مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
سجاد اسماعیلی؛ محمدرضا کشاورز
چکیده
امروزه به‌دلیل گسترش روابط میان کشورها، اهمیت منطقة خاورمیانه در عرصة بین الملل، هم مرز بودن کشور ایران با برخی از کشورهای عربی و نیز ایجاد روابط و گفت‌وگوهای دوستانه با آن‌ها، ترجمة همزمان از عربی به فارسی و بر عکس دارای اهمیت ویژهای است. بر همین اساس، مترجم همزمان عربی باید علاوه بر تسلط در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، ...
بیشتر
امروزه به‌دلیل گسترش روابط میان کشورها، اهمیت منطقة خاورمیانه در عرصة بین الملل، هم مرز بودن کشور ایران با برخی از کشورهای عربی و نیز ایجاد روابط و گفت‌وگوهای دوستانه با آن‌ها، ترجمة همزمان از عربی به فارسی و بر عکس دارای اهمیت ویژهای است. بر همین اساس، مترجم همزمان عربی باید علاوه بر تسلط در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، نظامی و... در حوزة ترجمة همزمان نیز از مهارت تخصصی کافی برخوردار باشد؛ زیرا اشتباهات سهوی یا عمدی در حین ترجمة همزمان، ممکن است موجبات اختلاف میان دولت‌ها و حتی ملت‌های طرفین را فراهم آورد. در همین راستا، این جستار بر آن است تا با بهرهگیری از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی چالش‌های ترجمة همزمان عربی به فارسی متون سیاسی بپردازد. به منظور تحقق این هدف، ترجمة همزمان سخنرانی عربی سیدحسن نصرالله از لحاظ چالش‌های ترجمة همزمان مورد کنکاش قرار گرفت. برخی از یافتهها نشان داد که بیشترین چالش‌های ترجمة همزمان مربوط به چالش‌های زبانی (نحوی، معنایی و آوایی) است که از جملة آن‌ها میتوان به «معادلیابی کلمات»، «کاهش واژگان و جملات زبان مبدأ»، «افزایش واژگان و جملات زبان مبدأ»، «وام‌گیری واژگانی و نحوی از زبان مبدأ» و «عدم آشنایی با لهجه‌های عربی» اشاره کرد. در بخش چالش‌های فرازبانی نیز مواردی همچون «سرعت کلام گوینده» و «عدم درک شنیداری صحیح» را میتوان به عنوان چالش‌های این بخش مطرح کرد.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
محمد کبیری؛ بهزاد حشمتی؛ بایزید تاند
چکیده
ترجمه، اصیل‌ترین نوع فکر و اندیشه است که عامل انتقال یک فرهنگ از یک مکان به مکان دیگری است؛ در حقیقت نوعی مکمل تولید داخلی است و با توجه به ماهیت هرمونتیکی آن همواره در تولید اندیشه‌های جدید نقش بسزایی ایفا میکند. مقایسه ساختار زبانهای متنوع به نوعی به مطالعات زبان‌شناسی کمک وافری میکند و از دل این مقایسه‌ها به تفاوت‌های ساختاری ...
