مهاجرانی مربوط به توضیح و تفسیر مترجم است که قصد دارد خواننده به وضوح مطلب را درک کند؛ بنابراین پیداست که این ترجمه بیشتر به متن مقصد گرایش دارد.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
فاطمه اکبری زاده؛ یسرا شادمان
چکیده
بر اساس نظریه باختین؛ رمان به عنوان نوع ادبی، متناسب با روح عصر و جامعه بشری، دارای روابط مکالمه‌‌گون در ابعاد زبانی است. رمان تصویری گفتگومند، حاصل درهم‌تنیدگی زبان‌های برآمده از شخصیت‌هاست؛ که هرکدام با جهان‌بینی، سطح اجتماعی و فرهنگی مختلف، در رمان حضور داشته و در تعامل باهم هستند. رمان «پست شبانه» در دنیایی چندآوا، ...
بیشتر
بر اساس نظریه باختین؛ رمان به عنوان نوع ادبی، متناسب با روح عصر و جامعه بشری، دارای روابط مکالمه‌‌گون در ابعاد زبانی است. رمان تصویری گفتگومند، حاصل درهم‌تنیدگی زبان‌های برآمده از شخصیت‌هاست؛ که هرکدام با جهان‌بینی، سطح اجتماعی و فرهنگی مختلف، در رمان حضور داشته و در تعامل باهم هستند. رمان «پست شبانه» در دنیایی چندآوا، با ترسیم آواهای مختلف، از ویژگی چند زبانی برخوردار است و زبان هر شخصیت، در هر بخش از رمان، در تعامل گفتگومند با سایر زبان‌هاست. این چندگانگی در زبان، آوا و سبک رمان، قابل مشاهده بوده و برگردان آن در ترجمه، بسیار حائز اهمیت است که این مقاله به ترسیم و تحلیل این ویژگی خواهد پرداخت. رمان «پست شبانه» برگردان فارسی از رمان عربی «برید اللیل» اثر هدی برکات است که مقاله حاضر تلاش دارد با روش توصیفی- تحلیلی، به نقد ترجمه‌های فارسی آن بپردازد تا چگونگی برگردان ویژگی چند‌زبانی این رمان در ترجمه‌ها، واکاوی شود. سه ترجمه از این اثر صورت گرفته که به قلم حمیدرضا مهاجرانی، منصوره احمدی جعفری و سها بعنونی و با عنوان «پست شبانه» به چاپ رسیده است. در بررسی بیش از 60 نمونه از ترجمه‌ها در چند زبانی متجلی در لحن و زبان شخصیت و دوصدایگی گفتمان، به نظر می‌رسد هرکدام از مترجمان در برگردان ویژگی چند زبانی تا حدّی موفق بوده‌اند. بعنونی در این زمینه، عملکرد ضعیفی داشته و اغلب ترجمۀ قابل قبولی ارائه نکرده است.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
جواد اصغری؛ حسین جوکار
چکیده
تاکنون الگوی دقیق و جامعی برای نقد واحد ترجمه در ترجمۀ قرآن طراحی نشده‌است. به منظور دست‌یابی به چنین الگویی می‌توان ابتدا کارآمدیِ مؤلفه‌های واحد ترجمه را مورد بررسی قرار‌داد. به همین جهت، در این پژوهشِ نو تلاش شده‌است تا مقوله‌ی واحد ترجمه در ترجمۀ قرآن کریم بررسی‌شود. در این جستار ابتدا به شرح واحدهای ترجمه از نظر نظریه‌پردازان ...
بیشتر
تاکنون الگوی دقیق و جامعی برای نقد واحد ترجمه در ترجمۀ قرآن طراحی نشده‌است. به منظور دست‌یابی به چنین الگویی می‌توان ابتدا کارآمدیِ مؤلفه‌های واحد ترجمه را مورد بررسی قرار‌داد. به همین جهت، در این پژوهشِ نو تلاش شده‌است تا مقوله‌ی واحد ترجمه در ترجمۀ قرآن کریم بررسی‌شود. در این جستار ابتدا به شرح واحدهای ترجمه از نظر نظریه‌پردازان حوزۀ ترجمه پرداخته شده است. سپس با مقایسۀ واحدهای ترجمه که مترجمان قرآن در ایران به کارگرفته‌اند، به نقد و تحلیلِ میزانِ کارآمدیِ واحدهای ترجمه در ترجمۀ قرآن-کریم پرداخته شده‌است. در این تحقیق علاوه بر استفاده از واحدهای ترجمه که نظریه‌پردازان غربی مطرح کرده‌اند از یک واحد ابداعی دیگر استفاده شده –واحد‌کمتر‌از‌کلمه-، که هنوز از طرف هیچ یک از نظریه-پردازان ترجمه در غرب به عنوان واحد ترجمه مطرح نشده‌است. در این مقاله تحلیل براساس واحد ترجمه و با روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته‌است. و ترجمه‌هایی که مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند عبارتند از: ترجمۀ معزی، پاینده، مکارم‌شیرازی و انصاریان. نتایج پژوهش گویای آن است که با‌توجه به بافت خاص هر آیه و با‌توجه به تفاوت در نگاه مترجم، در ترجمۀ قرآن‌کریم می‌توان از واحد‌کلمه، واحد‌جمله، واحد‌اندیشه، واحد‌متن، واحد‌فرهنگ و واحد‌کمتر‌از‌کلمه استفاده کرد. و درصد استفاده از واحد جمله نزد مترجمان مذکور بیش از واحدهای دیگر بوده است. و با توجه به یافته‌های این پژوهش و از آنجا که در ترجمۀ قرآن هرگونه دخل و تصرف در محتوای متن از سوی مترجم جایز نیست، واحدِ ترجمه‌ایِ پیشنهادی برای ترجمۀ قرآن کریم، واحد جمله می‌باشد و بیشترین کارآیی را دارد.
