مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
مطالعه‌ای آسیب‌شناسانه در چالش‌های ترجمه ی همزمان سیاسی؛ (مطالعه ی موردی سخنرانی سید حسن نصرالله)

سجاد اسماعیلی؛ محمدرضا کشاورز

دوره 12، شماره 27 ، دی 1401، صفحه 9-35

https://doi.org/10.22054/rctall.2022.65699.1602

چکیده
  امروزه به‌دلیل گسترش روابط میان کشورها، اهمیت منطقة خاورمیانه در عرصة بین الملل، هم‌ مرز بودن کشور ایران با برخی از کشورهای عربی و نیز ایجاد روابط و گفت‌وگوهای دوستانه با آن‌ها، ترجمة همزمان از عربی به فارسی و بر عکس دارای اهمیت ویژه‌ای است. بر همین اساس، مترجم همزمان عربی باید علاوه بر تسلط در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
مقایسه ی ساختار ترجمه ی عربی و فارسی رمان «پیامبر» جبران خلیل جبران (براساس الگوی کارمن گارسس)

محمد کبیری؛ بهزاد حشمتی؛ بایزید تاند

دوره 12، شماره 27 ، دی 1401، صفحه 37-67

https://doi.org/10.22054/rctall.2022.69296.1640

چکیده
  ترجمه، اصیل‌ترین نوع فکر و اندیشه است که عامل انتقال یک فرهنگ از یک مکان به مکان دیگری است؛ در حقیقت نوعی مکمل تولید داخلی است و با توجه به ماهیت هرمونتیکی آن همواره در تولید اندیشه‌های جدید نقش بسزایی ایفا می‌کند. مقایسه ساختار زبان‌های متنوع به نوعی به مطالعات زبان‌شناسی کمک وافری می‌کند و از دل این مقایسه‌ها به تفاوت‌های ساختاری ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
کنکاشی در معادل‌یابی اصطلاح و اصطلاح‌سازی از عربی به فارسی

ربابه رمضانی؛ زهره قربانی مادوانی

دوره 12، شماره 27 ، دی 1401، صفحه 69-91

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.70131.1651

چکیده
  بررسی اصطلاحات و چگونگی ترجمه و معادل­یابی برای آن‌ها از موضوعات چالشی در فن ترجمه است. توجه و اهتمام به اصطلاحات عربی از قرن چهارم هجری و در نتیجة شکل­گیری نهضت ترجمه و روند رو به رشد آن از زبان­های فارسی و یونانی به زبان عربی آغاز شده است. معارف و دانش­های مختلف از طریق ترجمه به زبان عربی راه یافت و در این زمینه، موضوع تعریب ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
کاربست رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف در بررسی ترجمه ی داستان «تحت‌المظلة» اثر نجیب محفوظ

امیر مسگر

دوره 12، شماره 27 ، دی 1401، صفحه 93-117

https://doi.org/10.22054/rctall.2022.70814.1654

چکیده
  رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی رویکردی نوپاست که پیدایش آن به اواخر قرن بیستم بازمی­گردد. این رویکرد امکانات مختلفی را در زمینة تحلیل متن در اختیار خواننده قرار می­دهد تا بتواند از طریق به‌کارگیری آن‌ها به فهم بهتر یا دقیق­تری از متن یا گفتمان دست یابد. از آنجایی که شرط داشتن ترجمة خوب و بی­نقص فهم درست متن اصلی است، امکانات این ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
بازتاب ترجمه ماجده العنانی در شخصیت‌های داستان نون و القلم جلال آل‌احمد (بر پایة عناصر غنازدایی برمن‌)

احمد لامعی گیو

دوره 12، شماره 27 ، دی 1401، صفحه 119-145

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.71697.1660

چکیده
  ترجمه از مهم‌ترین راه‌های انتقال فرهنگ در میان جوامع بشری و از مؤثرترین مؤلفه‌های ایجاد پیوند میان ملل مختلف برای تعالی ارزش‌های انسانی و تضارب اندیشه‌های جهانی به‌شمار می‌آید. این پدیده به شکل‌های گوناگونی صورت می‌گیرد و جانب هر یک از دو زبان مقصد یا مبدأ، دچار برجستگی یا فرورفتگی می‌شود و یا با تعادل ساختاری و معنایی، انجام ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
ترجمه ی اسلوب مبالغه ی معدول از اسم فاعل در نهج‌البلاغه بر اساس نظریه ی تغییرات صوری کتفورد (نمونه ی مورد پژوهش ترجمه ی جعفر شهیدی و محمدمهدی فولادوند)

فروغ فرهمند هارمی؛ حسین مهتدی؛ محمدجواد پورعابد

دوره 12، شماره 27 ، دی 1401، صفحه 147-178

https://doi.org/10.22054/rctall.2022.69769.1646

چکیده
  اسلوب مبالغه به عنوان یکی از پربسامدترین اسلوب‌های نحوی با نهفته‌های معنایی فراوان، همواره مورد توجه مترجمان بوده است. بررسی ترجمة این اسلوب در نهج‌البلاغه که کتابی آمیخته با عباراتی فصیح و بلیغ است، اهمیت بسزایی دارد. علاوه بر این، نظریة کتفورد به عنوان نظریه‌ای دقیق و موشکافانه در ترجمه، می‌تواند معیار و مقیاس مطلوبی برای واکاوی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
شگردهای ترجمه از عربی به فارسی در گلستان سعدی و بهارستان جامی براساس رویکرد مقصدگرا