بیشتر
ترجمه، اصیل‌ترین نوع فکر و اندیشه است که عامل انتقال یک فرهنگ از یک مکان به مکان دیگری است؛ در حقیقت نوعی مکمل تولید داخلی است و با توجه به ماهیت هرمونتیکی آن همواره در تولید اندیشه‌های جدید نقش بسزایی ایفا میکند. مقایسه ساختار زبانهای متنوع به نوعی به مطالعات زبان‌شناسی کمک وافری میکند و از دل این مقایسه‌ها به تفاوت‌های ساختاری و خصیصه زبانهای متنوع نائل می‌شویم. جبران خلیل جبران، نویسندة لبنانی- آمریکایی است و رمان «پیامبر» جزء مشهورترین آثار او به شمار می‌آید که به زبان عربی و فارسی نیز ترجمه شده است. مفاهیم کلیدی این کتاب پیرامون شادی، اندوه، عشق، کار، لذت و دین سخن می‌گوید. تحقیق حاضر با استمداد جستن از رویکرد توصیفی- تحلیلی و آوردن مثال‌های متنوع از ساختارهای گوناگون زبانی به مقایسة ترجمة فارسی و عربی رمان در مقابل متن اصلی که به زبان انگلیسی است، می‌پردازد؛ به طوری که از دل آن انواعی از ساختارهای مختلف سه زبان کشف شده و با مقایسة ترجمه‌ها، تفاوت و تمایز ساختار نحوی و واژگانی آن‌ها به وضوح آشکار شده است. علاوه بر این، میزان ارزیابی ترجمة عربی و فارسی رمان براساس الگوی کارمن گارسس مورد بررسی قرار گرفته است. از مهمترین نتایج بحث این است که گاهی مترجم فارسی مبتنی بر روحیة ادبی خودش تغییراتی در ساختارها و ترکیب‌های رمان به وجود آورده که به نوعی با احساسات و سرشت ادبی او آمیخته شده است و همین حالت از بیان است که به ترجمة فارسی رمان، هیجانات تعبیری مضاعفی بخشیده است؛ این در حالی است که ترجمة عربی رمان نشانه‌هایی از گرته‌برداری و اقتباس ظاهری متن اصلی در آن دیده میشود.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
ربابه رمضانی؛ زهره قربانی مادوانی
چکیده
بررسی اصطلاحات و چگونگی ترجمه و معادلیابی برای آن‌ها از موضوعات چالشی در فن ترجمه است. توجه و اهتمام به اصطلاحات عربی از قرن چهارم هجری و در نتیجة شکلگیری نهضت ترجمه و روند رو به رشد آن از زبانهای فارسی و یونانی به زبان عربی آغاز شده است. معارف و دانشهای مختلف از طریق ترجمه به زبان عربی راه یافت و در این زمینه، موضوع تعریب ...
بیشتر
بررسی اصطلاحات و چگونگی ترجمه و معادلیابی برای آن‌ها از موضوعات چالشی در فن ترجمه است. توجه و اهتمام به اصطلاحات عربی از قرن چهارم هجری و در نتیجة شکلگیری نهضت ترجمه و روند رو به رشد آن از زبانهای فارسی و یونانی به زبان عربی آغاز شده است. معارف و دانشهای مختلف از طریق ترجمه به زبان عربی راه یافت و در این زمینه، موضوع تعریب اصطلاحات اهمیت پیدا کرد. با وجود اینکه دانش اصطلاحشناسی بسیار قدیمی است، اما پایههای نظری آن همچنان نیاز به بحث و بررسی دارد. در سال‌های اخیر با اوجگیری ترجمة متون مختلف اعم از سیاسی و ادبی و سایر زمینه‌های علمی از عربی به فارسی و برعکس، اصطلاحات و تعابیر اصطلاحی اهمیت مضاعفی یافته است. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی سعی شده است اصطلاح و انواع آن و تفاوت بین اصطلاح و لغت بررسی شده و چگونگی ترجمه و معادلیابی اصطلاحات علمی و تعابیر اصطلاحی و ضرب‌المثل‌ها و تعابیر مثلی تحلیل شود. چالش‌های معادلیابی برای اصطلاحات و تعابیر اصطلاحی دشواریهایی دارد که از آن‌ها سخن رفته است.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
امیر مسگر
چکیده
رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی رویکردی نوپاست که پیدایش آن به اواخر قرن بیستم بازمیگردد. این رویکرد امکانات مختلفی را در زمینة تحلیل متن در اختیار خواننده قرار میدهد تا بتواند از طریق به‌کارگیری آن‌ها به فهم بهتر یا دقیقتری از متن یا گفتمان دست یابد. از آنجایی که شرط داشتن ترجمة خوب و بینقص فهم درست متن اصلی است، امکانات این ...
بیشتر
رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی رویکردی نوپاست که پیدایش آن به اواخر قرن بیستم بازمیگردد. این رویکرد امکانات مختلفی را در زمینة تحلیل متن در اختیار خواننده قرار میدهد تا بتواند از طریق به‌کارگیری آن‌ها به فهم بهتر یا دقیقتری از متن یا گفتمان دست یابد. از آنجایی که شرط داشتن ترجمة خوب و بینقص فهم درست متن اصلی است، امکانات این رویکرد میتواند کمک شایانی را به مترجمان جهت فهم متن ارائه دهند. از این رو، در این مقاله برآن شدیم تا با به‌کارگیری این رویکرد دست به تحلیل داستان تحت‌المظلة نوشتة نجیب محفوظ بزنیم تا فهم بهتری از ایدئولوژی و پیامهای داستان داشته باشیم و در ادامه نیز با کاربست این نظریه، ترجمة این داستان را که توسط شمس‌آبادی و شاهرخ صورت گرفته است، مورد بررسی قرار دادیم و دریافتیم که مترجمان درک خوبی از این داستان نداشتهاند وبه تبع آن ترجمة خوبی را به مخاطب خود ارائه ندادهاند. این در حالی است که با استفاده از نظریة تحلیل گفتمان انتقادی میتوانستند حوزههای معنایی و همچنین کلمات کلیدی را درک کنند و ترجمة بهتری از خود به جای بگذارند. علاوه بر این، نویسنده این مقاله با تکیه بر مرحلة توصیفِ نظریة تحلیل گفتمان انتقادی که توجه خاصی به بار ایدئولوژیک کلمات محوری دارد به بررسی ترجمة این داستان پرداخت و به این نتیجه رسید که عدم معادلیابی صحیح در ترجمة کلمات و حوزههای معنایی این داستان باعث شده که ایدئولوژی اصلی داستان که از نظر نویسنده این سطور، هرج و مرج و تغییر است به مخاطب منتقل نشود.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
احمد لامعی گیو
چکیده
ترجمه از مهمترین راه‌های انتقال فرهنگ در میان جوامع بشری و از مؤثرترین مؤلفه‌های ایجاد پیوند میان ملل مختلف برای تعالی ارزش‌های انسانی و تضارب اندیشه‌های جهانی به‌شمار می‌آید. این پدیده به شکل‌های گوناگونی صورت میگیرد و جانب هر یک از دو زبان مقصد یا مبدأ، دچار برجستگی یا فرورفتگی میشود و یا با تعادل ساختاری و معنایی، انجام ...
بیشتر
ترجمه از مهمترین راه‌های انتقال فرهنگ در میان جوامع بشری و از مؤثرترین مؤلفه‌های ایجاد پیوند میان ملل مختلف برای تعالی ارزش‌های انسانی و تضارب اندیشه‌های جهانی به‌شمار می‌آید. این پدیده به شکل‌های گوناگونی صورت میگیرد و جانب هر یک از دو زبان مقصد یا مبدأ، دچار برجستگی یا فرورفتگی میشود و یا با تعادل ساختاری و معنایی، انجام میگیرد. آنتوان برمن از نظریه‌پردازان ترجمه است که به معرفی مؤلفه‌های تحریفی ترجمه پرداخت و عدم تعادل متن مبدأ و مقصد را نشان داد. ترجمه آثار دو ملت ایران و عرب از این مؤلفه‌ها خالی نیست. از جمله مهمترین آثار ادبی در زمینه داستان، نون و القلم جلال آل‌احمد است که داستانی تمثیلی با رویکرد اجتماعی محسوب میشود. این داستان را ماجده العنانی، مترجم و پژوهشگر مصری ترجمه کرد و به جهان عرب معرفی کرد. بررسی عناصر ریخت‌شکنانه برمن در این ترجمه، میزان پایبندی مترجم به ساختار و مفهوم متن مبدأ را می‌رساند و نمایانگر میزان جذب مخاطب به این ترجمه است. پژوهشگر با روش توصیفی- تحلیلی، شخصیت‌های داستان را در متن مبدأ و مقصد وارسی کرد و به بازخوانی غنازدایی کمّی و کیفی اقدام کرد. برای این کار، نمونه‌هایی را به طور تصادفی ساده از هر شخصیت برگزید و ترجمة پیشنهادی برای متون منتخبه نیز ارائه شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که العنانی در ترجمة اوصاف شخصیت‌ها، اغلب قصد حفظ ساختار نحوی زبان مبدأ را دارد، اما این امر سبب ریزش کیفیّت ترجمه شده و مفهوم والای متن مبدأ را به زیر کشیده است. در برخی موارد، وی به تضعیف کمّی و حذف برخی واژگان و عبارات پرداخته که موجب تزلزل در بار معنایی و پیام متن مبدأ شده است.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
فروغ فرهمند هارمی؛ حسین مهتدی؛ محمدجواد پورعابد
چکیده
اسلوب مبالغه به عنوان یکی از پربسامدترین اسلوب‌های نحوی با نهفته‌های معنایی فراوان، همواره مورد توجه مترجمان بوده است. بررسی ترجمة این اسلوب در نهج‌البلاغه که کتابی آمیخته با عباراتی فصیح و بلیغ است، اهمیت بسزایی دارد. علاوه بر این، نظریة کتفورد به عنوان نظریه‌ای دقیق و موشکافانه در ترجمه، میتواند معیار و مقیاس مطلوبی برای واکاوی ...