عبدالباسط عرب یوسف آبادی؛ اویس محمدی؛ فائزه عرب یوسف آبادی

دوره 12، شماره 27 ، دی 1401، صفحه 179-200

https://doi.org/10.22054/rctall.2022.66817.1611

چکیده
  گلستان سعدی و بهارستان جامی آثار منثوری به زبان فارسی است که به دلیل تبحر نویسندگان این دو اثر به زبان عربی و فارسی و برخورداری از دانش بلاغی و زبانی، در ترجمة عبارات عربی موجود در این دو کتاب از شگردهای قابل توجهی استفاده شده‌ است. در این پژوهش بر مبنای رویکرد مقصدگرا در ترجمه، عبارات ترجمه‌ شدة عربی در آثار مذکور بررسی شده‌ است. ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
اخلاق حرفه‌ای، پیش‌نیازها و محدودیت‌های مترجم (فرهنگ و فن و بافت بر اساس کتاب اسس و قواعد صنعه الترجمه از حسام‌الدین مصطفی

فاطمه دینی؛ جواد اصغری

دوره 12، شماره 27 ، دی 1401، صفحه 201-222

https://doi.org/10.22054/rctall.2022.68352.1628

چکیده
  هر حرفه­ای قوانین و محدوده­ها و محدودیت­های خاص خود را دارد و باید برای هر حرفه، مرزها و قوانین آن را مشخص کرد. رعایت استانداردها و ارزش­ها و محدودیت­های هر رشته را می­توان تحت عنوان اخلاق حرفه­ای آن رشته تعریف کرد. به دلیل، جایگاه ویژه­ای که مترجم در جریان ترجمه دارد، مقاله­ی حاضر کوشیده­ است ضمن بهره­گیری از روش ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
کاوشی در تعادل سبک‌شناختی ترجمه ی عبدالرحمان جامی از تائیه ابن فارض

نرگس انصاری؛ زهرا سلیمی؛ عبدالعلی آل بویه لنگرودی

دوره 12، شماره 27 ، دی 1401، صفحه 223-252

https://doi.org/10.22054/rctall.2022.69413.1643

چکیده
  در میان ترجمة انواع متون، ترجمة شعر به سبب ویژگی‌های زیبایی‌شناسانه خود که همسو با معنا و مفهوم آن است، امری دشوار و نیازمند دقت نظر ویژه است؛ زیرا شعر جنبه‌های متعددی از معنا را به مخاطب القا می‌دهد که به راحتی قابل انتقال به زبان دیگر نیست. علاوه بر این، با توجه به اینکه ایجاد تعادل در تمام سطوح متن مقصد برای ارائه متنی برابر و همتا ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
تحلیل نقش صورت‌بندی‌های زبانی و حوزه‌های فرهنگی در ترجمه ی ترکیب‌های استعاری (از منظر زبان‌شناسی شناختی)

سعداله همایونی؛ مریم فولادی

دوره 12، شماره 27 ، دی 1401، صفحه 253-277

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.70653.1652

چکیده
  توجه به محدودیت‌های زمینه‌ای، فرهنگی و شناختی در ترجمه به عنوان یک فرآیند چند بُعدی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ بنابراین، تحلیل صورت‌بندی‌های زبانی از این منظر، تأثیر بسزایی در ارتقای کیفیت ترجمه خواهد داشت. از آنجایی‌که ساختارهای شناختی از طریق صورت‌بندی مقوله‌های مفهومی، محتوای مفهومی مورد نظر را تعیین می‌کنند؛ از این ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
نقد و بررسی طنز کلامی در برگردان عربی پویانمایی «شکرستان» بر مبنای راهبرد «پَنک»

رضا محمدی

دوره 12، شماره 27 ، دی 1401، صفحه 279-311

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.71143.1656

چکیده
  بدون تردید دنیای کودکی از مهم­ترین دوره­های زندگی هر انسانی است که بخشی از شخصیت هر کسی در آن دوره شکل می­گیرد؛ از این رو، نوع آموزش و محصولات فکری که در این دوره بر کودک عرضه می­شود از اهمیت بسیار والایی برخوردار است. یکی از ابزارهای تأثیرگذار بر اندیشه این رده سنی، پویانمایی است. از جمله کارهای طنزی که در کشورمان در این حوزه ...  بیشتر

مقاله پژوهشی ترجمه در زبان و ادبیات عربی
تحلیل و مقایسة معادل‌یابی عناصر فرهنگی رمان «روی ماه خداوند را ببوس» در دو ترجمة عربی با تکیه بر رویکرد «ایویر»

مسعود فکری؛ ندا فاضلی

دوره 12، شماره 27 ، دی 1401، صفحه 313-340

https://doi.org/10.22054/rctall.2023.69137.1636

چکیده
  رمان «روی ماه خداوند را ببوس» از آثار داستانی موفق سال‌های اخیر ادبیات فارسی است که با اقبال خوانندة ایرانی و مترجمان زبان‌های دیگر مواجه شده است. این رمان به سبب ورود به موقعیت‌های اجتماعی و فرهنگی متنوع در ساحت مدرن و شهری ایران، حاوی مؤلفه‌های فرهنگی فراوانی است که مترجمان را با چالش‌هایی روبه‌رو می‌کند. گذر از این مقوله‌ها ...  بیشتر