بیشتر
اسلوب مبالغه به عنوان یکی از پربسامدترین اسلوب‌های نحوی با نهفته‌های معنایی فراوان، همواره مورد توجه مترجمان بوده است. بررسی ترجمة این اسلوب در نهج‌البلاغه که کتابی آمیخته با عباراتی فصیح و بلیغ است، اهمیت بسزایی دارد. علاوه بر این، نظریة کتفورد به عنوان نظریه‌ای دقیق و موشکافانه در ترجمه، میتواند معیار و مقیاس مطلوبی برای واکاوی معنایی ترجمه‌های نهج‌البلاغه در اسلوب مبالغه باشد. این اسلوب در ساختارهای صرفی، نحوی و بلاغی کاربرد دارد، اما از آنجا که یکی ازکاربردی‌ترین ساختار این اسلوب، وزن‌های معدول از اسم فاعل هستند، این پژوهش کوشیده‌است با روش توصیفی- تحلیلی، این وزن‌ها را استخراج و بر این نظریه تطبیق دهد تا میزان این مطابقت یا عدم مطابقت در بازتاب معنای مبالغه در کلام عربی با ترجمة آن در دو ترجمة جعفر شهیدی و محمدمهدی فولادوند -به عنوان دو ترجمه که از نظر ادبی جایگاهی ویژه دارند- مشخص شود. پس از بررسی‌های انجام شده، مشاهده شد که در ترجمة وزن‌های خاصی که معدول از اسم فاعل بوده و به عنوان نمونه، واکاوی شده‌اند، مترجمان نتوانسته‌اند بر مبنای این نظریه، معنای مبالغه را در کلام عرب به دقت منعکس کنند. البته در برخی موارد با کمک ترکیب‌های تأکیدساز و استفاده از قیود تأکیدی، سعی شده است تا اندازه‌ای این مبالغه بیان شود، اما در کل، بازتاب معنای مبالغه در این وزن‌ها به نوعی ابتر باقی مانده است.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
عبدالباسط عرب یوسف آبادی؛ اویس محمدی؛ فائزه عرب یوسف آبادی
چکیده
گلستان سعدی و بهارستان جامی آثار منثوری به زبان فارسی است که به دلیل تبحر نویسندگان این دو اثر به زبان عربی و فارسی و برخورداری از دانش بلاغی و زبانی، در ترجمة عبارات عربی موجود در این دو کتاب از شگردهای قابل توجهی استفاده شده است. در این پژوهش بر مبنای رویکرد مقصدگرا در ترجمه، عبارات ترجمه شدة عربی در آثار مذکور بررسی شده است. ...
بیشتر
گلستان سعدی و بهارستان جامی آثار منثوری به زبان فارسی است که به دلیل تبحر نویسندگان این دو اثر به زبان عربی و فارسی و برخورداری از دانش بلاغی و زبانی، در ترجمة عبارات عربی موجود در این دو کتاب از شگردهای قابل توجهی استفاده شده است. در این پژوهش بر مبنای رویکرد مقصدگرا در ترجمه، عبارات ترجمه شدة عربی در آثار مذکور بررسی شده است. اساس این رویکرد آن است که مترجم تلاش میکند در برابر عناصر زبان و متن مبدأ، عناصری معادل از زبان مقصد برگزیند و با کمک شگردهایی خاص، تمام معنای بافت موردنظر را وارد زبان مقصد کند و تنها به انتقال معنای صریح بسنده نکند. هدف پژوهش آن است که شگردهای ترجمه از عربی به فارسی در گلستان سعدی و بهارستان جامی استخراج و میزان تعهد سعدی و جامی به زبان مقصد بررسی شود. نتایج نشان میدهد که با توجه به اینکه بهارستان جامی که به شیوة گلستان سعدی و به تقلید از آن نوشته شده است، شگردهای ترجمة عبارات عربی به فارسی در این اثر نیز شباهت قابلتوجهی به گلستان دارد؛ بر این اساس، برجستهترین شگردهای رویکرد مقصدگرا در ترجمة عبارات عربی گلستان و بهارستان به ترتیب عبارت است از: انتقال، ناهمگونسازی، افزودهسازی و ابهامزدایی.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
فاطمه دینی؛ جواد اصغری
چکیده
هر حرفهای قوانین و محدودهها و محدودیتهای خاص خود را دارد و باید برای هر حرفه، مرزها و قوانین آن را مشخص کرد. رعایت استانداردها و ارزشها و محدودیتهای هر رشته را میتوان تحت عنوان اخلاق حرفهای آن رشته تعریف کرد. به دلیل، جایگاه ویژهای که مترجم در جریان ترجمه دارد، مقالهی حاضر کوشیده است ضمن بهرهگیری از روش ...
بیشتر
هر حرفهای قوانین و محدودهها و محدودیتهای خاص خود را دارد و باید برای هر حرفه، مرزها و قوانین آن را مشخص کرد. رعایت استانداردها و ارزشها و محدودیتهای هر رشته را میتوان تحت عنوان اخلاق حرفهای آن رشته تعریف کرد. به دلیل، جایگاه ویژهای که مترجم در جریان ترجمه دارد، مقالهی حاضر کوشیده است ضمن بهرهگیری از روش توصیفى- تحلیلى به بیان اخلاق حرفهای مترجم و پیشنیازهای حرفه ترجمه بپردازد. شناخت پیش‌نیازها و چالشها و لغزشگاههای حرفه ترجمه، بعلاوهی سابقه کار در حوزهای خاص باعث میشود مترجم در زمینه‌ای از فنون ترجمه، تخصص پیدا کند که همین فرآیند پیدا کردنِ تخصص، بخش مهمی از اخلاق حرفهای این حوزه را تأمین میکند. حسام الدین مصطفی در کتاب «أسس و قواعد صنعة الترجمة» به موضوع اخلاق حرفهای ترجمه و به مسائل مختلفی در این زمینه اشاره کرده که مبنای مباحث این مقاله قرار گرفته است. نگارندگان به این نتیجه رسیدهاند که: آشنایی با فرهنگ زبان مبدأ، تخصص یافتن در ترجمه،آشنایی با فن ترجمه، بافت در ترجمه، فرآیند ترجمه، از مهمترین پیش‌نیازها و مقدماتی است که یک مترجم باید آن‌ها را مدنظر قرار دهد تا بتواند ترجمه‌ای مقبولتر ارائه کند .
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
نرگس انصاری؛ زهرا سلیمی؛ عبدالعلی آل بویه لنگرودی
چکیده
در میان ترجمة انواع متون، ترجمة شعر به سبب ویژگی‌های زیبایی‌شناسانه خود که همسو با معنا و مفهوم آن است، امری دشوار و نیازمند دقت نظر ویژه است؛ زیرا شعر جنبه‌های متعددی از معنا را به مخاطب القا میدهد که به راحتی قابل انتقال به زبان دیگر نیست. علاوه بر این، با توجه به اینکه ایجاد تعادل در تمام سطوح متن مقصد برای ارائه متنی برابر و همتا ...
بیشتر
در میان ترجمة انواع متون، ترجمة شعر به سبب ویژگی‌های زیبایی‌شناسانه خود که همسو با معنا و مفهوم آن است، امری دشوار و نیازمند دقت نظر ویژه است؛ زیرا شعر جنبه‌های متعددی از معنا را به مخاطب القا میدهد که به راحتی قابل انتقال به زبان دیگر نیست. علاوه بر این، با توجه به اینکه ایجاد تعادل در تمام سطوح متن مقصد برای ارائه متنی برابر و همتا با متن مبدأ امری ناممکن است و در موارد بسیاری سبب نارسایی در معنا و مفهوم عبارات میشود، بازآفزینی ادبی، رویکردی است که انتظار می‌رود در ترجمة منظوم یک شعر مورد توجه قرار گیرد. بنابراین، بررسی اشتراکات و تفاوت‌های اثر منظوم جامی از تائیه ابن فارض در زمینه‌های معنایی، صوری و زیبایی‌شناسی و نحوة انتقال معانی ابیات عربی به زبان فارسی به صورت منظوم هدفی است که این پژوهش تلاش دارد با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بیان آن بپردازد. با توجه به اشتراکات بارز شعر جامی با تائیه ابن فارض در سطح واژگانی، آوایی و بلاغی اثر جامی را یک ترجمة وفادار به متن مبدأ می‌دانیم که شاعر در این ترجمه خود به دنبال آفرینش ادبی برای القای اثری مستقل ادبی به زبان فارسی نبوده است. در واقع ملزم بودن او بر سرودن شعری در حرف روی مشترک قافیه، میتواند عامل این امر باشد؛ به عبارتی تکرار حرف تاء، مترجم را بر آن داشته تا در بسیاری از ابیات عین واژة عربی قافیه را در متن فارسی تکرار کند که این امر سبب ابهام معنا در ابیات بسیاری شده که نشان از وفاداری مترجم به متن مبدأ است.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
سعداله همایونی؛ مریم فولادی
چکیده
توجه به محدودیتهای زمینه‌ای، فرهنگی و شناختی در ترجمه به عنوان یک فرآیند چند بُعدی از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ بنابراین، تحلیل صورت‌بندی‌های زبانی از این منظر، تأثیر بسزایی در ارتقای کیفیت ترجمه خواهد داشت. از آنجایی‌که ساختارهای شناختی از طریق صورت‌بندی مقوله‌های مفهومی، محتوای مفهومی مورد نظر را تعیین می‌کنند؛ از این ...
بیشتر
توجه به محدودیتهای زمینه‌ای، فرهنگی و شناختی در ترجمه به عنوان یک فرآیند چند بُعدی از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ بنابراین، تحلیل صورت‌بندی‌های زبانی از این منظر، تأثیر بسزایی در ارتقای کیفیت ترجمه خواهد داشت. از آنجایی‌که ساختارهای شناختی از طریق صورت‌بندی مقوله‌های مفهومی، محتوای مفهومی مورد نظر را تعیین می‌کنند؛ از این رو، بررسی این استعاره‌ها به عنوان یکی از پرکاربردترین صورت‌بندی‌های زبانی که نقش بسزایی در القای مفاهیم و اندیشه‌های هر زبان دارند، بسیار ضروری است. پژوهش حاضر بر آن است تا با روش تحلیلی– مقابله‌ای ضمن بررسی نمونه‌هایی از استعاره‌های مفهومی در زبان فارسی، عربی و انگلیسی، بار معنایی هر یک از این استعاره‌ها و نحوة ترجمه برابر یا نابرابر آن را مورد بحث قرار دهد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که استعاره‌های مفهومی در زبانهای مذکور، فرهنگ بنیاد و مطابق با تجربه‌های زیستة گویشوران آن زبان‌ها شکل گرفته و تأثیر قابل توجهی در مفهوم‌سازی‌ها داشته است. بنابراین، ترجمه‌ای هم که برای انتقال معنای صورت‌بندی‌ها در نظر گرفته میشود باید ترجمه‌ای نابرابر و مطابق با فرهنگ و تجربة زیستة گویشوران زبان مقصد باشد. به طورکلی، میتوان گفت اهتمام به مقوله‌های شناختی در ترجمه و مفهوم‌سازی پیام براساس مبانی فکری و فرهنگی دو زبان مبدأ و مقصد، موجب درک درستی از جهان‌های معنایی در دو زبان و به تبع آن ارائه ترجمه‌ای مناسب میشود. بر این اساس، مترجم بی‌آنکه خود را ملزم به تعادل در ترجمه کند باید با توجه به نظام دانایی، معرفتی، فرهنگ و جهان‌بینی زبان مقصد به انتقال مفاهیم بپردازد.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
رضا محمدی
چکیده
بدون تردید دنیای کودکی از مهمترین دورههای زندگی هر انسانی است که بخشی از شخصیت هر کسی در آن دوره شکل میگیرد؛ از این رو، نوع آموزش و محصولات فکری که در این دوره بر کودک عرضه میشود از اهمیت بسیار والایی برخوردار است. یکی از ابزارهای تأثیرگذار بر اندیشه این رده سنی، پویانمایی است. از جمله کارهای طنزی که در کشورمان در این حوزه ...
بیشتر
بدون تردید دنیای کودکی از مهمترین دورههای زندگی هر انسانی است که بخشی از شخصیت هر کسی در آن دوره شکل میگیرد؛ از این رو، نوع آموزش و محصولات فکری که در این دوره بر کودک عرضه میشود از اهمیت بسیار والایی برخوردار است. یکی از ابزارهای تأثیرگذار بر اندیشه این رده سنی، پویانمایی است. از جمله کارهای طنزی که در کشورمان در این حوزه انجام گرفته، پویانمایی «شکرستان» (1387) است که ریشه در داستان‌ها، ضرب‌المثل‌ها و قصه‌های قدیمی و عامیانه ایرانی- شرقی دارد. این پویانمایی به زبانهای دیگر از جمله عربی دوبله شده است. طنز به کار رفته در این سریال از ظرافت‌ها و لطایف ویژهای برخوردار است که برگردانی آن به عربی دقتنظر و وسواس زیادی نیاز دارد. این مقاله تلاش میکند با روش توصیفی– تحلیلی و بر پایة تکنیک ترجمة طنز مگدالنا پنک (2009)، راهبردهای ترجمة طنز بهکار رفته در داستان «برادر دروغین» این سریال را مورد نقد و واکاوی قرار دهد. برآیند پژوهش نشان میدهد که روش ترجمة لفظگرا که از منظر نویسنده کمارزشترین شیوة ترجمة طنز است در این قسمت از سریال بسامد زیادی دارد و همین موضوع تا حد زیادی از ارزش هنری گروه دوبلاژ کاسته است. هر چند این گروه به فراخور تلاش خود از راهبردهایی دیگر الگوی «پنک» از جمله: دگرگونسازی، دگرنویسی، فشرهسازی، کوتاهسازی، جانشینی، حذف، نوواژه و فرانهش بهره بردهاند. برآیند کلی این تحقیق آن است که گروه دوبلة عربی در بومیسازی این قسمت از شکرستان با فرهنگ عربی موفقیت چندانی نداشته و طنز بهکار رفته در زبان اصلی این داستان، فدای دوبلة عربی شده است.
مقاله پژوهشی
ترجمه در زبان و ادبیات عربی
مسعود فکری؛ ندا فاضلی
چکیده
رمان «روی ماه خداوند را ببوس» از آثار داستانی موفق سال‌های اخیر ادبیات فارسی است که با اقبال خوانندة ایرانی و مترجمان زبانهای دیگر مواجه شده است. این رمان به سبب ورود به موقعیت‌های اجتماعی و فرهنگی متنوع در ساحت مدرن و شهری ایران، حاوی مؤلفه‌های فرهنگی فراوانی است که مترجمان را با چالش‌هایی روبه‌رو میکند. گذر از این مقوله‌ها ...
بیشتر
رمان «روی ماه خداوند را ببوس» از آثار داستانی موفق سال‌های اخیر ادبیات فارسی است که با اقبال خوانندة ایرانی و مترجمان زبانهای دیگر مواجه شده است. این رمان به سبب ورود به موقعیت‌های اجتماعی و فرهنگی متنوع در ساحت مدرن و شهری ایران، حاوی مؤلفه‌های فرهنگی فراوانی است که مترجمان را با چالش‌هایی روبه‌رو میکند. گذر از این مقوله‌ها نیاز به تعامل و آشنایی دقیق با فرهنگ معاصر ایران دارد. این اثر در سال 2014 دو بار به زبان عربی ترجمه شد. «ایویر» هفت راهکار برای ترجمة عناصر فرهنگی ارائه داده است که شامل وام‌گیری، تعریف، ترجمة تحتاللفظی، جایگزینی، واژهسازی و حذف و اضافه کردن میشود. در این پژوهش عملکرد دو مترجم رمان روی ماه خداوند را ببوس در انتقال عناصر فرهنگی با تکیه بر رویکردهای «ایویر» مورد بررسی قرار گرفته است. با تحلیل و مقایسة دو ترجمه، مشخص میشود بیشترین روش مورد استفاده راهکار جایگزینی است که گاه با تعریف و اضافه همراه میشود.
